Je eigen server in plaats van de cloud
Je eigen cloud-server gebruiken
Je eigen Dropbox-server maken lijkt een ingewikkeld verhaal, maar dat hoeft het niet te zijn. De oplossingen die we hier voorstellen variëren van bijzonder eenvoudig tot zeer complex en zijn ook bruikbaar als Linux niet je ding is en je liever met Windows werkt.
Als je je gegevens liever niet aan een cloud-provider toevertrouwt, kun je ook een eigen server inrichten. Dat is gemakkelijk gezegd, maar niet voor iedereen gemakkelijk gedaan. Als je server namelijk thuis achter een router staat, kan je smartphone onderweg hem niet zonder meer bereiken. Als je een server bij een hostprovider huurt, moet je er rekening mee houden dat een volgende huurder daar dan mogelijk nog gegevens kan aantreffen. Als je persoonlijke cloud op een webhostingpakket draait, wat zeker een te overwegen optie is, dan kan een kwaadwillende buurman wel erg eenvoudig bij je naar binnen gluren.
Als je een persoonlijke cloud wilt installeren, is het daarom belangrijk dat je goed nadenkt hoe je dit aanpakt. Je moet ervan uitgaan dat derden deze vroeg of laat ontdekken en zullen proberen er in rond te neuzen. Er zijn twee dingen die daarbij essentieel zijn: je moet regelmatig, en het liefst geheel geautomatiseerd, de software bijwerken om ervoor te zorgen dat veiligheidsgaten zo snel mogelijk worden gedicht. Daarnaast moeten alle medegebruikers van de cloud veiligheidsmaatregelen in acht houden en daarbij hoort een goed wachtwoordregime. Beide zijn dingen waar je zelf actief aan moet werken. De software zal je hier niet bij kunnen helpen.
We hebben vijf producten uitgezocht om je eigen Dropbox-server mee
te bouwen: Nextcloud, Pydio, Seafile, Sparkleshare en Teamdrive. Alleen Sparkleshare richt zich volledig op de bestandssynchronisatie.
Bij Nextcloud en Pydio is het synchroniseren van bestanden eerder bijzaak. Zij leggen de nadruk op het samenwerken van groepen aan documenten en vullen dat aan met functies die hierbij passen: een agenda, adresboek, online bewerken van officebestanden en nog veel meer.
Maar ook Seafile en Teamdrive bieden allerlei extra's bij hun producten. We richten ons in dit artikel daar verder niet zozeer op, voor ons is met name alles interessant wat met bestandssynchronisatie te maken heeft: bijzonderheden, installatie en eigenaardigheden van de producten.
Wat alle oplossingen gemeen hebben, is dat je zelf moet zorgen dat je cloud bereikbaar is. Dat begint al met de naam waarmee het systeem zichtbaar moet zijn, bijvoorbeeld mijncloud.example.com. Via de router thuis moeten in ieder geval portforwarding en een share actief zijn, zodat je onderweg de server kunt bereiken met je smartphone. Bovendien heb je voor veel toepassingen een SSL-certificaat nodig, zodat derden niet ongewenst kunnen meeluisteren – dankzij Let's Encrypt kan dat gratis en grotendeels automatisch.
Voor het inrichten en bijhouden van zo'n server raden we docker aan: in combinatie met gespecialiseerde proxy's, die ook als docker beschikbaar zijn, is het verkrijgen van SSL-certificaten eenvoudig [1], net als het automatisch downloaden en installeren van updates. Daarmee is ook het installeren van complexe toepassingen zoals Apache, MySQL en PHP-framework een stuk eenvoudiger. Het biedt bovendien voldoende speelruimte voor professionele gebruikers om specifieke toepassingen te gebruiken, zoals het koppelen van directoryservices als Active Directory.
Bij Nextcloud, Pydio en Seafile voer je beheertaken uit via de webinterface. Die is ook voor gebruikers beschikbaar. Hij biedt functies die in de gespecialiseerde clientsoftware voor desktop-pc's of smartphones moeilijk of helemaal niet beschikbaar zijn, zoals het herstellen van oude bestandsversies of het terugzetten van verwijderde bestanden uit een prullenbak.
De overige programma's hebben geen webinterface. Sparkleshare heeft de ontwikkeling daarvan stilgelegd en bij Teamdrive is deze alleen te gebruiken in combinatie met cloudopslag van de producent.
Keuzehulp
Als je maar enkele gigabytes aan data tussen je apparaten synchroon wilt houden en verder geen grote plannen hebt om een eigen server te beheren, dan is Teamdrive een geschikte keuze. Dan moet je wel enkele dingen voor lief nemen: de gebruikersaccounts worden door de producent gehost en zo nu en dan verschijnt er een dialoog in beeld waarin de gebruiker eraan wordt herinnerd dat voor commercieel gebruik een licentie nodig is.
Ten opzichte van het beschikbare opensource-aanbod is de gratis versie voor persoonlijk gebruik echter geen oplossing voor de lange termijn. De software herinnert je er continu aan dat het een product is van een cloudopslagprovider. En dat is niet alleen vanwege de verplichte gebruikersaccounts, maar ook omdat er continu een herinnering opduikt over het opslagquotum voor de cloud, ongeacht hoe vaak je die weg klikt.
Nextcloud, Pydio en Seafile houden zich rustiger en zijn daarom fijnere oplossingen voor mensen die de cloud veel gebruiken. Van deze drie lijkt de doorontwikkeling bij Nextcloud en Seafile beter geregeld te zijn. Voor alle drie geldt wel dat de installatie veel meer tijd en moeite kost dan bij Teamdrive. Dat ligt er mede aan dat ze gebruikmaken van bewezen componenten uit de opensourcewereld, zoals de webserver en database. Sparkleshare is dan eerder geschikt voor hardcoregebruikers die git-commando's zo uit hun mouw schudden. Voor alle opensource-oplossingen geldt dat ervaring met Linux wel een must is. In het beste geval laat je je niet afschrikken door de configuratiedetails voor Apache of Let's-Encrypt-certificaten. Het is allemaal geen hogere wetenschap, maar ook niet iets dat je snel even doet. Gebruikers van Teamdrive hebben het wat dit betreft stukken gemakkelijker: je hoeft geen extra services te installeren noch met certificaten in de weer te gaan. (ddu)