Stockfotografie
Stockfoto’s hebben over het algemeen een slechte reputatie en worden vaak als goedkope massaproductie neergezet. Maar toch vereist stockfotografie precisie en als fotograaf moet je over een lange adem beschikken. Wij beantwoorden de belangrijkste vragen r
Verdien zelf geld met mooie stockfoto’s.
Wat zijn stockfoto’s?
Het begrip is afgeleid van het Engelse ,,In stock” en betekent ,,Op voorraad”. Het komt erop neer dat de fotograaf geen foto’s in opdracht maakt maar op eigen initiatief; zonder vooraf een afnemer voor de beelden te hebben. Vervolgens worden ze door agentschappen zoals iStock, Shutterstock of Fotolia aangenomen, die de foto’s wegzetten. De fotograaf ontvangt een percentage van de verkoop, maar heeft verder niets meer met het gehele proces te maken.
Wie maken gebruik van stockfoto’s?
Om het proces rondom de stockfotografie te begrijpen is het belangrijk te weten wie de afnemers zijn. Dat zijn vooral grote en kleine mediaondernemingen, maar ook klanten uit de reclamewereld, die artikelen, blogs, advertenties en posters willen aankleden. Stockfoto’s worden daarnaast gekocht door verenigingen die bijvoorbeeld hun website willen opleuken. Ook particulieren kunnen deze aankopen, zij gebruiken de foto’s voor bijvoorbeeld uitnodigingskaarten.
Wat zijn typische onderwerpen?
In principe is er voor ieder onderwerp een passende foto - van computervirussen tot babyspenen. Maar vooral naar beelden op het gebied van business, human interest, fitness en lifestyle is de vraag het grootst. Logisch gevolg is dat hier ook meer diversiteit wordt geboden. Vooral bijzonder opvallend bij stockfotografie: de foto’s zijn veelgevraagd en hebben een lege, ruimtelijke achtergrond. Stockfotografen hanteren niet alle artistieke criteria bij het schieten van hun foto’s, maar zorgen ervoor dat hun werk bruikbaar is voor derden om te bewerken. Dat is ook de reden dat het hoofdmotief veel ruimte bevat. Dat maakt het mogelijk de beelden te voorzien van onder meer tekst en een logo.
Waarom boeken ondernemingen niet meteen een fotograaf?
Dat heeft twee redenen. Ten eerste hebben redacties vaak snel een passend beeld nodig om bij hun tekst te plaatsen - typisch voor de dynamische online-industrie. Voor het inhuren van een fotograaf moet je soms dagen of zelfs weken wachten. Bovendien kunnen redacties stockfoto’s heel eenvoudig, in slechts een paar minuten tijd, bij de agentschappen downloaden.
De tweede reden is de goedkope prijs van de stockfoto’s. Aangezien mediabedrijven vandaag de dag op regelmatige basis flink wat foto’s nodig hebben, heeft het doorgaans weinig zin voor iedere foto afzonderlijk een fotograaf in te schakelen.
Zijn er ook dure stockfoto’s?
Ja. In het algemeen bestaat er een onderscheid tussen micro- en macrostock. Waar de prijsklasse voor microstockfoto’s variëren van enkele centen tot enkele euro’s, vragen macrostockagentschappen aanzienlijk hogere bedragen, al snel enkele honderden euro’s. Waarom? Omdat ze exclusief fotomateriaal aanbieden of specialist in een of meerdere onderwerpen zijn. Een koper zal bij microstock-agentschappen de foto van een mooie slak gewoon kunnen vinden. Bij een zeldzamer exemplaar, pak hem beet de lichte aardslak, zal het een stuk lastiger worden. Gespecialiseerde macrostock-agentschappen hebben deze foto wel beschikbaar. Zij geven bovendien ook adviezen en – indien gewenst — zoeken zij voor de klant in hun fotoarchief.
Hoeveel ontvangt de fotograaf van de verkoopprijs?
Dat verschilt per stockleverancier. Over het algemeen bedraagt het bedrag tussen de vijftien en vijftig procent van de verkoopprijs. Het hangt er vooral van af of een agentschap de foto’s exclusief kan verkopen en voor hoeveel omzet het beeld zorgt (hoe meer exemplaren verkocht, des te hoger de opbrengst).
Kan ik ervan leven?
Wie een foto verkoopt en daarvoor wat geld ontvangt, kan hier natuurlijk niet van leven. Succes wordt bepaald door kwantiteit. Met een uitgebreid portfolio kan dus ook de verkoop van losse foto’s tot hoge inkomsten leiden.
Uit hoeveel foto’s dient mijn portfolio te bestaan?
Dat is lastig aan te geven. Dat hangt namelijk af van de losse verkoop. Hoe populairder een foto, des te meer winst je maakt. Maar om je een idee te geven: pas met een portfolio met duizenden van foto’s kun je een inkomen genereren dat voldoende is om er echt van te kunnen leven. Dus moet je als stockfotograaf over een lange adem beschikken en over een periode van jaren een portfolio opbouwen.
Heb ik invloed op de verkoop?
Niet direct. Het agentschap neemt de foto en daarmee het volledige verkoopproces over.
Het zelf aanprijzen van enkele foto’s of een compleet portfolio heeft doorgaans weinig impact. Tenslotte zijn de klanten gericht op zoek naar motieven, die zij voor hun project nodig hebben - en niet naar een bepaalde fotograaf.
Niettemin kunnen stockfotografen indirect invloed op de verkoop uitoefenen door nauwlettend de markt en hun eigen verkopen in de gaten te houden. Zo zien zij welk type beelden het meest in trek zijn, daarop kunnen zij hun toekomstige werkzaamheden instellen. Daarnaast moet iedere fotograaf zijn foto’s voor de diverse zoekmachines voorzien van trefwoorden. Op die manier worden zij sneller door potentiële kopers gevonden.
Hoe kan ik me bij agentschappen aansluiten?
Voor stocksites is het niet van belang of je een professionele opleiding hebt genoten of dat fotograferen slechts je nevenactiviteit is. Ieder agentschap hanteert zijn eigen criteria, die het duidelijk op zijn website vermeldt. In ieder geval moeten geïnteresseerde fotografen een handvol foto’s overleggen. Deze worden door een fotoredacteur bekeken en beoordeeld. Is de uitkomst positief, dan wordt de betreffende fotograaf in het medewerkersbestand opgenomen.
Wat is de werkwijze van een stockfotograaf?
In de basis is het werk van een stockfotograaf niet anders dan die van fotograaf die in opdracht werkt. Hij plant en organiseert shoots, fotografeert en bewerkt zijn foto’s. Het grote verschil zit hem in de afgifte van de foto’s, men moet ze in de database van het agentschap uploaden. Op zich een eenvoudige handeling. De beelden moeten dan van trefwoorden en beschrijving worden voorzien. Voor hen die heel veel foto’s aanbieden, is dit een saai en vervelend onderdeel. Maar niet minder belangrijk aangezien agentschappen alle beelden kritisch beoordelen. Niet zelden wordt hun werk zonder enige uitleg afgewezen. Ontbreekt de juiste scherpte of resolu-
tie? Dat is reden genoeg om een foto niet aan te nemen. Als je dit als fotograaf een keer meemaakt, is het zaak je niet al te druk te maken en gewoon door te gaan met het maken van foto’s.
Met welk agentschap moet ik samenwerken?
Iedere leverancier heeft zijn eigen specialisme en legt het accent op bepaalde onderwerpen. Derhalve moet iedere stockfotograaf op basis van zijn portfolio bepalen welk agentschap het beste bij hem of haar past. Stockfood bijvoorbeeld richt zich uitsluitend op levensmiddelen en gerechten, terwijl 123RF weer veel Aziatische klanten heeft en op zijn foto’s derhalve veel Aziatische modellen en objecten afbeeldt.
Kan ik mijn foto’s bij meerdere agentschappen uploaden?
Dan kan en dat moet je ook doen. Verspreiding van je beelden is namelijk de manier om veel meer potentiële klanten te bereiken. Bovendien moet je niet te afhankelijk van één afnemer zijn. De markt verandert tenslotte snel. Agentschappen worden opgekocht, fuseren en gaan failliet. Daarmee kan je vaste inkomen bij dat ene agentschap ineens verdwijnen. Of agentschappen passen naar willekeur hun tarieven aan. Als je met slechts één partij samenwerkt, kun je snel met teruglopende inkomsten te maken krijgen.
Ik heb mijn foto’s geüpload. Ga ik nu bakken met geld verdienen?
Wie snel veel geld wil verdienen, is in de wereld van de stockfotografie niet op zijn plaats. Een keer wat foto’s uploaden en dan maar hopen dat deze goed verkopen, is niet de juiste manier. Zelfs wanneer een losse foto heel goed verkoopt, kun je niet vervolgens achterover gaan leunen. Juist dan moet je doorgaan met foto’s maken. Dat is de enige manier om je fotobestand te vergroten en daarmee ook de mogelijkheden om je beelden te verkopen. Met uithoudingsvermogen, hard werken en nauwkeurige marktanalyse kun je absoluut goed geld verdienen. Op zijn minst kun je er je volgende camera mee financieren…