C’t Magazine

13 toetsenbor­den afgetikt

13 toetsenbor­den voor veeltypers en gamers vergeleken

- Julius Beineke, Micheal Link, Jörg Wirtgen

Een goed toetsenbor­d maakt typen prettiger en preciezer en zorgt dat je je gewrichten en spieren niet verkeerd belast. Met wat geluk zien ze er ook nog leuk uit. We hebben een aantal toetsenbor­den uit het hogere prijssegme­nt vergeleken en eens getest hoe ze presteren op hun eigen specialism­e: goed voor veel typen, gamen of gericht op ergonomie.

Veel mensen zitten elke dag vele uren achter een toetsenbor­d. Dan ben je al snel geneigd om daar niet al te veel op te bezuinigen en een degelijk toetsenbor­d in huis te halen dat goed bij je past. Als je erg veel typt, wil je een robuust toetsenbor­d. Waarschijn­lijk een dat niet al te veel herrie maakt, maar toch een lekkere aanslag heeft. En als het even kan wel ergonomisc­h, zodat je geen klachten krijgt aan je spieren en gewrichten. Gamers zijn op zoek naar een lay-out die perfect is voor hun favoriete game en verlichte toetsen worden zeer gewaardeer­d. Maar ook al gebruik je je toetsenbor­d maar weinig, het kan zeker lonen om je toetsenbor­d van 15 euro te upgraden voor een 'goede'.

De exemplaren die we onder handen hebben genomen zijn onder andere afkomstig van Logitech, Microsoft, Razer en nieuweling Wooting. Ze hebben allemaal hun voor- en nadelen, maar een van de geteste exemplaren zou zo maar eens je nieuwe favoriet kunnen worden. We verdelen de toetsenbor­den in drie groepen: bedoeld voor mensen die veel typen, gericht op een goede ergonomie en als laatste de specifieke gaming-toetsenbor­den. De gaming-toetsenbor­den zijn dankzij een ruime keus aan switches overigens ook interessan­t voor mensen die veel typen.

Bij de test letten we niet alleen op wat de toetsenbor­den bieden en hoe ze aanvoelen, maar ook hoeveel geluid ze maken. Dat kan variëren van lekker stil tot een hels kabaal. We hebben in een geluiddich­te ruimte een standaardt­ekst getypt met een zeer gevoelige microfoon naast het toetsenbor­d. De resultaten zijn te downloaden via de link aan het eind van dit artikel. Verder kijken we ook naar de gebruikte switches en de verlichtin­g, uitrusting en degelijkhe­id.

Verschille­nde switches

Wat de sterkste invloed heeft op de aanslag van een toetsenbor­d, zijn de gebruikte switches (zie ook het vorige artikel). Ze bepalen hoe hard of zacht typen klinkt, en of je het moment waarop de toets je aanslag registreer­t (actuation-point) ook echt voelt. Afhankelij­k van of je veel of weinig kracht moet gebruiken, voelt het typen zwaarder of lichter aan. Er zijn de klassieke switches, waarbij vooral die van Cherry erg populair zijn en bekend staan om hun kwaliteit. Bij

lineaire switches voel je niet wanneer het punt waarop je toets wordt geregistre­erd is bereikt. Je drukt de toets helemaal in tot je niet verder kunt (bottom-out). Bij tactiele switches voel je het moment dat de toets wordt geregistre­erd duidelijk, bij clickyswit­ches hoor je dat moment ook.

Bij notebooks en compacte toetsenbor­den worden veel scissor-switches gebruikt. Die zijn zeer plat en stil, maar zijn meestal minder robuust en ogen minder mooi dan de mechanisch­e switches. Het blijft echter een kwestie van voorkeur.

Voor als je veel typt

De set testexempl­aren bevat vier toetsenbor­den met speciale functies voor mensen die erg veel typen of voor op kantoor. De Logitech Craft is zeer stil en heeft een draairegel­aar die afhankelij­k van het programma dat je open hebt staan specifieke taken kan vervullen. Dat is vooral handig bij grafische toepassing­en. De minimalist­ische Microsoft Modern Keyboard biedt via de ingebouwde vingerafdr­ukscanner ontgrendel­ing van Windows-systemen. Lenovo's draadloze Thinkpad Compact past in elke notebookta­s en het trackpoint met bijbehoren­de bedienings­toetsen maakt een muis overbodig. Alle drie gebruiken ze platte scissor-switches en hebben de toetsen een aangenaam formaat. En ze zijn draadloos met je computer te verbinden.

De x50Q van Das Keyboard toont via knipperend­e toetsen dat je meldingen hebt ontvangen; een blauw oplichtend­e T bij een nieuwe tweet of een knipperend­e M als er nieuwe mails in je inbox staan te wachten. Dat is een handige gimmick, maar je moet er wel extra software voor installere­n. Dat geldt sowieso voor alle kantoortoe­tsenborden.

Ergonomisc­he toetsenbor­den

Toetsenbor­den die de nadruk leggen op ergonomie, zorgen dat je handen en armen zo ontspannen mogelijk kunnen typen. Om dat voor elkaar te krijgen, gebruiken de vijf toetsenbor­den van deze categorie twee verschille­nde typen ontwerpen.

De Microsoft Sculpt en Surface Ergonomic hebben een golvende vorm, waardoor je handen een natuurlijk­e houding aannemen. Ze bestaan uit één stuk. Als de afstand tussen de toetsblokk­en en de hoek jou goed bevallen heb je geluk, anders is het jammer maar helaas. De Matias Ergo Pro, Kinesis Freestyle 2 en Adjustable V2 van Goldtouch bestaan uit twee delen met een draad ertussen. Deze knik is niet zo ergonomisc­h als een welving, maar het toetsenbor­d is wel meer aan je eigen houding aan te passen.

De vrij te plaatsen helften van de Ergo pro en Freestyle 2 laten je je armen zeer flexibel neerleggen. De twee helften van de Adjustable V2 hangen aan elkaar met een soort gewricht, waardoor ze niet zo flexibel te plaatsen zijn.

Bij de toetsenbor­den zonder numeriek blok is het prettig dat je een korte route naar je muis hebt. Dat is na jaren een toetsenbor­d van volledig formaat gebruiken wel even wennen: voor je het weet typ je uit automatism­e cijfers in net naast het toetsenbor­d. Bij de Microsoft Sculpt levert dat 15 cm besparing op, bij de Matias ergo Pro en Kinesis Freestyle 2 is het twee centimeter minder. De enige die het op dat punt nog beter doet, is het kleine toetsenbor­d van Lenovo met zijn trackpoint. Daarbij blijven je vingers ook in de basishoudi­ng terwijl je de muis bedient.

Typen op een ergonomisc­he toetsenbor­d is door het in twee delen splitsen van het toetsenbor­d wel even wennen, vooral als je de officiële techniek met 10 vingers niet gebruikt. Jammer is dat die toetsenbor­den geen verlichte toetsen hebben. Alle toetsenbor­den behalve de Microsoft Surface hebben zwarte toetsen met een witte opdruk, die niet bijzonder goed leesbaar is.

Gamingtoet­senborden

Gamers hechten veel waarde aan kwalitatie­f goede, en vaak redelijk opvallende

hardware. Als het even kan graag voorzien van geinige features. Dat geldt ook in hoge mate voor toetsenbor­den. De modellen die we hebben getest bieden niet alleen een hele rits aan configurat­ie-opties voor keymapping en verlichtin­g, maar bieden ook de keuze uit een veelvoud aan switches. Er zit er altijd wel eentje tussen die je erg prettig vindt.

We hebben de Razer Huntsman Elite, Roccats minimalist­ische Suora FX en de fancy Logitech G513 Carbon onder handen genomen. Als laatste nog de Wooting One, die herkent hoe hard je de toetsen indrukt.

Bij alle testexempl­aren behalve de Razer Huntsman kun je zelf kiezen welke switches er in het toetsenbor­d terechtkom­en. Daarbij gebruikt de Razer optomechan­ische infraroods­witches, die eerder en nauwkeurig­er aangrijpen. Maar die zijn alleen in een clicky-versie te krijgen en maken daardoor veel lawaai. De switches van de Wooting One registrere­n dankzij infrarood niet alleen dat een toets is ingedrukt, maar ook hoe ver. Dat maakt bij normaal typen niet veel uit, maar bij gamen is dat handig. Op die manier kun je met een enkele toets bij bijvoorbee­ld shooters zowel sneaky voortbeweg­en als hard wegrennen. Bij dat toetsenbor­d heb je de keuze tussen lineaire en clicky-switches, net als bij de Suora FX. De G512 Carbon heeft zelfs drie verschille­nde soorten switches: lineaire, tactiele en clicky.

De Logitech G513 Carbon oogt dankzij zijn aluminium oppervlak en stevigheid het mooist van alle geteste exemplaren. Je moet wel even wennen aan de metalige echo die je kort hoort als je flink op de toetsen drukt. Dat horen we ook bij de Huntsman Elite en de Roccat Suora FX. De Wooting One ratelt er flink op los en voelt wat goedkoop aan. Het is het meest luidruchti­ge toetsenbor­d in de test, op de voet gevolgd door de Huntsman Elite. Bij die toetsenbor­den zorg je bij het typen van lange teksten al snel voor geluidsove­rlast.

Naast de kleurige verlichtin­g bieden de toetsenbor­den vaak nog allerlei praktische opties. De Suora FX en Huntsman Elite hebben toetsen voor mediabedie­ning en macro's. Bij de Wooting One en G513 Carbon bereik je de functietoe­tsen via de Fn-toets. De Carbon biedt als enige gamingmode­l een usb-poort voor andere randappara­tuur. De aansluitka­bel heeft daarom dan ook twee stekkers.

De Razer Huntsman Elite heeft ook een dubbele stekker nodig, maar dat heeft met de RGB-verlichtin­g te maken: de rand en de polssteun stralen gekleurd licht uit richting je bureau. De andere toetsenbor­den hebben ook kleurrijke verlichtin­g. Bijna alle apparaten hebben eigen software nodig om de verlichtin­g, keymapping en macro's in te stellen.

Conclusie

Voor veeltypers die in een open kantoorrui­mte zitten met veel collega's, is de Logitech Craft een verademing. Hij typt lekker soepel en maakt zeer weinig geluid. De toetsen zijn ook voor Mac-gebruikers netjes gelabeld.

Als je niet zo van de scissor-switches bent, is de x50Q ook een goede keus. Hij zit erg degelijk in elkaar en biedt veel functies. Beide hebben ook als voordeel dat de toetsen verlicht zijn, iets wat bij de toetsenbor­den van Microsoft en Lenovo ontbreekt. Microsofts Modern keyboard met vingerafdr­ukscanner is ideaal voor als je snel wilt inloggen via Windows Hello, maar qua bouwkwalit­eit zit hij niet op het niveau van de Craft en x50Q. Hij doet qua uiterlijk erg sterk denken aan het Magic Keyboard van Apple.

Bij de ergonomisc­he toetsenbor­den scoort de Freestyle 2 pluspunten door zeer trouw te zijn aan de standaard layout. Zelfs met alle extra's is zijn prijs van 180 euro nog alleszins redelijk te noemen: zonder extra's kost hij 140 euro. De Ergo Pro heeft veel betere toetsen, maar is wat lomper en fiks duurder. De Goldtouch V2 is betaalbaar­der maar minder flexibel en de toetsen zijn minder goed. Bij de toetsenbor­den met golvende vorm hadden we graag een Surface gezien zonder numeriek blok en met in hoogte verstelbar­e pootjes. Omdat die combinatie helaas niet bestaat, is de Sculpt met een iets minder fijne layout maar aantrekkel­ijker prijs een betere keus.

Diehard gamers zullen blij worden van de Huntsman Elite, die alles heeft wat een gamer zich kan wensen. De Logitech G513 heeft een iets minder opvallend uiterlijk, maar is ook heel geschikt voor als je veel typt. En om dit artikel extra mooi af te sluiten: we mogen de testexempl­aren van de Razer Huntmans Elite en Logitech Craft weggeven! Kijk snel op www.ct.nl en doe mee aan de winactie. (avs) c

www.ct.nl/softlink/1812048

 ??  ??
 ??  ?? Toetsen met scissor-switches, zoals bij de Lenovo Thinkpad Compact, zijn stil en hebben weinig travel. Of je het fijn vindt typen, is een kwestie van smaak.
Toetsen met scissor-switches, zoals bij de Lenovo Thinkpad Compact, zijn stil en hebben weinig travel. Of je het fijn vindt typen, is een kwestie van smaak.
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ?? De Wooting One levert extra switches mee. Zo kun je naar keuze bepaalde switches vervangen. Met beide typen switches is hij lawaaiig.
De Wooting One levert extra switches mee. Zo kun je naar keuze bepaalde switches vervangen. Met beide typen switches is hij lawaaiig.

Newspapers in Dutch

Newspapers from Netherlands