Bouwvoorstel, game-pc
Bouwvoorstel voor een voordelige game-pc voor Full HD
Een beperkt budget en toch lekker kunnen gamen? Dat is prima voor elkaar te krijgen!. Met de juiste componenten stel je een voordelige en stille game-pc samen, die geschikt is om te gamen in Full HD.
Het is niet zo moeilijk om voor veel geld een krachtig systeem samen te stellen. Maar bij onze budget game-pc is het de bedoeling om een zo voordelig mogelijke pc met moderne onderdelen samen te stellen, waarmee je kunt gamen in Full HD met veel grafische details. We geven dan ook geen alternatieven aan, aangezien de performance van de componenten precies op elkaar afgestemd is. Als je er één vervangt, vereist dat meestal ook andere aanpassingen. Vanwege trends als de beperkte beschikbaarheid van RAM, crypto-mining met grafische kaarten enzovoort, was het moeilijk om onder de gekozen grens van 650 euro te blijven. We zaten er uiteindelijk een paar tientjes boven. Tel daar een Windows-licentie en verzendkosten bij op en je komt op een totaalprijs van circa 780 euro.
Intel outside
De keuze van een processor was relatief makkelijk. We wilden een actueel type met minstens vier cores, omdat steeds meer games traag of helemaal niet draaien met een dualcore. Bovendien moest het platform, oftewel het moederbord, betaalbaar blijven. Momenteel levert de AMD Ryzen 3 1300X de beste prijs-prestatieverhouding. Deze quadcore-cpu draait op 3,5 GHz, met een turbo van 3,7 GHz en automatische overklok via XFR met nog eens 200 MHz. De boxed versie wordt geleverd met een koeler, maar die vervangen we door een stillere Scythe Iori. Maar als je 25 euro wilt besparen tegen 0,5 sone meer geluidspro-
ductie kun je de boxed koeler eventueel later pas vervangen.
De Ryzen 5 1400 biedt voor circa 25 euro meer acht threads dankzij SMT (Simultaneous Multi-Threading). Maar dat weegt in games niet op tegen de 250 MHz lagere klokfrequentie.
De eveneens gunstig geprijsde i3cpu’s van de Coffee Lake-generatie bieden iets meer performance, maar ze vereisen vooralsnog een duurder moederbord met Z370-chipset. Daarmee vallen ze buiten het budget. Serie 300-moederborden kunnen hier in de toekomst verandering in brengen.
We kiezen bij het moederbord voor een Asrock AB350M Pro4, een micro-ATX exemplaar met AMD’s B350-chipset. Die beschikt over genoeg PCIe-lijnen voor ons doel en wie dat wil kan de processor ermee overklokken. Gigabit-ethernet en 7.1-geluid zijn aanwezig. Behalve vier SATA-poorten krijg je twee M.2-slots, voor PCIe-ssd’s.
Achterop het moederbord zit een USB type C-aansluiting, maar die benut niet de in de chipset geïntegreerde USB 3.1 Gen. 2-controller. Daardoor worden data uitgewisseld met USB 3.0-snelheid, oftewel maximaal 460 MB/s. Een belangrijk pluspunt is dat er vier geheugenslots zijn, om achteraf het werkgeheugen te kunnen uitbreiden.
Geheugenkwesties
Bij het geheugen wijken we op twee punten af van onze gebruikelijke adviezen. Ten eerste kiezen we met Kingston Hyper X Fury voor RAM-modules met flitsend ogende koelplaatjes, terwijl we dat normaliter afraden. Alle andere geschikte modules waren te duur. Ten tweede hebben we vanwege de prijsontwikkelingen gekozen voor slechts 8 GB DDR4-2666 RAM-geheugen. Voor de meeste games is 8 GB voldoende, ook al wordt voor een enkele game zoals Battlefield 1 al 16 GB aanbevolen.
Een van de moeilijkste keuzes was die voor de opslagruimte. Op de redactie ontstonden al snel twee kampen: de ene groep wilde een hybride schijf (SSHD) met 1 TB capaciteit, om genoeg ruimte voor de games-verzameling te bieden maar toch het opstarten van systeem en games te versnellen.
De andere groep ging voor een 250GB-ssd, waarmee het hele systeem vlotter draait en savegames sneller laden. Het nadeel is dat sommige recente games meer dan 50 GB groot zijn en ook Win- dows-updates snel de beschikbare opslagruimte kunnen opvullen.
We hebben uiteindelijk gekozen voor de ssd. Omdat de prijzen hiervan ook zijn gestegen, nemen we in plaats van onze budget-favoriet Samsung 750 EVO een Crucial MX300 met 275 GB [1].
3D-power, voeding en behuizing
Een grafisch kaart kiezen was niet moeilijk, aangezien Nvidia’s GeForce GTX 1050 Ti de beste prijs-prestatieverhouding biedt voor Full HD-gamen. Een aantrekkelijk exemplaar is Zotacs GeForce GTX 1050 Ti Mini, met een lage geluidsproductie, compacte afmetingen en een prijs van 170 euro. Die biedt in veel actuele games in een van de twee hoogste instellingen voor beeldkwaliteit nog steeds gemiddelde framerates van 50 fps of meer (zie tabel). Met e-sports titels zoals Overwatch, StarCraft II en CS:Go heeft de kaart al helemaal geen moeite. Alleen bij grafisch erg veeleisende titels moet je tevreden zijn met een gemiddelde detailinstelling.
De GTX 1050 zonder Ti en AMD’s Radeon RX560 zijn duidelijk langzamer. We hadden graag gekozen voor een Geforce GTX 1060 3GB, die de dubbele 3D-performance biedt. Maar door de beperkte hoeveelheid videogeheugen schiet die tekort bij hoge detailinstellingen in actuele games. Een Radeon RX570 met 4 GB is nog te duur vanwege de mining-boom voor cryptovaluta.
De voeding wordt verzorgd door een fluisterstille be quiet! System Power B8 van 350 watt. Die biedt nog extra aansluitingen voor latere uitbreidingen. Hij heeft bijvoorbeeld een gecombineerde 6-/8pins stekker voor grafische kaarten die niet nodig is bij de GeForce GTX 1050 Ti.
De behuizing is een echte budgetkeuze. De compacte zwarte MasterBox Lite 3 van Cooler Master laat zien dat dit geen probleem hoeft te zijn. Belangrijke eisen waren dat de kast twee USB 3.0-poorten aan de voorkant moet hebben en binnen genoeg ruimte biedt tussen moederbord-tray en zijpaneel om kabels weg te werken. Er is ruimte voor een 3,5”-drive en een 5,25”-drive. De behuizingsventilator aan de achterkant past mooi in onze plannen voor de koeling.
Geluidsproductie finetunen
Om een stil systeem te krijgen moet je meestal handmatig dingen aanpassen. Dat is ook het geval bij ons compacte Ryzen-systeem. Bij tests onder maximale cpu-belasting met de boxed koeler van
AMD bleek die niet alleen met 1,3 sone behoorlijk lawaaiig, maar werd bovendien de processor warmer dan 80 °C. Daarom hebben we 30 euro uitgetrokken voor een stille Scythe Iori die de cpu-temperatuur beneden 75 °C houdt.
De standaard fan-profielen in het BIOS van Asrock bevielen ons ook niet. Bij ‘Silent’ waren de fan van cpu en behuizing weliswaar stil, maar draaiden ze te langzaam bij belasten van het systeem. De processor werd daardoor onnodig heet. Bij ‘Standard’ draaiden ze in idle te snel en te luidruchtig. We definieerden daarom een eigen fan-profiel, waarmee de kleine game-pc voortdurend stil blijft. In idle is het geluidsniveau een onhoorbare 0,1 sone, bij gecombineerde cpu- en gpu-belasting is het 0,7 sone. Je vindt dit profiel en andere gegevens via de link op het einde van het artikel.
De grafische kaart konden we ook ietwat tunen. De fan hiervan werd bij maximale belasting erg lawaaiig, terwijl dat niet nodig bleek te zijn. Met de Zotactool Firestorm beperkten we de fan-snelheid tot de laagste PWM-waarde van 45 procent, hetzelfde als in idle. Zelfs bij de Furmark Torture Test werd de temperatuur niet hoger dan een probleemloze 67 °C. Het systeem brengt zo ook bij maximale belasting niet meer dan 0,45 sone voort. Dat is volgens ons scoresysteem een ‘zeer goed’. Je moet helaas wel elke keer dat je Windows opstart bevestigen dat de tool mag starten.
Conclusie
De budget game-pc is een compromis, maar vervult onze wens: vloeiend games spelen met 1920 x 1080 pixels. De zware benchmarks op p. 40 zijn hiervoor niet representatief. Voor kantoortoepassingen biedt het systeem meer dan genoeg rekencapaciteit, net als voor hobbymatig beeld- en videobewerken. Bovendien blijft de pc zelfs bij maximale belasting erg stil en is hij met maximaal 183 watt nog behoorlijk energiezuinig. We geven geen alternatieven voor de cpu, grafische kaart of ssd. Als je meer performance wilt, kun je beter een van de andere bouwvoorstellen aanpassen dan de budget game-pc om te bouwen. Meer uitgeven levert relatief weinig voordeel op of een van de andere componenten zorgt dat je het voordeel niet kunt benutten. Het systeem biedt echter een mooi compromis tussen een lage prijs en goede gameprestaties.