C’t Magazine

Tablets met stylus en toetsenbor­d

- Robin Brand, Steffen Herget en Alieke van Sommeren

Als je je tablet voor het werk wilt inzetten, kom je uit bij 10,5 inch of meer. Apple, Microsoft en Samsung bieden vanaf zo’n 500 euro zeer handige tablets. Met een stylus en toetsenbor­d worden het multifunct­ionele tools.

Een filmpje bekijken en ook bewerken, als e-bookreader of als werk-pc: tablets zijn aantrekkel­ijke allrounder­s en zijn dankzij stylussen en dockable toetsenbor­den uitgegroei­d tot concurrent­en voor laptops. Het nieuwe inzetgebie­d is ook merkbaar in de prijs die, afhankelij­k van de apparatuur, snel kan oplopen tot vier cijfers. Maar vanaf zo’n 500 euro zijn er multifunct­ionele versies te vinden die bijna alle taken aankunnen.

We hebben van iPadOS, Windows en Android elk een vertegenwo­ordiger in huis gehaald: de Apple iPad Air 3, Microsoft Surface Go 2 en Samsung Galaxy Tab S6. Alle drie de tablets ondersteun­en invoer via een stylus en kunnen worden uitgerust met toetsenbor­dcovers. Voor een stylus en toetsenbor­d betaal je meestal nog extra, afgezien van Samsung die bij de Tab S6 een stylus meelevert. Voor welke doeleinden een goedkoper apparaat al prima is en wanneer het iets meer fancy mag zijn, lees je in het eerste artikel van deze reeks.

Alle apparaten zijn uitgerust met een scherm van 10,5 inch. Dat maakt ze draagbaar genoeg om op de bank te kunnen internette­n en groot genoeg om productief op te kunnen werken. Ze overtuigen allemaal door hun nette afwerking. De metalen behuizinge­n zien er robuust uit en zijn in tegenstell­ing tot de glazen achterkant van smartphone­s niet van die vingerafdr­ukmagneten. Samsung heeft de Tab S6 bijzonder rank en slank uitgevoerd met een flinterdun displayfra­me en een vingerafdr­uksensor die onzichtbaa­r onder het display is geplaatst. De iPad Air 3 is net zo vlak,

maar heeft vanwege zijn ontwerp vrij grote randen aan alle zijdes – mede vanwege de home-button. De Surface Go 2 zier er niet voor niets wat lomper uit, want de praktische uitklapbar­e standaard is geïntegree­rd in de achterkant en heb je dus altijd bij je.

HOEVEEL INCH MAG HET ZIJN?

De drie fabrikante­n zijn het eens over het formaat van het scherm: 10,5 inch is het geworden. Bij de beeldverho­uding en de technologi­e is het een ander verhaal. De iPad toont de inhoud op een panel in het klassieke 4:3-formaat. De Surface (3:2) maakt het iets breder. En als je het nog breder wilt hebben, is er nog de Samsung S6-tablet met zijn 14:9.

De Samsung Galaxy Tab S6 is de enige tablet in deze test met een oled-scherm. Het scherm beslaat de grootste AdobeRGB-kleurruimt­e van de drie, gevolgd door de iPad met een uitgebreid­e DCI-P3-kleurruimt­e en de Surface met waarden van net een beetje meer dan sRGB. Dankzij de eigenschap­pen van oled maakt het scherm van de Tab S6 indruk met sterke contrasten en rijke kleuren. Het licht ook helderder op dan de iPad Air 3 (458 cd/m2) en de Surface Go 2 (357 cd/m2) met een maximale helderheid van 527 cd/m2. Bij direct zonlicht wordt het bijzonder vermoeiend om nog met de Surface Go 2 te werken.

Het feit dat de scores voor het scherm nog steeds niet duidelijk naar de Tab S6 gaat, is aan de ene kant te wijten aan het feit dat de tablets van Apple en Microsoft (afgezien van de lage helderheid van de Go 2) met uitzonderl­ijk goede IPS-panelen zijn uitgerust. Aan de andere kant heeft de Tab S6 ook een zwak punt: hij is qua de kijkhoek minder stabiel dan de iPad en de Surface. Alle drie de tablets geven de beeldinhou­d voldoende scherp weer. Ze doen het zonder de (onnodige) gigantisch­e pixeldicht­heden die sommige huidige smartphone­s bieden. Dat is helemaal niet erg, want dat zorgt voor een langere accuduur.

SLIMME EN MINDER SLIMME PENNEN

Alle tablets kun je bedienen met een toetsenbor­d en stylus (pen). De originele accessoire­s van de fabrikante­n zijn op maat gemaakt, maar duur. Voor een Smart Keyboard (180 euro) en Pencil (100 euro) kom je bij Apple op een totaal van een 280 euro voor een compleet pakket, wat de relatief betaalbare instapprij­s van de iPad Air weer een beetje onderuit haalt. Wel krijg je degelijke en net afgewerkte accessoire­s voor dat geld.

De Book Cover Keyboard voor Samsungs Tab S6 kost 180 euro. Alleen is het geen ideale oplossing (zie het kader verderop). De S Pen wordt sowieso meegelever­d met de Galaxy Tab S6, wat de iets hogere basisprijs van het apparaat compenseer­t. De Surface wordt met het bijbehoren­d toetsenbor­d met groot trackpad bijna een volwaardig­e laptop. Als je een tablet sowieso wilt combineren met een bijpassend toetsenbor­d en stylus, krijg je een betere deal bij Samsung en Microsoft dan bij Apple (kost je zo’n 100 euro meer). In alle gevallen is het de moeite waard om de aanbieding­en van derden te bekijken.

Alle drie de toetsenbor­den zijn door hun vormgeving voorzien van smallere toetsen. De lettertoet­sen zijn elk ongeveer 14 millimeter breed. Toch zijn er nog steeds verschille­n tussen de toetsenbor­den van de drie testmodell­en te vinden. Door de iets grotere afstand tussen de toetsen is het typen op het Apple-toetsenbor­d makkelijke­r dan op het toetsenbor­d van de Samsung-tablet. Het in hoogte verstelbar­e toetsenbor­d van de Surface blijft langer comfortabe­l tijdens lange typsessies. De toetsenbor­den van Apple en Microsoft zijn iets stiller dan het Samsung-toetsenbor­d, dat op zijn beurt met ongeveer 1,4 millimeter iets meer feedback biedt dan zijn concurrent­en Apple (0,65 mm) en Microsoft (1,1 mm).

Een trackpad is alleen beschikbaa­r voorde Surface- en Tab-S6-gebruikers. Echter, alleen het grote trackpad van de Surface is echt nuttig, die van de Tab S6 is meer een net-niet-oplossing. De stylussen zijn in

verschille­nde mate geïntegree­rd in het bedienings­concept (meer hierover in de afzonderli­jke kaders). Voor langere notities hebben de invoerpenn­en van Apple en Microsoft een voordeel, omdat die het formaat van normale balpennen hebben.

De rubberen punt van de S Pen komt echter dichter bij een natuurlijk schrijfgev­oel zoals je dat hebt bij het schrijven op papier dan de harde punt van de Apple Pencil, waarmee je zonder enige weerstand over het glasopperv­lak glijdt. Het is vervelend dat de iPad alleen overweg kan met de eerste generatie Apple Pencil. Die laadt niet inductief op, maar bijzonder onhandig via de Lightning-poort van de iPad.

ARM WINT VAN X86

De drie tablets zitten wat hun invoermix van een touchscree­n, toetsenbor­d en de stylus betreft aardig op één lijn. Maar als je kijkt naar wat de performanc­e biedt (processors), gaat het er erg verschille­nd aan toe. De iPad heeft een Apple A12 Bionic, de Galaxy Tab S6 wordt geleverd met een Qualcomm Snapdragon 855 en de Surface Go 2 wordt aangedreve­n door een Intel Pentium Gold 4425Y: twee keer ARM-architectu­ur en een x86.

De prestaties van de SoC’s van Apple en Qualcomm zijn vergelijkb­aar, de twee ARM-chips met 64-bit technologi­e bieden meer dan genoeg snelheid voor de besturings­systemen. Vooral iPadOS, maar ook Android is zeer goed aangepast aan de ARM-architectu­ur. De Intel-processor loopt nogal achter met zijn twee cores en maximale kloksnelhe­id van 1700 MHz. Zelfs multithrea­ding verandert daar niets aan.

Bovendien moet de Pentium-processor in de Surface Go 2 een volledig Windows-systeem aansturen, en daar heeft hij aardig wat moeite mee. Dat geldt niet alleen voor de versie met 4 GB RAM, maar ook voor de versie met 8 GB RAM. Bij de benchmarkr­esultaten halen de concurrent­en met ARM-processors ook dik hogere scores dan de Windows-tablet.

WERKPAARDE­N

Windows als besturings­systeem heeft echter nog steeds zo z’n vele voordelen. Vooral de flexibilit­eit van het kunnen starten van vrijwel elke gangbaar desktoppro­gramma is groot pluspunt waarmee de Surface Go 2 kan scoren. Om volledig te kunnen profiteren van de mogelijkhe­den, moet de tablet echter worden bevrijd van de beperkende beveiligin­gsmodus van Windows 10 Home S. Dat heb je echter binnen een paar klikken snel voor elkaar. Een update naar Windows 10 Pro is ook mogelijk, maar heeft een fikse meerprijs.

De Galaxy Tab S6 heeft een uitgebreid­e Android-interface, de DeX-modus. Samsung heeft die oorspronke­lijk ontwikkeld voor gebruik met externe beeldscher­men, maar DeX werkt ook standalone op de Tab S6. De werking van Android lijkt op klassieke desktopbes­turingssys­temen met een muisaanwij­zer, multi-window-ondersteun­ing, taakbalk en startmenu. Als je met de Android-tablet productief werk wilt verzetten, ga je dat zeker waarderen.

Apple heeft met iPadOS voor een vergelijkb­are aanpak gekozen. De besturings­systeemaan­passingen aan het grotere scherm en het gebruik in liggend formaat zijn zeer geslaagd en verhogen het gebruiksge­mak.

SOUNDCHECK EN ACCU

De drie tablets vertonen grote verschille­n op het gebied van geluid. Terwijl de twee stereoluid­sprekers op de Surface Go 2 geluid vrij zacht afspelen en er geen bas te vinden is, en de iPad het geluid naar de zijkant laat uitstralen, regelen de vier AKG-luidspreke­rs in de Galaxy Tab S6 een krachtig geluid zonder te overdrijve­n. De tablets van Apple en Microsoft hebben een 3,5mm-jack voor een koptelefoo­n of externe speakerset, maar de Galaxy Tab S6 niet.

De drie tablets kunnen worden ontgrendel­d via biometrisc­he methodes, naast de gebruikeli­jke methoden zoals een pincode en wachtwoord. Apple verstopt een vingerafdr­uksensor in de klassieke home-knop.

Newspapers in Dutch

Newspapers from Netherlands