Foto’s voor War Child
Wanneer je de naam Marco Borsato hoort, denk je waarschijnlijk meteen aan zijn bekendste succesnummers. Vrijwel iedereen kan meebrullen met zijn hits Dromen zijn bedrog of Binnen, maar deze bekende Nederlander heeft veel meer in zijn mars.
Zingen is niet de enige passie van Marco. Zo zet hij zich vol overgave in voor War Child. In 1998 werd hij door oprichtster Willemijn Verloop gevraagd om ambassadeur te worden. In hetzelfde jaar maakte hij zijn eerste reis als ambassadeur voor War Child naar Kosovo en bracht hij speciaal voor War Child het nummer
De Speeltuin uit. Marco heeft echter nog een derde passie, namelijk fotografie. Tijdens zijn reizen voor War Child legt hij prachtige doch hartverscheurende momenten vast op de gevoelige plaat. Inmiddels heeft hij al een foto-expositie op zijn naam staan, deed hij mee aan het televisieprogramma ‘Het Perfecte Plaatje’ en zat hij in de vakjury van de fotowedstrijd van National Geographic.
Geschiedenis van War Child
Willemijn Verloop kwam in een verwoest Bosnië in contact met muziekprofessor Nigel Osborne. Hij organiseerde in een schuilkelder muziekworkshops voor oorlogskinderen. Willemijn raakte geïnspireerd door de blijdschap en ontlading die muziek bij de kinderen losmaakte. Samen met Osborne organiseerde ze daarna workshops in Mostar. In 1995 besloot Willemijn in Nederland de stichting
War Child op te zetten en begon ook hier met het organiseren van muziekprogramma’s voor kinderen in Bosnië. De eerste, grote actie in de Amsterdamse Supperclub in de zomer van 1995, was een groot succes.
In het begin werkte War Child alleen met vrijwilligers. In 1998 werd Marco Borsato ambassadeur. Het jaar daarop was War Child door de Kosovo-crisis veel in het nieuws. Steeds meer mensen, bedrijven en media toonden hierdoor interesse in het werk van War Child. Door de toenemende aandacht groeiden de inkomsten en kon War Child het aantal hulpverleningsprojecten flink uitbreiden. War Child werkt momenteel in veertien programmalanden. Naast psychosociale hulp, zijn onderwijs en het creëren van een veilige omgeving voor de kinderen een belangrijk onderdeel van de huidige programma’s.
20 jaar ambassadeur
Marco is inmiddels twintig jaar ambassadeur voor War Child. “War Child gebruikt creatieve middelen om kinderen te helpen met het verwerken van hun oorlogsverleden. Muziek (naast sport en spel) is daar een belangrijk onderdeel van. Het is een logische manier om kinderen in contact te brengen met hun gevoel en ze te helpen met hun zelfvertrouwen. Willemijn Verloop zocht, en dit zijn haar woorden, de grootste artiest van dat moment. Dat bleek ik te zijn”, vertelt Marco met een glimlach. “Ze was zo betrokken dat ik werd geraakt door haar verhaal. De oorlog in Kosovo speelde toen ook en ik had de behoefte om een bijdrage te leveren. Ik zei dat ik ze dolgraag wilde helpen, maar ik heb wel de tijd genomen om me eerst in te lezen.”
Grootste impact
“Elk land heeft zijn eigen problemen”, vertelt Marco. “Een foto die de grootste impact op me had kan ik zo niet noemen. Dat is hetzelfde als iemand me vraagt, welk liedje ik het mooist vind. Je doet dan zoveel andere liedjes tekort. Wat wel een enorme impact op mij had was een moment in Sierra Leone. Er was daar een jongetje van twaalf jaar; ik weet het nog heel goed. Hij had een best goede tekening voor me gemaakt van een Mercedes. Maar het was wel een kind dat veel mensen had vermoord. Zo’n kind vraagt dan aan mij (zoals alleen een kind dat doet) of ik zijn tekening mooi vind. Ik kon niets anders doen dan het beamen. Ik vroeg aan hem hoeveel mensen hij had vermoord en hij zei: ‘Many, many, many, sir’. Ik zag echter niet de moordenaar, maar een kind dat hunkerde naar bevestiging of zijn tekening mooi was. Dat vond ik lastig, omdat ik weet dat dit kind afschuwelijke dingen heeft meegemaakt. Deze kinderen zijn psychisch ontzettend onder druk gezet. Ze hadden de onmogelijke keuze: iemand doden of zelf gedood worden. Dat zijn toch geen keuzes? Dat draag ik continu met me mee, bij alles wat ik doe. We hebben het druk, maar hier moeten we echt iets aan doen. En het is goed om te zien dat het ook echt werkt. Mensen weten ook als ze naar een van mijn concerten komen, dat er altijd een element van War Child in zit.”
Analoge tijdperk
Marco is al jarenlang een succesvolle zanger, maar hij fotografeert ook al behoorlijk lang. “Ik maakte al foto’s in het analoge tijdperk.” Tijdens zijn eerste reis naar Kosovo, stond de digitale fotografie nog in de kinderschoenen. Hij had een toestel met een schijfje van 1,4 megabyte opslagruimte. “Daar konden dan 23 foto’s op en je kunt wel nagaan wat de resolutie van een foto was”, zegt hij met een lach. “Dat was dus niet echt bruikbaar. In de loop der jaren is dat stukken beter geworden. Ik heb tijdens mijn reizen geprobeerd om alles zo goed mogelijk vast te leggen. Je komt daar als hulpverlener en het is lastig om er met een
dubbele pet heen te gaan. Ben je er als fotograaf of niet?” Marco vertelt dat hij met zijn foto’s wil laten zien voor wie War Child het allemaal doet. “Elk kind heeft een gezicht, een voor- en een achternaam. We praten in Nederland al snel over getallen als het over vluchtelingen gaat. Daarom proberen we het terug te brengen naar voorbeelden en mensen. Er zitten ontzettend veel schrijnende verhalen achter deze gezichten. Wanneer je een getal noemt, kun je je erachter verschuilen. Het wordt echter tastbaar als je een verhaal te horen krijgt van een individu. En foto’s helpen daar heel goed bij.”
De uitrusting
Op de vraag welke camera Marco gebruikt, kan hij kort zijn. “Mijn hele leven gebruik ik al Canon. Ik ken de menustructuur en ik heb een verzameling bijbehorende lenzen. De technologie staat natuurlijk niet stil en we gaan steeds meer richting systeemcamera’s. Ze zijn makkelijker om mee te nemen en er komt waarschijnlijk een moment dat ik ook de overstap ga maken.” Wanneer Marco de gewenste foto’s heeft gemaakt bewerkt hij ze zelf in Lightroom.
Portretfotografie
Wat maakt een foto volgens Marco écht mooi? “Een foto moet je iets vertellen. Ik houd van gestileerde foto’s en ik moet lange tijd naar een foto willen kijken. Voor War Child-foto’s is de journalistieke inhoud belangrijk. Wat ga ik laten zien? Wat is de context? Soms zie je dat meteen in de foto terug, maar voor sommige momenten heb je echt een fotoserie nodig om het hele verhaal te vertellen.
Een foto moet dus iets met je doen.”
Marco stipt nog een belangrijk punt aan: “Als je in Afrika met een grote lens uit de auto stapt, denken sommige mensen dat je een geweer hebt en misschien wel gaat schieten. Daar houd ik wel rekening mee. Tegenwoordig hebben we een soort van code of conduct. Hierin staan de do’s en dont’s.
Er staat bijvoorbeeld in dat we niet zomaar namen publiceren. Dat kan een direct gevaar opleveren. We gebruiken dus nooit de echte namen.”
Hij vervolgt: “Er zijn zo veel soorten fotografie: portretfotografie, landschapsfotografie, reportage, journalistiek en daarbinnen zitten allerlei verschillende disciplines. Veel facetten vind ik geweldig, maar ik vind vooral mensen interessant. Ik houd ervan om mensen te portretteren.”
“Er zitten ontzettend veel schrijnende verhalen achter
deze gezichten.”