Tips en trucs
TPM bij Ryzen-bouwvoorstel
? Ik heb het bouwvoorstel gebruikt voor de Ryzen-allrounder uit c't 3/2018. Om met Bitlocker in Windows 10 Pro de schijf te versleutelen, heb ik een Trusted Platform Module (TPM) aangeschaft. Maar die past niet op het moederbord, omdat de grafische kaart de bijbehorende header blokkeert.
! De 13-polige header voor een TPM wordt op het MSI X370 SLI Plusmoederbord inderdaad geblokkeerd door de koeling van een Geforce GTX 1070. Maar dat is geen probleem, omdat je die header ook helemaal niet nodig hebt. Alle Ryzen-processors bevatten namelijk een zogeheten firmware-TPM (fTPM).
Die fTPM biedt alle functies van standaard TPM 2.0 en kan in het BIOS worden geactiveerd. Zorg dat bij 'Overclocking/ CPU-Features' de optie 'BIOS PSP Support' is ingesteld op 'Enabled'. Daarmee wordt de in de cpu geïntegreerde AMD Secure Processor ingeschakeld. Als tweede stap activeer je onder 'Settings / Security / Trusted Computing' de 'Security Device Support'.
Bewaar de instellingen van het BIOS met F10 en start Windows. Of de TPM is herkend kun je gemakkelijk controleren via de Microsoft Management Console. Tik in het zoekvak van het startmenu tpm.msc en bevestig dit met Enter. In het veld Status zie je dan of TPM actief is.
Android 9 met gebaren bedienen
? Google heeft bij Android 9 (Pie) een bediening via gebaren ingevoerd. Mijn systeem is bijgewerkt, maar ik heb nog steeds de oude bediening met de drie standaard knoppen onder in het scherm. Hoe kom ik aan die nieuwe bedieningsmogelijkheden?
! De nieuwe veeggebaren om Android te bedienen zijn alleen maar beschikbaar in de launcher van Pixel-smartphones of Android One toestellen. Alternatieve interfaces ondersteunen dit (nog) niet. Google heeft de bediening via gebaren overigens goed verstopt en activeert hem niet automatisch. Om het in te schakelen scrol je in 'Instellingen' naar 'Systeem' en selecteert daar de optie 'Gebaren'. In het menu open je dan de optie 'Omhoog vegen over de startknop'. In het scherm zie je een korte uitleg van de functie en de schakelaar waarmee je het inschakelt. Als je dat doet, zie je dat de drie knoppen onder in het scherm worden vervangen door een wat langwerpige knop. Sluit het menu en je kunt de bediening gebruiken.
Topprestaties in Windows 10
? Ik heb gehoord dat het nu mogelijk is om in Windows 10 een 'Topprestaties'modus in te schakelen. Hoe doe ik dat en wat mag ik ervan verwachten?
! Microsoft heeft enkele maanden geleden de speciale versie Windows 10 Pro for Workstations uitgebracht. In tegenstelling tot de andere Windows 10(Pro-)versies ondersteunt deze tot 6 TB werkgeheugen en vier fysieke processors – net als bij bepaalde versies van Windows Server. Windows 10 Pro for Workstations heeft een energiebeheerschema dat andere Windows 10-versies niet hebben en dat 'Topprestaties' heet. De naam belooft nog hogere prestaties dan de 'Hoge prestaties', die je normaal in Windows 10 ziet. Volgens Microsoft vermijdt dit schema met name de zogenaamde microlatency's, oftewel vertraging bij startende processen die worden veroorzaakt door de energiebesparingsfuncties.
Het energiebeheerschema kan ook op andere Windows 10-versies vanaf 1803 (april update) worden geactiveerd. Daarvoor moet je een opdrachtprompt (cmd. exe) als administrator uitvoeren (rechter muisknop) en dan het commando powercfg -duplicatescheme e9a42b02-d5df- 448daa00-03f14749eb61 invoeren. Daarna kun je de prompt weer sluiten en 'Een energiebeheerschema selecteren' openen. Als de optie Topprestaties niet ziet, moet je op 'Aanvullende schema's weergeven' klikken. De optie zou dan moeten verschijnen, soms moet de pc eerst opnieuw worden opgestart. Als de optie dan in beeld is, kun je hem eenvoudig aanvinken.
Wij hebben deze supermodus uitgeprobeerd met onze desktop-pc-bouwvoorstellen met een Intel Core i5-8400 en een Ryzen 7 1700 processor. Ten opzichte van het standaard schema 'Gebalanceerd' steeg het idle-energiegebruik met 0,6 tot 1 watt. In Cinebench R15 (CPU-prestaties) en met IOmeter (ssd doorvoer en IOPS van SATA, PCIe x4 en USB 3.1 Gen 2) waren er geen merkbare prestatieverschillen buiten de gebruikelijke variërende resultaten.
Alleen in een (deel)benchmark bij de Ryzen-pc was er een noemenswaardig effect: het 'responsiveness'-deel van de BAPco SYSmark 2018 toonde een snelheidswinst van 12 procent. Dat kan zonder meer met microlatency's te maken hebben, maar de prestaties stegen er desondanks niet merk-
baar door. Het energiebeheerschema 'Hoge prestaties' leverde bovendien praktisch hetzelfde resultaat, net als het schema 'AMD Ryzen Balanced', dat beschikbaar wordt als je de AMD-chipsetdriver installeert. Onze tip is daarom: als je het idee hebt dat je pc last heeft van microlatency's, probeer dan het energiebeheerschema 'topprestaties' een keer uit. Als het geen merkbare resultaten levert, schakel je net zo makkelijk weer terug naar het schema dat je eerder gebruikte.
Monitor uitschakelen bij vergrendeling
? Wanneer ik mijn scherm met Windows+L vergrendel, blijft mijn monitor aanstaan en verbruikt daardoor onnodig energie. Is er een mogelijkheid om in te stellen dat de monitor ook automatisch uitschakelt wanneer ik Windows vergrendel?
! Windows 10 biedt in de energiebeheeropties geen standaard optie om ook het beeld uit te schakelen wanneer je Windows met de toetsencombinatie Win+L vergrendelt. Om ervoor te zorgen dat Windows het scherm deactiveert, moet je diep in het register duiken. Start de registereditor en ga naar 'HKEY_LOCAL_MACHINE\ SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Power\ PowerSettings\7516b95f-f776-4464-8c5306167f40cc99\8EC4B3A5-6868-48c2-BE754F3044BE88A7'. Wijzig daar de waarde van 'Attribute' van 1 naar 2. Door deze ingreep verschijnt in de geavanceerde instellingen van het energiebeheerschema bij 'Beeldscherm' de nieuwe optie 'Time-out voor het uitschakelen van het scherm van de consolevergrendeling'. De ingestelde waarde '0' zorgt ervoor dat het scherm na vergrendeling wordt uitgeschakeld na het aantal minuten zoals ingesteld is bij de optie 'Beeldscherm uitschakelen na'. Als hier bijvoorbeeld '1' is ingesteld, zal het scherm na 1 minuut worden uitgeschakeld nadat je Windows hebt vergrendelt. De waarde moet wel lager zijn dan de waarde van 'Beeldscherm uitschakelen na'.
Nvidia-systeeminstellingen zijn kwijt
? Ik kan het configuratiescherm van Nvidia niet meer vinden in Windows 10. Het lijkt verdwenen te zijn uit het startmenu, de meldingen en het vervolgkeuzemenu op het bureaublad. Hoe krijg ik de Nvidiainterface weer terug?
! Het configuratiescherm van Nvidia is er nog. Ga naar de map 'C:\Program Files\ Nvidia Corporation\Control Panel Client', en start het programma nvcplui.exe. Activeer in het menu 'Desktop' vervolgens de opties 'Bureaublad-contextmenu toevoegen' en 'Meldingslade-pictogram tonen' om ervoor te zorgen dat het configuratiescherm van Nvidia daar voortaan weer beschikbaar is.
Raspberry Pi touchscreen in de tekstmodus gebruiken
? Ik wil op mijn Raspberry Pi programma's in de tekstmodus via het touchscreen kunnen bedienen. Het touchscreen heb ik volgens de handleiding ingericht en ook de muissoftware GPM geïnstalleerd. De muispijl komt echter nooit terecht waar ik mijn vinger neerzet. Ook opnieuw kalibreren heeft niet mogen baten. Is er een manier om het touchscreen aan de praat te krijgen?
! In onze ervaring werken de touchscreens alleen met een X-server betrouwbaar. Op de console werkt het omzetten van de touchcoördinaten naar de muispositie ontoereikend. Het is daarom beter om een X-server te starten, waarin het programma draait dat je wilt gebruiken.
Games zonder zwarte rand
? Sinds kort zit er bij sommige games die ik speel een zwarte rand om het beeld. Ik heb het probleem niet kunnen oplossen door de instellingen van de monitor te wijzigen. Ik heb een grafische kaart van Nvidia. Is er nog een andere manier hoe ik dit kan oplossen? ! In het configuratiescherm van Nvidia bij 'Beeldscherm / Bureaubladgrootte en -positie aanpassen' zijn verschillende modi beschikbaar voor de manier waarop het beeld wordt geschaald. Vaak wil het al helpen om de optie 'Voer schaling uit op:' van 'Beeldscherm' naar 'GPU' in te stellen. Dan wordt de scherminhoud niet meer door de monitor maar door de grafische kaart geschaald. Dit zou geen invloed moeten hebben op de prestaties.
Platenspeler op geluidskaart is te zacht en wordt vervormd
? Ik heb een geluidskaart met cinchaansluitingen gekocht zodat ik mijn platenspeler rechtstreeks op die kaart kan aansluiten om mijn verzameling elpees te digitaliseren. De platen klinken echter veel te zacht en het geluid wordt vervormd. Waar ligt dit aan?
! Om een goed audiosignaal uit een platenspeler op je pc te krijgen, heb je een phono-voorversterker nodig. Dat zijn externe apparaatjes, die al voor zo'n 20 euro kunt kopen. Het gelduisniveau wat van de platenspeler afkomt is te laag om rechtstreeks op een lijn-ingang aangesloten te kunnen worden. Je sluit de voorversterker aan tussen de platenspeler en de geluidskaart van de pc. Pas dan zal het geluid hard genoeg en zonder vervorming worden weergegeven.
Als je van plan bent om je platenverzameling te digitaliseren, kun je ook kijken of je een platenspeler of een pc-geluidskaart kunt vinden waar al een phono-voorversterker is ingebouwd.
Lenovo Solution Center verwijderen
Bij mijn notebook irriteer ik mij aan het voor-\geïnstalleerde programma Lenovo Solution Center. Dat blijft maar allerlei hardwarescans en andere onzin starten. Hoe kom ik daar vanaf? In het Windows-menu 'Apps en onderdelen' is de knop om het programma te verwijderen niet te bedienen.
In het scherm van 'Apps en onderdelen' staat er rechts in beeld bij 'Verwante instellingen' als het goed is de optie 'Programma's en functies'. Als je daarop klikt, kom je in het oude 'Programma's en onderdelen' terecht waar je programma's kunt verwijderen of wijzigen. Daar lukte het ons bij een Lenovo ThinkPad E460 het lastige programma via de optie 'Wijzigen' uiteindelijk te verwijderen. Gebruikers op forums hebben gemeld dat ze eerst een nieuwe versie van Lenovo Solution Center moesten downloaden en installeren, voordat het na een herstart definitief verwijderd was.
LibreOffice vindt Java-installatie niet
Ik heb in LibreOffice een extensie geïnstalleerd waar Java voor nodig is. Dat staat op mijn Windows 10-pc, maar LibreOffice kan het niet vinden. Wat gaat hier mis?
Dat gebeurt normaal alleen als je op een 64-bit Windows-pc een 64-bit Javaruntime hebt draaien, terwijl er een 32-bit versie van LibreOffice is geïnstalleerd. In dat geval heeft LibreOffice ook een 32-bit versie van Java nodig. Om die te downloaden, klik je bij www.java.com op 'Gratis Java-download' en klik je op de volgende pagina op de link 'Alle Java-downloads bekijken'. Daar kun je dan op 'Windows offline' klikken en de 32bit versie downloaden. Je zou nu bij 'Extra / Opties / LibreOffice / Geavanceerd' in de lijst de bestaande Java-runtime-omgevingen moeten kunnen zien.
Alle LibreOffice-instellingen terugzetten
Ik heb flink met LibreOffice zitten spelen en nogal een puinzooi gemaakt van de interface. Is er een manier om deze eenvoudig weer naar de originele instellingen terug te zetten zonder het opnieuw te moeten installeren? Een nieuwe installatie zou daar niets aan veranderen, omdat de bestaande instellingen van de gebruiker bewaard blijven. LibreOffice slaat alle instellingen op in de user-map van elke gebruiker. Als je deze hernoemt of verwijdert, genereert LibreOffice ze opnieuw en gebruikt dan de standaardinstellingen. Waar de map zich bevindt, hangt af van het besturingssysteem. Bij Linux staat het in de Home-directory en bij Windows 10 in C:\Users\Gebruikersnaam\ AppData\Roaming\LibreOffice\4\user, waarbij Gebruikersnaam je inlognaam is. Het pad van de Windows-versie geldt voor LibreOffice 4.0 en latere versies.
Windows Verkenner blijft hangen bij TS-videobestanden
Op mijn pc staat een groot aantal videobestanden met een TS-formaat. Met Windows 7 heeft dat nog nooit een probleem opgeleverd, maar sinds ik op Windows 10 ben overgestapt blijft het systeem hangen zodra ik in de Windows Verkenner een map met TS-bestanden open. De laatste Windows-updates hebben dat nog niet opgelost.
Als je een map vol met videobestanden opent, genereert Windows Verkenner daar previewweergaven van. Als er TSbestanden in staan, blijft het systeem echter enkele minuten hangen. Bij enkele TS-versies duurt het bij Windows een tijd tot het systeem erachter komt dat het deze bestanden niet ondersteunt. Dat gebeurt ook wanneer je de map zonder previewweergave in een lijst weergeeft.
Je kunt dat verhelpen door de instellingen van de map te wijzigen. Klik op de map met de rechtermuisknop en selecteer Eigenschappen. Klik in het menu op het tabblad Aanpassen en selecteer bij 'Deze map optimaliseren voor:' de optie 'documenten' in plaats van 'video's'. Daarna zou de lijst meteen moeten verschijnen. Als je echter weer omschakelt naar een weergave met preview, zal Verkenner opnieuw proberen de bestanden te scannen, wat weer enkele minuten zal duren.
Van MacBook overstappen naar iMac
Ik heb een MacBook pro, maar ik wil volledig overstappen op een iMac. Op mijn MacBook staan naast mijn bestanden ook allerlei toepassingen. De gegevens kan ik natuurlijk op een externe harde schijf zetten en dan naar mijn iMac kopiëren. Maar de toepassingen moet ik allemaal opnieuw installeren, of niet? Is er een manier om Photoshop en andere programma's mee te nemen?
Ja, er bestaat een relatief eenvoudige manier om alle gegevens inclusief je toepassingen over te zetten. Daarvoor moet je een externe harde schijf op je MacBook aansluiten die vergelijkbaar veel capaciteit heeft als de interne schijf. Daarna activeer je bij de instellingen de back-up via Time Machine en selecteer je de externe harde schijf als opslagmedium. Dan heb je even geduld nodig: Time Machine maakt een volledige back-up van je MacBook, inclusief het besturingssysteem en alle toepassingen en gegevens.
Als dat eenmaal voltooid is, sluit je de harde schijf op je iMac aan. Start de computer op en houd de Command-toets ingedrukt samen met de R-toets. Selecteer in het Recovery-menu de optie 'Zet terug van Time Machine-reservekopie'. Kies vervolgens de back-up die je hebt gemaakt en wacht tot het herstelproces klaar is. De iMac herstart dan en alle toepassingen en gegevens zouden op de iMac moeten staan zoals ze op je MacBook stonden.