Smartphones met de Googleloze Android-versie /e/

Een alternatief voor privacy-bewuste gebruikers: de Parijse ‘e Foundation’ verkoopt smartphones met een ont-googelde Android-versie. Maar voor dagelijks gebruik werkt het besturingssysteem nog niet optimaal.

Gaël Duval heeft een ambitieus doel. De Parijse softwareontwikkelaar wil een smartphone-besturingssysteem maken dat veel privacy biedt, maar tegelijkertijd makkelijk te bedienen is. Zijn opensource systeem genaamd /e/ is ‘niet voor geeks of power-users’ ontworpen, zoals Duval op zijn website schrijft. Het is bedoeld voor de ‘doorsnee gebruiker’, die een alternatief zoekt voor Apple en Google.

Duval en zijn strijdmakkers hebben de software met de onuitspreekbare naam niet van de grond af aan ontwikkeld. Het is een fork van de customROM LineageOS, die op zijn beurt weer gebaseerd is op het opensource deel van Android (AOSP). In tegenstelling tot LineageOS hoeven gebruikers de custom-ROM niet zelf te installeren: Duvals non-profit ‘e Foundation’ verkoopt enkele smartphones met een voorgeïnstalleerde /e/. Het aanbod omvat de modulaire Fairphone 3 (480 euro) en gebruikte en gereviseerde Samsung-telefoons (Galaxy S7 tot S9, van 250 tot 480 euro). Die laatste zijn volgens Duval

PROBLEMEN EN MINPUNTJES

Op de testapparaten draaide een /e/ op basis van Android 9, inclusief de beveiligingspatches vanaf begin mei. Beide apparaten konden in het dagelijks leven soepel worden bediend. We vonden ook geen problemen bij het internetten en bellen. Op de S8 verschenen echter zware bugs op andere plaatsen: we konden geen schermvergrendeling instellen, niet met een pincode en ook niet met een veegpatroon. De vingerafdruksensor kon ook niet gebruikt worden. Bovendien werden bestanden die we op het interne telefoongeheugen hadden opgeslagen, bij het resetten naar de fabrieksinstellingen niet gewist. Dat is een aanzienlijk risico voor de gegevensbescherming. Op de alleen privé gebruikte Galaxy S8 met /e/ van een collega werkte de schermvergrendeling en de vingerafdruksensor perfect en ook met een oudere S7 waren er geen problemen.

Desgevraagd zei Duval dat die bugs bekend zijn bij het ontwikkelteam. Ze waren al aan oplossingen aan het werk. De problemen met de vingerafdruksensor en de schermvergrendeling bestaan alleen ‘in sommige gevallen’. Bovendien bevroor WhatsApp herhaaldelijk op het testapparaat als we een foto vanuit de app wilden maken, maar dat probleem was bij Duval niet bekend.

Op de Fairphone 3 kwamen die bugs niet voor. In het dagelijks leven stuitten we slechts op enkele kleine problemen: het systeem gaf de meldingen voor WhatsApp en Threema bijvoorbeeld (om onduidelijke redenen) niet altijd betrouwbaar weer. Daarnaast werkte de microfoon niet in de Skype-app die vanuit de /e/-shop geïnstalleerd werd, hoewel we de app wel toegangsrechten hadden gegeven. Dat probleem deed zich niet voor bij andere apps zoals WhatsApp en Threema.

CONCLUSIE

Het idee om kant-en-klaar geïnstalleerde smartphones te verkopen die privacy-vriendelijk zijn, is heel mooi. Er zijn immers veel gebruikers die waarde hechten aan gegevensbescherming, maar niet bijzonder technisch ingesteld zijn en geen aangepaste ROM

durven te flashen. Sommige mensen kunnen best zonder de Play Store en functies als contactloos betalen met Google Pay omdat ze gewoon willen internetten, chatten en bellen zonder allerlei data naar Google te sturen.

Maar wat in theorie geweldig klinkt, werkte in de praktijk niet echt geweldig. De software-bugs op ons S8-reviewtoestel laten zien dat de /e/-versie voor dat model momenteel nog steeds wat gehaast in elkaar gezet lijkt. Jammer, want qua hardware is de S8 ook drie jaar na de eerste verkoop nog steeds een geweldig apparaat. Het is heel goed mogelijk dat de /e/-ontwikkelaars de problemen hebben opgelost tegen de tijd dat je dit leest, maar je kunt daar niet honderd procent op vertrouwen.

We vonden de bugs op de modulaire maatschappelijk verantwoorde Fairphone 3-smartphone vervelend, maar draaglijk. Als je up-to-date hardware echter belangrijk vindt, en met name een goede camera, zul je niet snel tevreden zijn met het toestel. Alles bij elkaar kunnen we de /e/-telefoons nog niet aanraden voor de privacy-bewuste doorsneegebruiker. Tot nu toe zijn de toestellen meer iets voor nieuwsgierige gebruikers die van experimenteren houden.

Literatuur

[1] Robin Brand, Christian Wölbert en Marco den Teuling: Eerlijk

compromis, Fairphone 3, c’t 12/2019, p.26

[2] Stefan Porteck en Marco den Teuling: Origineel en namaak,

/e/: Google-loos Android met eigen clouddienst, c’t 09/2020, p.48