Volkswagen-campers
Tijden veranderen. Dat zie je om je heen: televisies worden steeds groter en tuinen steeds kleiner. Dertig jaar geleden vond een andere verschuiving plaats: Volkswagen haalde de motor van achteren naar voren.
Volkswagen T3 California, Volkswagen T4 California
Wanneer de wereld op slot zit, geeft een camper vrijheid. Een automerk dat onlosmakelijk verbonden is met kamperen, is Volkswagen. Wie regelmatig droomt van witte stranden en kleurrijke surfplanken, ziet aan de horizon een flowerpowerbus rijden. Zo een met de letters V en W groot op de neus. Vaak blijft het bij dromen alleen, want mooie exemplaren van de T1- en T2-generatie zijn tegenwoordig zo duur dat het niet leuk meer is. Terwijl juist eenvoud en betaalbaarheid ten grondslag lagen aan het idee achter het Volkswagenbusje. Westfalia zag dat de Duitse bevolking snakte naar vrijheid en bedacht een kampeerbox die je voor een weekendje weg in een T1-bedrijfsbus kon schuiven. Het bood een tafel, een aanrechtblok en een bank om op te zitten. Volkswagen zag de potentie en sloeg snel toe.
Welkom in California
Het tijdperk van de Volkswagen T3 wordt vooral bepaald door de vrijetijdsvoertuigen. Zo houdt de veelzijdige Multivan het midden tussen een camper en een personenbus, wat betekent dat je comfortabel naar de andere kant van het land kunt rijden en spontaan kunt besluiten om daar te overnachten. De camperindustrie zit ook niet stil en verschillende fabrikanten presenteren hun creaties op basis van de T3-bus. Sommige ideeën nemen weinig ruimte in, andere omvatten een weelderig hoog dak. Het doel is altijd hetzelfde: de Bulli zo inrichten dat de avontuurlijke klant alles aan boord heeft. Dus een bed en een keuken en een koelkast. Dat neemt niet weg dat het gezin inschikkelijk moet zijn, want anders houd je het geen week met elkaar uit.
Bij de T3 California dicteert de motorruimte achterin de hoogte van het bed. De ruimte onder de bank ervoor dient als opbergruimte. De Paulchen-fietsendrager op de achterkant van de auto heeft zijn nut al bewezen bij eerdere campers waarbij ruimte een schaars goed is. Ook de kasten en het keukenblok springen efficiënt met de beschikbare ruimte om en de draaibare voorstoelen vergroten het zitgedeelte. Handig als je met het hele gezin wilt ontbijten. Of ’s avonds wanneer de bordspelletjes tevoorschijn komen.
Wanneer de T3 California in 1988 op de markt komt, heeft Volkswagen al bijna 30 jaar kampeerervaring achter de rug. Want al in 1961 was de eerste officiële T1-kampeerbus verschenen. Die kennis en kunde zie je af aan het eindproduct en de California wordt een blijvend succes. Dat is voor een deel te danken aan de naam, want California doet denken
Heb je altijd haast, koop dan een T4. Neem je overal de tijd voor, kruip dan achter het stuur van de T3.
aan zonsondergangen aan de Amerikaanse westkust en gebruinde lichamen van levensgenieters die in het moment leven. Op namengebied zat Volkswagen al op de goede weg toen het de verschillende uitvoeringen van de T2 naar Europese hoofdsteden vernoemde, zoals Berlijn, Helsinki, Parijs en Rome. Maar er gaat niets boven California.
T3: op z’n Ben Pons
Voor de T3 houdt Volkswagen vast aan het basisprincipe dat Ben Pon ooit bedacht heeft. Een bus met de motor in de kont en de bestuurder in de neus. Bij de generatiewissel van T2 naar T3 is overwogen om de aandrijflijn om te gooien en de krachtbron naar voren te halen, maar daarvoor heeft Volkswagen op dat moment geen geschikte motor in het gamma. Het is geen ramp, want zo blijft de succesvolle Bulli een uniek apparaat. De bijzondere rijervaring waarbij je boven de voorwielen zit, blijft dus bestaan. Qua rijdynamiek maakt de T3 wel een grote sprong ten opzichte van zijn voorgangers.
Aangezien de motor blijft zitten waar-ie zit, kunnen de interieurontwerpers van de camperversie hun huiswerk van de T2 grotendeels overnemen. Zodat elke millimeter optimaal wordt benut. Volkswagen onthult de nieuwe T3 California in 1988. De camper wordt gebouwd in samenwerking met Westfalia en is eigenlijk een voordeliger uitvoering van de Westfalia Joker. Desgewenst is het uitklapdak te verruilen voor een vast hoog dak. De inrichting is afgeleid van de Berlijn-uitvoering van de T2, wat betekent dat het keukenblok in de lengterichting staat, aan de kant van de bestuurder. De koelkast werkt zowel op stroom als op gas en koken doe je op een tweepits gasstel. Of je wikkelt brooddeeg om een stok en houdt dat boven het kampvuur terwijl iemand anders gitaar speelt.
De camper is net als de bestelbus met verschillende motoren leverbaar. De basismotor is een 70 pk sterke turbodiesel en Volkswagen biedt tevens een watergekoelde boxermotor van 1,9 liter met 78 pk aan. Er is ook een 2,1-liter viercilinder met 95 of 112 pk. Schakelen doe je zelf met een handgeschakelde vijfbak of je geeft het werk uit handen en kiest voor de optionele drietrapsautomaat.
Volkswagen en Bulli-fans kunnen de T3 moeilijk loslaten wanneer de T4 in 1990 wordt gepresenteerd.
T4: nieuwe mogelijkheden
Volkswagen en verstokte Bulli-fans kunnen de T3 moeilijk loslaten wanneer de T4 in 1990 wordt gepresenteerd. Zo ging het ook toen de Kever werd verruild voor de Golf. Ditmaal duurt de overdracht van het stokje maar kort: de T3 rolt nog twee jaar van de lopende band als Last Limited Edition en dan is het voorbij. Dat gebeurt trouwens in Graz (Oostenrijk), want in de fabriek in Hannover is de T4 al in productie gegaan. Het ondertussen echt verouderde
Bulli-concept gaat op de schop, de motor komt eindelijk voorin te liggen.
De topmannen van Volkswagen zijn tot de conclusie gekomen dat ze met de klassieke lay-out niet langer kunnen opboksen tegen de concurrentie. Klanten willen nog meer flexibiliteit en dat kan alleen gerealiseerd worden als de motor en de aangedreven wielen aan de voorkant zitten. Het resultaat valt perfect te combineren met verschillende formaten wielbasis en carrosserie. De camperfabrikanten zijn tevreden, want het biedt nieuwe mogelijkheden, zoals een camper met drie assen. Al snel wordt duidelijk dat het succesvolle California-model een opvolger krijgt. Uiteraard gaat de inrichting op de schop, want er is ineens veel meer ruimte om mee te werken. Al in het tweede productiejaar van de T4 zit de California weer in het assortiment.
De indeling blijft op z’n ‘Berlijns’, met de kasten en het keukenblok aan de bestuurderskant. De compressorkoelkast schuift iets naar achteren en opent niet langer van voren, maar van bovenaf. Dit zorgt voor meer ruimte in het zitgedeelte. Daarover gesproken: de stoelen van de bestuurder en de bijrijder zijn weer draaibaar. Wie de hoogte in wil, bestelt tegen meerprijs het verhoogde dak met een alkoof. Voor het in- en uitrijden van parkeergarages is het juist wel handig om dat niet te doen. Met het standaard klapdak blijft de T4 onder de tweemetergrens.
Bulli of geen Bulli?
De moderne technische basis zorgt ook voor een compleet nieuwe rijervaring en dus voor discussies onder liefhebbers. Want is de Bulli nog steeds een Bulli? Een lastige kwestie, want zelfs de grootste fan van het oude hoepelstuur moet toegeven dat de T4 veel beter rijdt. En ja, airbags en ESP doen wonderen voor de veiligheid. En verdorie, hij is veel ruimer en wat is zo’n kofferbak achterin toch handig. ‘Tot overmaat van ramp’ zorgen de moderne motoren en uitgekiende stroomlijn voor een lager verbruik.
Volkswagen grijpt het aanhoudende succes van de camper aan om de reeks uit te breiden. De California Coach heeft twee ruiten in de zijkant in plaats van drie en de gewone wielbasis. De California Tour en de California Club krijgen een langere wielbasis maar verschillen wat betreft inrichting. De Tour heeft de klassieke Berlijn-indeling, terwijl de Club over extra kast- en keukenruimte beschikt. Voor het 150jarig bestaan van Westfalia, komt eind 1994 de California Highway in een gelimiteerde oplage van 500 stuks op de markt.
Hoewel de T4 California nuchter bekeken de betere camper is, zien we dat er voor de T3 California hogere prijzen worden betaald. De sympathiefactor speelt hier duidelijk een grote rol. Beide modellen roesten, maar een T4 van na de grote modelupdate van 1996 is er het beste tegen gewapend. Het risico van een goed geïsoleerde camper is dat kou en herrie weliswaar worden tegengehouden, maar dat vocht binnen blijft.
De juiste motor
Als het op de motor aankomt, heeft de potentiële California-koper veel keuze. De 70 pk sterke turbodiesel van de T3 vereist liefde en aandacht in ruil voor zijn diensten. De latere 2,1-liter boxermotor met waterkoeling en 112 pk laat je optimaal van de T3 genieten. Zijn prestaties passen het best bij het onderstel (en het gewicht) van de camper. Het verbruik is niet zo buitensporig als sommigen beweren. Het hangt er helemaal vanaf hoe je rijdt. Bij de T4 varieert het aanbod van een tweeliter benzinemotor tot de 2,8-liter VR6 met 204 pk.
Dieselmotoren worden pas echt interessant als de California in kwestie 40 jaar oud is, zodat je milieuzones in Nederlandse steden mag binnenrijden. Aangezien de T3 California uit 1988 stamt, gaat dat nog een tijdje duren. Ga je toch altijd naar Duitsland op vakantie, dan is 30 jaar de magische leeftijd. Dan beschouwen onze oosterburen de auto als een oldtimer en mag je elke Umweltzone betreden. Maar heeft een Duitse stad een algeheel rijverbod voor dieselvoertuigen, dan heb je wel een probleem.
Bij de T4 kun je kiezen uit twee vijfcilinder diesels, de 2.4D of de 2.5 TDI, ook zijn er California’s met de viercilinder 1.9 TDI onder de kap. Kilometerstanden van 300.000 of meer zijn hierbij heel normaal. Kijk je naar exemplaren met veel kilometers, dan staat de 78 pk sterke basismotor er waarschijnlijk niet tussen. Die moest er erg zwaar aan trekken om de T4 met gezin en goederen naar hun vakantiebestemming te brengen. Ga bij jezelf te rade: heb je altijd haast, koop dan een T4 met de vijfcilinder TDI-motor, neem je overal de tijd voor, kruip dan achter het stuur van de T3.
Conclusie: T3 of T4?
Kiezen tussen een T3 California en een T4 California is eigenlijk vrij eenvoudig. Liefhebbers van klassieke Volkswagens vallen natuurlijk voor het originieel, met de motor achterin. Voor hen is de reis vele malen belangrijker dan de bestemming. Gepasioneerde kampeerders waarderen juist de ruimte, het gemak en de veiligheidsvoorzieningen van de moderne T4. Beide campers zijn geen koopjes, want voor goede exemplaren worden forse bedragen gevraagd. Daar staat tegenover dat elke Bulli behalve een prettig reismaatje, ook een goede investering is. Het is dus zeker de moeite waard om een goed, origineel exemplaar op te sporen.
Je loopt het risico een camper te kopen waarin een roedel roestmonstertjes zijn intrek heeft genomen.