Haal meer uit Thunderbird
Sommige standaardinstellingen vertragen het populaire mailprogramma Thunderbird onnodig. Met onze tips en trucs maak je het dagelijks werk met die mailclient makkelijker.
Bij een mailprogramma is er altijd een soort van gewenning. Als er geen echt serieuze reden voor is, veranderen gebruikers slechts met grote tegenzin van mailclient. Daarbij wordt door veel mensen gebruik gemaakt van de opensource en gratis Thunderbird. Volgens Philipp Kewisch, voorzitter van de Thunderbird Council, heeft Mozilla momenteel wereldwijd ongeveer 30 miljoen actieve installaties – en de trend is stijgend.
Er zijn geen statistieken over hoeveel mensen het mailprogramma al jaren gebruiken met de standaardinstellingen waarmee het op de computer kwam. Dat zijn er waarschijnlijk veel, en dat is toch een beetje jammer. De grootste kracht van dit mailprogramma, dat in de loop van vele jaren flink volwassen is geworden, is namelijk de flexibiliteit ervan. Het kan afhankelijk van je wensen afgestemd worden op snelheid of comfort, en kan in bijna elke omgeving worden ingepast. Als je het met het toetsenbord bedient in plaats van met de muis, kun je nog sneller werken. Als er iets ontbreekt, kun je vaak een geschikte addon vinden waarmee Thunderbird wordt aangevuld met de gewenste functie.
In dit artikel gaan we uit van een geïnstalleerde Thunderbird met geconfigureerde IMAPaccounts. We hebben de volgende tips en aanbevelingen getest met Thunderbird 68.10, de laatste versie voor de 78serie, maar ook met 78.1.1.
Thunderbird 78 is medio juli uitgebracht, maar is wellicht nog niet overal geïnstalleerd via automatische updates. Volgens de routekaart van de nieuw opgerichte MZLA Technologies Corporation, die nu verantwoordelijk is voor het project, zal alleen versie 78.2 nog op korte termijn (najaar 2020) verschijnen. De hier beschreven opties zullen daarbij niet veel meer veranderen.
PROFIELEN EN IDENTITEITEN
Wanneer Thunderbird voor het eerst wordt geïnstalleerd, slaat het alle gebruikersspecifieke informatie, zoals opgeslagen emails en instellingen, op in een standaard profielmap. Bij Windows is dat %APPDATA%/Thunderbird/Profiles/xxxxxxxx.default/, bij macOS ~/Library/Thunderbird/Profiles/xxxxxxx xx.default en bij Linux ~/.thunderbird/xxxxxxxx. default/. Het defaultprofiel is hetzelfde als dat van de gebruiker. Het voordeel: wanneer je de profielmanager start, kunt je extra gebruikers aanmaken die van elkaar geïsoleerd zijn.
Als je je gegevens wilt opslaan, bijvoorbeeld voor het overstappen naar een andere computer, sla je gewoon de profielmap op en importeer je die met de profielmanager in een nieuwe Thunderbirdinstallatie en klaar. Je activeert de profielmanager door Thunderbird te starten vanaf een commandline en het volledige pad op te geven met de optie -profilemanager. Bij Windows hoef je alleen maar op Start en Uitvoeren te klikken en thunderbird.exe -profilemanager in te typen. Je zult zien dat in eerste instantie alleen het defaultprofiel bestaat. Schakel het selectievakje ‘Geselecteerde profiel gebruiken zonder te vragen bij het opstarten’ uit en maak een nieuw profiel aan. De volgende keer dat je Thunderbird start, kun je kiezen welk gebruikersprofiel de mailclient moet gebruiken.
Soms worden profielen verward met identiteiten, maar identiteiten zijn iets heel anders en verwijzen alleen naar een mailaccount in Thunderbird. Aan een identiteit ken je bijvoorbeeld je naam, een postadres, het bedrijf of de organisatie, de postondertekening en het replytoaddress toe. Als je meerdere identiteiten hebt aangemaakt, kun je elk bericht onder een van die rollen schrijven. Zo kan iemand die in een kleiner bedrijf meerdere taken uitvoert dan verschillende identiteiten scheiden en verschillende handtekeningen gebruiken voor bijvoorbeeld emails vanuit sales, accountmanagement en klantenservice.
Je maakt die rollen aan bij de Accountinstellingen door te klikken op ‘Identiteiten beheren...’. Thunderbird zal de standaard identiteit blijven gebruiken bij het maken van een nieuwe email. Je kunt een andere kiezen door bij het opstellen van een mail op de pijl naar beneden aan de rechterkant in het veld Van te klikken. Wanneer je een bericht beantwoordt of doorstuurt, bepaalt Thunderbird de ontvanger van het bericht en selecteert, indien beschikbaar, de identiteit die de oorspronkelijke auteur gebruikte toen hij je het bericht stuurde.
SNELLER WERKEN
De snlheid van Thunderbird wordt bepaald door twee belangrijke factoren – afgezien van de lokale hardware dan. Het gaat om het opslagverbruik en de verbindingssnelheid (en dus ook internetverbinding). Je kunt beide factoren bij de instellingen beinvloeden. Hoe voller de IMAPmappen zijn en hoe groter het postvolume, des te belangrijker deze factoren zijn.
Het starten van Thunderbird kan met de standaardinstellingen een kwestie van wachten worden als er veel mappen gesynchroniseerd moeten worden. Thunderbird doet standaard namelijk een volledige synchronisatie met de IMAPaccounts. De mailclient haalt de mails uit alle mappen en indexeert de volledige tekst voor zijn globale zoekdatabase. Dit kan ervoor zorgen dat het programma minuten lang bijna onbruikbaar is. Je kunt dat helpen voorkomen door grenzen te stellen.
Thunderbird downloadt standaard kopieën van alle mails inclusief de bijlagen. Als je altijd online bent, betekent dat wel dat de mappen de hele tijd gesynchroniseerd worden. Als je bij de Accountinstellingen bij ‘Berichten synchroniseren’ de optie ‘Berichten in alle mappen voor deze account op deze computer bewaren’ uitvinkt, zal Thunderbird alleen nog de headers van de mails downloaden en het hele bericht pas als je op het emailbericht klikt. Dat bespaart aardig wat schijfruimte en datavolume. Via Geavanceerd kun je ook per map instellen of die gesynchroniseerd moet worden of niet.
Als je bij ‘Bestand / Offline / Offline werken’ selecteert, zullen alle mails in een keer gedownload worden, zodat je die dan ook zonder internetverbinding kunt lezen. Op het tabblad ‘Synchronisatie & opslag’ kun je bij het onderdeel Schijfruimte aangeven dat je bijvoorbeeld alleen de mails van de laatste 30 dagen wilt synchroniseren. Kijk uit met de instellingen om schijfruimte vrij te maken, want bij het verwijderen van oudere berichten worden die ook echt verwijderd: niet alleen in Thunderbird, maar ook van de IMAPserver.
Er wordt veel cpupower verbruikt door het indexeren voor de globale zoekactie, die standaard is ingeschakeld voor alle mappen van alle accounts. Als je die globale functie zelden gebruikt, kun je overvolle mappen het beste uitsluiten om de prestaties te verbeteren. Klik met de rechtermuisknop op de map in de lijst met accounts/mappen aan de linkerkant en verwijder bij de Eigenschappen op het tabblad ‘Algemene informatie’ het vinkje bij ‘Berichten in deze map meenemen in globale zoekresultaten’.
FORMAATKWESTIES
Een minpunt van Thunderbird is zijn verouderde manier om mails te bewaren. Thunderbird maakt namelijk gebruik van het mboxbestandsformaat, waarbij alle binnenkomende berichten uit een map dan als teksten naar één groot bestand worden geschreven. Als je mails verwijdert, krijgen die alleen een vlag. Als gevolg daarvan zijn mboxbestanden enorm groot, met het risico dat er met dat ene bestand iets fout kan gaan en je al je mails kwijt bent.
Je zou die bestanden dan ook van tijd tot tijd moeten laten uitmesten. In Mozillataal staat dat bekend als comprimeren. Tijdens dat proces repareert Thunderbird inconsistenties en worden mails die in het mboxbestand zijn gemarkeerd met de vlag ‘verwijderd’ ook daadwerkelijk verwijderd. Je vindt de optie om dat te doen door te klikken op Comprimeren in het contextmenu van de lijst met accounts en mappen. Dat zorgt ook voor meer snelheid.
De ontwikkelaars willen trouwens al heel lang overstappen op het moderne opslagformaat maildir, dat bijvoorbeeld al lang gebruikt wordt door de Linuxclients KMail en Evolution. Bij het maildirconcept wordt elke email in een apart bestand opgeslagen. Dat formaat is al geïmplementeerd in Thunderbird 68, maar door de vele bugs is het nog niet standaard ingesteld. Zelfs bij versie 78 is mbox de standaard, maar een overstap heeft bij de ontwikkelaars een hoge prioriteit.
OVERZICHT SCHEPPEN
Wanneer Thunderbird geïnstalleerd wordt, wordt de volledige mappenstructuur van de IMAPpostbus in kaart gebracht. Elke map wordt daarbij gesynchroniseerd, zelfs als die niet gebruikt wordt. Dat kost onnodige tijd, opslagruimte, bandbreedte en duidelijkheid. Je kunt bepalen welke mappen gesynchroniseerd moeten worden door met de rechtermuisknop op het account te klikken en in het contextmenu ‘Abonneren...’ te selecteren.
Als je op verschillende manieren toegang hebt tot je mailboxen – bijvoorbeeld via de webinterface, mobiel en met een desktopclient – zijn er waarschijnlijk meerdere mappen voor hetzelfde doel, zoals ‘Verzonden’, ‘Verzonden items’ of ‘Verzonden berichten’. Helaas is er geen gestandaardiseerde naamgeving. Bij de accountinstellingen staan de locaties voor mailconcepten, kopieën van verzonden berichten en de prullenbak. Daar kun je bij "Kopieën & mappen" aangeven welke map Thunderbird voor welk doel moet gebruiken. Met één uitzondering: de instellingen voor de prullenbak staan bij de Serverinstellingen van de Accountinstellingen.
Als je mailprovider een goed functionerend spamfilter gebruikt, hoef je het standaard geactiveerde Thunderbirdfilter niet te gebruiken. Dat zelflerende algoritme analyseert elke binnenkomende email en verbruikt daardoor rekenkracht. Bij ‘Ongewenste berichten’ van de Accountinstellingen kun je dat per account configureren en ook deactiveren.
ADD-ONS VOOR VLEUGELS
Je kunt Thunderbird met behulp van addons uitbreiden met extra functies, en dat meestal gratis. Let
op: sinds versie 60 gaat het mailprogramma geleidelijk aan over op het addonformaat webextension. Thunderbird 68 en 78.1 ondersteunen het vorige formaat nog steeds, maar vanaf versie 78.2 zal dat niet meer zo zijn. De meeste ontwikkelaars hebben daar op geanticipeerd en zijn overgestapt op webextensions.
Om vervelende verrassingen te voorkomen na de volgende update, kun je beter geen addons meer installeren die nog gebaseerd zijn op de oude interface. In de addonstore van Mozilla (toegankelijk via ‘Extra / Addons’) wijzen waarschuwingen duidelijk op incompatibiliteiten.
De ontwikkelaars van de populaire extensie Enigmail, die emailencryptie met OpenPGP voor Thunderbird biedt, integreren momenteel rechtstreeks in de client. Enigmail zal dus snel verouderd zijn, en de verdere ontwikkeling zal worden stopgezet. Versie 78 bevat op experimentele basis al OpenPGP, hoewel het nog steeds uitgeschakeld is. Volgens de MZLAplanning zal het gehele PGPgedeelte inclusief sleutelbeheer en GnuPG vanaf Thunderbird 78.2 standaard actief zijn. Tot die tijd moet je nog even geduld hebben en Enigmail nog gebruiken.
We adviseren verderop enkele addons die wij bijzonder nuttig vinden in ons dagelijks werk met Thunderbird. Installeer die addons rechtstreeks vanuit de Thunderbirdstore, en niet vanuit een onbekende bron. In het verleden zijn er in het wild namelijk meerdere addons verschenen die verborgen schadelijke activiteiten uitvoerden. Als je nog meer tips hebt over nuttige addons voor Thunderbird, laat het ons dan zeker weten. We zullen de beste daarvan opnemen in een Thunderbird FAQ in een van de komende nummers.
Als je veel mails met soortgelijke teksten moet schrijven, zul je een tekstmodulesysteem op prijs stellen. Met Quicktext kunt sjablonen in elkaar zetten en bouwstenen maken die bijvoorbeeld standaardantwoorden op berichten versnellen. Signature Switch schakelt tussen verschillende mailhandtekeningen, zonder dat daar aparte identiteiten voor hoeven te worden aangemaakt. Met Mail Redirect kunt je mails doorsturen naar andere ontvangers zonder de headerinformatie te wijzigen.
Thunderbird sorteert de mappen alfabetisch, wat niet altijd praktisch is. Met de addon Manually sort folders kun je de client overrulen en een volgorde naar wens kiezen. QuickFolders helpt bij het werken met veel mappen en submappen. Die tool breidt Thunderbird uit met een horizontale balk, waarop je tabbladen kunt maken van veelgebruikte mappen.
ONDER DE MOTORKAP
Als alle opties en uitbreidingen niet voldoende zijn, kun je bij Thunderbird onder de motorkap kijken. Op het tabblad Algemeen van de Opties staat helemaal onderaan de onopvallende knop ‘Configuratieeditor…’. Als je daar op klikt, verschijnt er een waarschuwing. Dat heeft een goede reden, want daarmee kom je bij de about:config editor, waar elke instelling van het mailprogramma met behulp van variabelen handmatig kan worden gewijzigd. Als je daar niet erg goed bekend mee bent, kun je daar beter van wegblijven. Als je de tips in dit artikel hebt gevolgd, hoef je daar ook helemaal niet meer te zijn.