Firefox veiliger maken: zoekmachines en adblockers
Als je bij het surfen op internet waarde hecht aan je privacy, moet je je browser afgrendelen. In dit eerste artikel laten we zien hoe je Firefox kunt verzegelen tegen allerlei onraad vanuit internet. Houd zelf de controle over je data bij het rondstruine
Een browser is je deur naar de digitale wereld, en dat kan zowel beroepsmatig als in de privésfeer zijn. Die browser mag dan ook geen bron van securityproblemen zijn en moet je privacy kunnen waarborgen. Maar de meeste gebruikers hebben er geen flauw benul van welke complexe processen er allemaal op de achtergrond draaien om een website in een browser te kunnen vertonen.
En waarom zouden ze ook? De achterliggende techniek werkt volledig geruisloos en geeft een gebruiker het gevoel van vrijheid om elk denkbaar informatiebrokje van een website te kunnen bereiken en niets van een webpagina te hoeven missen. Daarbij realiseert amper iemand zich hoe de websitemakers de privéomgeving van bezoekers schaden en hun privacy in gevaar brengen, alleen al door het embedden van externe resources zoals JavaScript, fonts en socialemediaknoppen.
In deze serie artikelen geven je een compleet pakket tegen opdringerige reclame, nieuwsgierige trackers en securityproblemen. We laten zien welke vreemde wegen je persoonlijke data bewandelen tijdens het surfen en wat je daartegen kunt doen. Op grond daarvan
kun je zelf beslissen met welke aanbieders je je gegevens wilt delen.
Als basis hiervoor is de browser Firefox het meest geschikt – zie het kader op de laatste pagina van dit artikel. Dat is standaard echter niet het geval, daar moet je nog wel wat voor doen. Naast de vele tips voor het configureren stellen we ook een aantal addons voor die de browser veiliger en zuiniger moeten maken wat betreft de hoeveelheid dataverkeer.
ZOEKMACHINE AANPASSEN
Start met een nieuw geïnstalleerde (en recente) Firefoxversie. Standaard gebruikt Firefox dan Google als zijn zoekmachine. Als bij het menuitem Opties op het tabblad Zoeken de optie ‘Zoeksuggesties geven’ aangevinkt staat, wordt datgene wat je op de adresbalk van Firefox typt als zoekterm of url meteen bij het intypen al naar Google gestuurd.
Bedenk daarbij dat Google een reclamebedrijf is dat uit alle informatie die het binnenkrijgt profielen maakt. Een gebruiker die zijn privacy wil bewaken zal nou niet meteen aan dat bedrijf zijn zoekopdrachten willen toevertrouwen. Maar dat hoeft gelukkig ook niet, want er zijn meerdere alternatieven. Startpage bijvoorbeeld. Die zoekmachineexploitant heeft privacy hoog in het vaandel staan. Het is mogelijk om resultaatpagina’s via een proxy te bekijken, niet inzichtelijk voor anderen. Daarbij zijn de zoekresultaten bijna net zo goed als die van Google omdat Startpage met Google samenwerkt.
Startpage heeft een addon voor Firefox met de naam ‘Startpage.com privacy zoekmachine’. Maar kijk wel even uit, want er zijn wat addons van anderen die daar qua naam wel wat op lijken.
Daarnaast is er natuurlijk nog een aantal andere zoekmachines als DuckDuckGo, Bing, Qwant en Searx, die je privacy allemaal beter beschermen dan Google dat doet. De optie om een zoekmachine in te stellen staat bij ‘Opties / Zoeken / Standaardzoekmachine’.
NEE-STICKER VOOR RECLAME
Online adverteerders hebben veel manieren ontwikkeld om surfers te bespioneren. Met een adblocker kun je hun nieuwsgierigheid aan banden leggen. De reclameen contentblocker uBlock Origin filtert reclame bijvoorbeeld uitermate effectief, maar ook trackers en knoppen voor socialemediareuzen zoals Facebook. Daardoor hoeft de browser minder content te laden en kan een webpagina sneller opgebouwd worden. Daarnaast beschermt uBlock Origin gebruikers ook voor het zogeheten malvertising, oftewel reclame die schadelijke code bevat.
De addon staat onder de naam ‘uBlock Origin (door Raymond Hill) bij Mozilla (zie de link onderaan dit artikel). Na het installeren staat er een pictogrammetje rechtsboven op de werkbalk naast de adresbalk. Als je daar op klikt, verschijnt er een popupvenster met het dashboard. De addon uBlock Origin werkt standaard met instellingen die al een groot deel van de onnodige content eruit filteren.
uBlock Origin werkt voornamelijk met filterlijsten. Als bijvoorbeeld het domein ‘www.reclame.com’ op een van die filterlijsten staat, wordt er geen content van dat domein gedownload.
FILTERLIJSTEN TEGEN RECLAME
uBlock Origin heeft na het installeren al meteen verschillende filterlijsten met duizenden domeinen geactiveerd waarvan bekend is dat die reclame, trackers en andere ongewenste content leveren. Bovendien heeft de addon nog andere optionele filterlijsten, die je extra kunt selecteren. Voor het activeren daarvan moet je eerst het dashboard openen, daar op het pictogram met de schuifregelaars klikken en vervolgens het tabblad Filterlijsten openen.
Zowel bij de categorie Advertenties als bij Privacy zijn al een aantal lijsten vooraf geselecteerd. Zet bij beide categorieën de ontbrekende vinkjes voor alle resterende filterlijsten. Daarnaast is het aan te raden om de filterlijst ‘NLD: EasyList Dutch’ in de categorie ‘Gebieden, talen’ te selecteren. Met die door verschillende adblockers gebruikte lijst filtert uBlock Origin reclame van webdomeinen die vaak op Nederlandse websites te vinden zijn.
De lijsten bij de categorie ‘Storende elementen’ blokkeren irritante cookiemededelingen en socialsharingbuttons (van Facebook en Twitter en dergelijke). Met iedere extra filterlijst die je activeert, stijgt echter ook het risico dat er content geblokkeerd gaat worden die noodzakelijk is voor het goed werken van een webpagina.
Als het (zelden voorkomende) geval zich voordoet dat uBlock benodigde content onderdrukt, dan deactiveer je de adblocker met een enkele klik op de blauwe switch voor de betreffende webpagina. Daarmee verlies je wel kort ook de bescherming tegen schadelijke online reclame en trackers. Soms moet je uBlock Origin deactiveren bij websites die tegenmaatregelen hebben getroffen tegen adblockers.
MEER FUNCTIES
In de standaardmodus, de zogeheten ‘easy mode’, bestaat de mogelijkheid om invloed uit te oefenen in principe uit het selecteren van de filters die toegepast moeten worden. Voor gebruikers met wat meer ambitie is er de zogeheten ‘medium mode’ met nog veel andere opties.
Die modus activeer je door op het tabblad Instellingen van het dashboard een vinkje te zetten voor ‘Ik ben een ervaren gebruiker’. In de medium modus kun je het downloaden van scripts en frames van externe websites deactiveren – een goed compromis tussen bruikbaarheid enerzijds en meer beveiliging en privacy anderzijds.
Op het overviewpanel staan de domeinen waar een webpagina zijn content vandaan haalt. Als het balkje ervoor groen is, is alles van dat domein doorgelaten, maar als het rood is, is er content geblokkeerd. In de kolom meteen rechts van een domein geef je aan of je voor dat domein globaal dynamisch wilt filteren voor alle webpagina’s. Klik in die kolom links op het balkje, dan wordt dat groen en sta je alles toe en klik je rechts dan blokkeer je alles. In de volgende kolom doe je hetzelfde voor de huidige webpagina. De plussen en minnen op de balkjes zijn een indicatie voor hoeveel netwerkrequests er toegestaan of geblokkeerd werden.
Bovenaan op het overviewpanel kun je hetzelfde doen voor (externe) afbeeldingen, interne scripts en scripts van de webpagina zelf. Daarmee worden dan bijvoorbeeld ook geembedde filmpjes van YouTube geblokkeerd. Als je dat niet wilt, moet je op het tabblad ‘Mijn regels’ bij het dashboard de volgende regels toevoegen:
* * 3p-script block
* * 3p-frame block Typ die tekst eerst in bij de ‘Tijdelijke regels’ op het tabblad ‘Mijn regels’, klik op Opslaan en neem ze vervolgens over als permanente regels door te klikken op Vastleggen. Vaak schiet je daar wel je doel een beetje mee voorbij, bijvoorbeeld als een website Google Captcha’s gebruikt. Die worden op veel sites bij het registreren gebruikt, maar uBlock Origin onderdrukt die in de medium modus en dan kom je bij het registreren niet verder.
De twee regels die je op die manier zelf toegevoegd hebt, zie je vervolgens op het overviewpanel terug als ‘scripts van derden’ en ‘frames van derden’.
Je hebt bij uBlock Origin dan ook veel manieren om gedetailleerd in te stellen wat je toe wilt staan en wat niet. Na het aanpassen van die instellingen moet je een pagina wel even herladen om het effect te kunnen zien. Bij de link hieronder staat nog meer informatie over wat je met uBlock Origin kunt doen.