Elementary OS 5.0 Juno Linux-distributie
Elementary OS 5.0 Juno: een eenvoudig te bedienen desktop-Linux
Geen enkele Linux-distributie hecht zoveel waarde aan esthetiek en design als Elementary OS met zijn zelf ontwikkelde Pantheon-desktop en veel eigen programma's. Met het uitbrengen van Elementary OS 5.0 Juno is het systeem volwassen geworden.
De ontwikkelaars hebben bij het ontwerpen van de Pantheon-desktop van Elementary OS duidelijk macOS voor ogen gehad – maar dan in de vorm van een gratis besturingssysteem met opensource software. De solide basis van de distributie is Ubuntu 18.04 LTS, maar bij de desktop en de programma's gaat Elementary OS zijn eigen weg. Elementary heeft ongeveer een jaar nodig gehad om uit de kinderschoenen te groeien. De versiesprong van 0.4 naar 5.0 geeft al aan dat de distributie nu rijp is voor productief gebruik.
Elementary OS is er alleen voor 64-bit x86-systemen. Je kunt de image gratis downloaden, maar de ontwikkelaars hopen dat je een kleine donatie wilt doen.
De desktop is intuïtief te gebruiken. In de dagelijkse praktijk kom je een terminal waarschijnlijk nooit tegen – al is die er wel. De namen van de geïnstalleerde programma's verraden meteen waar ze voor dienen, en de instelmogelijkheden ervan zijn beperkt tot het hoogstnodige. Door de duidelijke richtlijnen zitten de knoppen en menu's altijd op dezelfde plek, waardoor je niet lang hoeft te zoeken.
Nieuw in Juno
In versie 5.0 zitten duidelijk meer toepassingen die speciaal voor het systeem ontwikkeld zijn. Ook is er flink aan de usability gevijld. De ondersteuning voor HiDPI-monitoren is verbeterd met onder meer grotere pictogrammen. Er is in Pantheon ook een nachtmodusdie het inslapen later op de avond moet vergemakkelijken.
De programma's dekken zo'n beetje alle toepassingsgebieden af zonder je pc meteen helemaal vol te plempen. Ze hebben veelal functionele namen als Mail voor e-mails, Muziek voor het afspelen van audiobestanden, Video's voor allerlei soorten films en de webcam gebruik je met Camera. De browser wijkt daar vanaf, want daar wordt de slanke Webkit-browser Epiphany voor gebruikt, die ook Firefox Sync ondersteunt en een nieuw bookmarkbeheer heeft gekregen.
De filemanager (Bestanden) toont links een lijst van favorieten en de beschikbare datadragers en partities. Ook tabbladen worden ondersteund. Bestanden en mappen open je met een enkele muisklik. Naast drie kleine knopjes voor het wisselen van de weergave zijn er verder geen opties.
De fotoviewer Foto's beheert je foto's in bibliotheken en sorteert ze indien gewenst ook op kenmerken (meestal de datum) en trefwoorden. De metadata worden in een zijbalk getoond. Met eenvoudige beeldbewerkingsfuncties kun je een uitsnede corrigeren, de foto draaien of spiegelen, rode ogen verwijderen of de kleuren corrigeren. De tool kan een foto ook uploaden naar online diensten als Facebook, Flickr en Google Foto's. Er zijn meerdere overgangen beschikbaar voor het maken van een diashow.
De standaard-editor Code beheert ook projectmappen en is snel over te schakelen van een licht naar een donker thema. Dankzij integratie met Git laat Code de naam van een branch en een statuspictogram zien.
Vrijwillige bijdrage
Andere programma's kun je bij Elementary OS centraal installeren (en verwijderen) via de AppCenter. Het softwarebeheer werkt indien gewenst ook het systeem en de geïnstalleerde programma's bij. Daarbij worden de uitgebreide softwarebronnen van Ubuntu en de extra pakketbronnen van het Elementary-project gebruikt. Die laatste bevatten niet alleen speciaal voor Elementary OS ontwikkelde programma's, maar met name de eigen desktopomgeving Pantheon.
Alle software in de AppCenter is opensource en gratis. Bij veel programma's wordt wel een prijs genoemd die door de ontwikkelaars is vastgesteld, maar je mag zelf bepalen wat en of je iets betaalt. Zo kunnen gebruikers gemakkelijk de ontwikkeling van de software ondersteunen en blijven de programma's toch voor iedereen toegankelijk. Van alle inkomsten gaat 30 procent naar het Elementary-project. Met de knop 'Fund' kun je later altijd nog doneren. Betalen doe je met een creditcard.
De AppCenter ondersteunt Canonicals nieuwe pakketformaat Snap niet. Als je dergelijke pakketten wilt installeren, moet je het programma Snapcraft installeren of ze met de console installeren.
Conclusie
Het Elementary-OS-project weet wat het wil en gaat door met het ontwikkelen van een gebruiksvriendelijke en mooie Linux-distributie. In plaats van baanbrekende vernieuwingen heeft het project zich gefocust op het verfijnen en houdt het zijn doelgroep daarbij goed in het vizier. Het resultaat mag gezien worden: het systeem draait stabiel en de met veel liefde voor detail vormgegeven desktop is makkelijk te bedienen.