Betere landschappen in Camera Raw

Het raw-bestand van je landschapsfoto bevat veel verborgen details. Wij laten zien hoe je al deze extra beeldinformatie in de Camera Raw-module van Photoshop benut.

Gebruik de verborgen details in je raw-foto’s voor mooiere landschappen.

Landschappen bevatten ontelbaar veel helderheids- en kleurverschillen. Maar deze grote rijkdom aan details die we met het blote oog eenvoudig kunnen waarnemen, lijkt de camera niet te kunnen vastleggen. Dit geldt in het bijzonder voor onderwerpen met een wazige achtergrond.

Dergelijke foto's zien er over het algemeen al snel flets uit en daarom kun je ze beter schieten in raw-formaat. De sensor schrijft vervolgens veel meer details naar de geheugenkaart dan je op het schermpje van de camera of in de jpg-versie kunt zien. Fotografeer het liefst zodanig dat de lichtste plekken niet overbelicht zijn. Op de computer kun je vervolgens alle extra belichtingsdetails naar boven halen. Het resultaat is een afbeelding die overeenkomt met dat wat je op het moment zelf met het blote oog zag. En als je wilt, kun je in dergelijke landschapsfoto's nog een stapje verder gaan dan de natuur en gewoon lekker creatief aan de slag gaan.

De lichtste delen van het onderwerpen mogen in geen geval uitgebeten zijn, dus gebruik tijdens het fotograferen de overbelichtingswaarschuwing. Overdreven lichte beeldpartijen lichten dan op in het cameradisplay. Fotografeer in dat geval het landschap nog eens met een negatieve belichtingscompensatie van ongeveer -0,5 of -0,7. Als de belichtingswaarschuwing echter beperkt blijft tot een heel klein gebied in de afbeelding, kun je de waarschuwing eventueel negeren.

We monteren in onze voorbeeldfoto niets in de afbeelding en we passen evenmin de structuur van het beeld aan. Het enige wat we gebruiken, is Camera Raw in Photoshop. De overige functies van Photoshop laten we links liggen. Deze bewerking kun je dus bijna 'puur natuur' noemen. Het resultaat is echter drastisch anders dan de oorspronkelijke opname. Maar het leuke is: alle details waren al aanwezig in het origineel; je hoeft ze alleen nog maar zichtbaar te maken.

01 Lenscorrecties

Zodra je het raw-bestand in Photoshop opent, verschijnt het Camera Raw-venster met je afbeelding. Voordat je aan de belichting gaat sleutelen, open je eerst het tabblad Lenscorrecties (Ctrl+Alt+6) en ga je naar het onderdeel Profiel. Activeer hier de opties Kleurafwijking verwijderen en Correcties profiel inschakelen om eventuele lelijke kleurranden en te sterke overgangen te verwijderen. Bovendien verwijdert de software vervormingen en de randschaduw van het objectief.

02 Eerste indruk

Stel in de Standaardinstellingen (Ctrl+Alt+1) eerst het profiel in op Adobe Standaard. Sleep dan de schuifregelaar Belichting naar rechts en naar links om te zien welke belichtingsdetails er daadwerkelijk aanwezig zijn. De lucht was eerst nogal bleek, maar nu we de Belichting lager hebben gezet, kunnen we veel meer details ontwaren. Dat willen we graag benadrukken, zonder dat de voorgrond vervolgens te donker wordt.

03 Schaduwen en Hooglichten

Nu we weten wat er aanwezig is, zetten we de Belichting weer op 0. Sleep nu Hooglichten helemaal naar links. Heldere delen zoals de wolken vertonen meer details. Als we nu de Belichting verlagen naar -1,00 benadrukken we dit deel van de foto nog meer, maar afhankelijk van de foto heb je andere waarden nodig. De voorgrond is nu te donker. Daarom verhoog je de Schaduwen naar +100.

04 Zwartpunt instellen

De Hooglichten, Schaduwen en Belichting staan goed, dus we gaan nu een zwart- en witpunt aangeven. Deze uiterste belichtingswaarden horen bij het diepste zwart en het helderste wit in de afbeelding. Voor het zwartpunt sleep je met ingedrukte Alt-toets aan de schuif Zwarte tinten. Die laat dan een zwart-wit voorbeeld zien. Laat los zodra je het eerste zwart ziet verschijnen, hier bij -50.

05 En nu het witpunt

Voor het witpunt sleep je Witte tinten met ingedrukte Alt-toets naar rechts, tot de grafische weergave een eerst stukje wit laat zien. Uitgebeten lichten storen enorm, dus let op dat je een lage waarde houdt. Met +40 wordt het pure wit nauwelijks aangetast. De toetsen U en O geven belichtingswaarschuwingen weer in blauw en rood. Druk nogmaals op deze toetsen om de waarschuwingen weer te laten verdwijnen.

06 Sterke foto’s met Lokaal contrast en Nevel verwijderen

Met de regelaar Lokaal contrast kun je het contrast van de middentinten versterken, waardoor de foto scherper oogt. Wij hebben hier gekozen voor +40, waardoor de voorgrond scherper lijkt en de bergen wat meer naar de voorgrond treden. Nevel verwijderen is een soort contrastregelaar. Sleep hem naar rechts om het landschap in de verte en de zon sterker te maken.

07 Contrast in de voorgrond

De voorgrond is door Nevel verwijderen te contrastrijk geworden. Ga dus naar het gereedschap Gegradueerd filter en klik rechts naast Belichting op het plusteken, tot hij op +50 staat. Alle andere schuiven springen daarbij terug naar 0. Klik op de bovenste voorgrondrand en sleep hem voor onopvallende overgangen licht naar boven, richting de bergen. Verlaag het Contrast nu naar -100 en verlaag Nevel verwijderen naar ongeveer -15.

08 Lucht donkerder maken.

De lucht moet nog sterker worden, vooral aan de bovenkant. Daardoor krijgen we – heel uitgebalanceerd – drie even grote, contrasterende banen: lucht, bergen en voorgrond. Werk weer met het Gegradueerd filter en klik bovenin op Nieuwe. Klik dan op het minteken naast Belichting totdat je -1,0 bereikt. Sleep dan over het bovenste derde deel van de foto om dat gedeelte donkerder te maken. Sleep aan de lijnen om de overgang te verfijnen.

09 Stof verwijderen

Het opgefriste contrast maakt ook een verontrustende vlek in de lucht zichtbaar: sensorstof, en dat uitgerekend in de zonnestralen waar je als eerste naar kijkt. Voor veel retoucheerwerk kun je beter het hoofdprogramma van Photoshop gebruiken, maar zulke kleine beschadigingen kun je gelukkig ook in raw repareren. Schakel dus over naar het gereedschap Vlekken verwijderen. Aan de rechterkant kies je voor Retoucheren; Doezelaar en Dekking staan beide op de waarde 100. Zoom in op de details met Ctrl-+ (plusteken). De vierkante haken [ en ] veranderen de penseelgrootte. De punt moet net iets groter zijn dan de vlek, waar je vervolgens eenmaal op klikt. De software stelt automatisch een betere afbeeldingslocatie voor als vervanging voor de vlek. Als deze eerste kopieerbron niet goed past, verplaats je hem naar een geschikter gebied in de afbeelding.