C’t Magazine

Waar zit welke toets?

-

Waar welke toets zit, is een meerjarig puzzelwerk geweest. Bij het ontwikkele­n van typmachine­s zijn daar veel pogingen aan vooraf gegaan, waarbij de eerste poging van het simpelweg alfabetisc­h plaatsen van de letters vooral vastgelope­n machines opleverde. De tekens die in de Engelse taal het vaakst worden gebruikt zijn de a, e, t, o, n en i. Die toetsen werden in een halve cirkel geplaatst. Aangezien de armen van toetsen die dicht bij elkaar lagen elkaar bij snel typen raakten of klem kwamen te zitten, werden combinatie­s van twee letters die veel voorkomen (he, th, nd) verder uit elkaar gezet. Dat principe zie je ook terug bij de vergelijkb­are QWERTZ-lay-out in Duitstalig­e gebieden en Oost-Europese landen en AZERTY in België en Frankrijk.

Vanaf medio jaren zestig tot het begin van de jaren zeventig werden de lay-outs verder aangevuld met functietoe­tsen om bijvoorbee­ld de cursor op een bepaalde positie te kunnen zetten. In 1932 werd door de Amerikaans­e professor August Dvorak een lay-out ontwikkeld die met name op snelheid was gericht. Hij identi iceerde de vijf medeklinke­rs die in de Engelse taal het meest in woorden voorkwamen: de d, h, n, s en t. Die heeft hij samen met de vijf klinkers a, e, i, o en u zo verdeeld dat je er meteen goed bij kunt als je beide handen op het toetsenbor­d hebt liggen. De klinkers zitten onder de linkerhand en de medeklinke­rs onder de rechter. Tijdens het typen wordt afwisselen­d je linker- en rechterhan­d gebruikt. Deze lay-out is nooit echt doorgebrok­en.

Er is wel een alternatie­ve versie van ontstaan: Colemak. Die is gericht op ergonomie en het comfortabe­l kunnen typen. Die indeling is 20 tot 30 procent e iciënter dan QWERTY. Een doel was ook om het makkelijk aan te leren te maken voor mensen die aan QWERTY gewend zijn. Een van de opvallends­te aanpassing­en is het vervangen van de Capslock door een tweede Backspace.

 ??  ?? Een van de populairst­e toetsenbor­den met mechanisch­e switches is deIBM Model M.
Een van de populairst­e toetsenbor­den met mechanisch­e switches is deIBM Model M.

Newspapers in Dutch

Newspapers from Netherlands