Tips en trucs
TELEVISIE ALS DERDE SCHERM
? Ik wil mijn computer gaan voorzien van een tweede scherm, zodat ik met meer overzicht wat prettiger kan werken in mijn thuiskantoor. Ik heb mijn pc echter ook al via HDMI op mijn tv aangesloten, en dan op zo’n manier het pcscherm en de tv altijd hetzelfde beeld tonen. Welke configuratiemogelijkheden biedt Windows 10 voor drie schermen? Kan ik de desktop uitbreiden naar een extra monitor en toch hetzelfde beeld hebben op de eerste monitor en de tv?
! Voordat je een derde monitor koopt, moet je in ieder geval eerst controleren of je op je grafische kaart ook daadwerkelijk drie schermen kunt aansluiten. Zo ja, dan biedt Windows veel manieren om die monitoren flexibel te gebruiken.
Het is mogelijk om drie monitoren zodanig te configureren dat twee ervan hetzelfde beeld vertonen terwijl de derde monitor het bureaublad uitbreidt. De opties die je nodig hebt om dat te doen verschijnen echter pas als er ook daadwerkelijk drie schermen aangesloten zijn. Bij ‘Instellingen / Systeem / Beeldscherm’ moet je één van de twee schermen selecteren die je wilt dupliceren door te klikken op het desbetreffende pictogram in de opstelling.
Verderop in het menu, bij ‘Meerdere beeldschermen’, kun je dan de optie ‘Dupliceer bureaublad op 1 en 2’ selecteren als hetzelfde moet worden weergegeven op 1 en 2. De schermen staan daarbij niet in de volgorde waarin je ze hebt aangesloten, maar op poortnummer. Als je niet zeker weet hoe Windows je schermen heeft genummerd, klik je gewoon op Identificeren en dan verschijnt er een corresponderend nummer op elk scherm. Meer daarover kun je lezen in c’t 11/2019 op pagina 38.
GOOGLE MAIL NEGEERT PUNTEN
? Mijn Gmail-adres is mijn.naam@gmail.com. Vreemd genoeg ontvang ik ook berichten wanneer er geen punt in het adres is ingevoegd, zoals mijnnaam@gmail.com. Is dat een problematische bug?
! Nee, dat heeft Google zo bedoeld en ook gedocumenteerd. Punten spelen geen rol in Gmail-adressen. Het werkt ook andersom: als je adres mijnnaam@gmail.com zou zijn, zouden berichten die aan mijn.naam@gmail.com of zelfs m.ijnna. am@gmail.com zijn geadresseerd, ook in je mailbox terechtkomen. Daardoor zijn verkeerd geadresseerde e-mails onmogelijk omdat Google alle variaties van de letterreeks met punten voor jou reserveert en aan jou toewijst op het moment dat je je account registreert.
Dat werkt alleen met e-mailadressen van Google en ook alleen als je het domein gmail.com gebruikt. Als je Google-account echter verbonden is aan een school- of bedrijfsaccount met een ander domein, zijn de punten in het adres wel relevant.
SMARTSCREEN-ALARM
? Toen ik onlangs een programma wilde starten dat ik van een in principe betrouwbare bron had gedownload, verscheen de foutmelding dat Microsoft Defender de start van een onbekende app had verhinderd. Vormt dat echt een bedreiging voor mijn computer? Ik heb ook Kaspersky Internet Security geïnstalleerd, maar die had geen problemen met de software. Wat is wijsheid?
! Het bericht betekent dat de SmartScreenservice van Microsoft Defender geen informatie heeft over de betrouwbaarheid van het bestand. Dat gebeurt bijvoorbeeld als het bestand net nieuw is verschenen en je een van de eerste personen bent die het probeert te openen. Als SmartScreen een producent vermeldt, dan is het bestand digitaal ondertekend.
Als de virusscanner geen melding geeft, hoef je je geen zorgen te maken. Als je helemaal zeker van je zaak wilt zijn, kun je het bestand altijd nog controleren met de online scanservice op www.virustotal.com.
RASPBERRY PI-LOG ONDANKS FIREWALL
? In c’t 7-8/2020 beschrijven jullie op pagina 128 een PowerShell-script dat kan worden gebruikt om statusberichten van een Raspberry Pi onder Windows weer te geven. Dat werkt prima, maar ik moet daarvoor wel de Defender Firewall uitschakelen. Het lijkt me dat dit niet de bedoeling kan zijn. Ik heb de corresponderende poort ervoor opengesteld en ook andere poorten geprobeerd – allemaal zonder succes. Zodra ik de firewall aanzet, worden de berichten niet meer weergegeven. Wat doe ik verkeerd?
! Dat duidt op een verkeerde configuratie van de firewall in Windows. De UDP-server zou ook moeten werken als de firewall is ingeschakeld.
Het heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat Windows de netwerktypes Openbaar en Privé/Particulier verschillend behandelt. Wanneer het PowerShellscript dat we in het artikel noemen voor het eerst naar binnenkomende verbindingen luistert, moet je controleren of dat op openbare en/of privé-netwerken mag. Het script gaat uit van privénetwerken. Dus als je gewoon op OK hebt geklikt, mag PowerShell alleen in privénetwerken luisteren.
Het kan echter zijn dat je netwerk ‘openbaar’ is. In die modus gelden andere firewallregels, waarbij inkomende verbindingen meestal geblokkeerd worden. Typ gewoon Netwerkstatus in het startmenu en controleer op de pagina bovenin of je netwerk als openbaar of particulier ingesteld is. Als het een openbaar netwerk is, kun je er een privénetwerk van maken door op de link ‘Verbindingseigenschappen wijzigen’ te klikken.
Als alternatief kun je ook de firewallregels aanpassen. Ga naar ‘Status van firewall controleren’ via een zoekopdracht in het startmenu en klik dan op ‘Geavanceerde instellingen’ en ‘Regels voor binnenkomende verbindingen’. Daar kun je dan de regels voor Windows PowerShell controleren en aanpassen.
ACHTERGROND VERVAGEN IN MICROSOFT TEAMS
? Wanneer ik deelneem aan een videoconferentie via Microsoft Teams op mijn pc thuis, vind ik een menu-item waarmee ik de achtergrond kan instellen. Uit het overzicht dat verschijnt, kan ik bijvoorbeeld het item ‘Vervaging’ selecteren en de achtergrond achter mij wazig maken, maar ik kan ook een bepaalde achtergrondafbeelding kiezen die dan de achtergrond achter mij vervangt. Nu viel mij op dat bij Teams op mijn laptop het menu-item Achtergrondinstellingen echter ontbreekt. Op beide computers is dezelfde Windows-versie en dezelfde Teams-app geïnstalleerd. Wat is het verschil tussen Teams op een laptop en op een pc?
! Het verschil wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de processor. Voor het achtergrondeffect heb je een cpu nodig met de AVX2-instructiesetextensie (Advanced Vector Extensions 2). Intel-cpu’s vanaf Core i-4000 (2013) en AMD vanaf A-8000 (2015) en Ryzen (2017) ondersteunen die. Uitzonderingen daarop zijn de huidige Celerons en Pentiums, waarbij Intel – vermoedelijk om marketingredenen – AVX en AVX2 opzettelijk uitschakelt, hoewel de kernen dat in principe wel zouden kunnen. De goedkope cpu’s van AMD (Athlon 200GE, 3000G) verwerken de AVX2instructies daarentegen wel.
Je kunt erachter komen wat voor soort processor er in je systeem zit en of hij AVX2 aankan met de gratis tool cpu-Z (zie de link op de laatste pagina van dit artikel). De lijst met de instructiesetextensies die actief zijn in je cpu vind je daar in de lijst achter Instructions op de eerste pagina.
BLUEZ START SAP-SERVER NIET OP
? Wanneer ik op mijn Raspberry Pi bluetooth activeer en vervolgens met het commando systemctl status bluetooth de status controleer, lijkt het weliswaar dat de service draait, maar er is geen SAP-server gestart. Wat betekent dat?
! SAP staat voor het SIM Access Profile van bluetooth. Daarmee kunnen handsfree autokits via de SIM-gegevens van een geschikte smartphone verbinding maken met internet. SAP is normaal gesproken niet actief op een Raspberry Pi, daarom is het ook niet erg als systemctl daar een foutmelding laat zien. Maar als je je er aan stoort, kun je het activeren van de SAP-server volledig uitschakelen.
Open het bestand /etc/systemd/system/bluetooth.target.wants/bluetooth.service en bewerk de regel die begint met ExecStart= zodat die er als volgt uitziet:
ExecStart=/usr/lib/bluetooth/ bluetoothd --noplugin=sap
Start daarna bluetooth opnieuw op: sudo systemctl daemon-reload sudo service bluetooth restart
Het commando systemctl status bluetooth zou dan geen SAP-foutmelding meer moeten geven.
HTML-MAILS MET THUNDERBIRD
? Ik heb Thunderbird zo ingesteld dat e-mails als platte tekst zonder opmaak worden verstuurd. Maar ik wil soms nog wel een HTML-mail kunnen schrijven. Vooral als ik een ontvangen HTML-mailtje doorstuur wordt de geconverteerde platte-tekstversie moeilijk te lezen. Is er een alternatief voor het omslachtig omschakelen via de accountinstellingen?
! Er zit een verborgen functie in Thunderbird: houd de Shift-toets ingedrukt en klik op de knop Opstellen. Thunderbird zal dan een nieuw bericht in HTML-formaat genereren. Om precies te zijn zal Thunderbird het tegenovergestelde selecteren van wat je hebt ingesteld bij de accountinstellingen onder ‘Opstellen & adressering’. Als daar ‘Berichten opstellen in HTML-indeling’ als standaard staat ingesteld, zal Shift+Opstellen de nieuwe e-mail in platte tekst opzetten. De truc met de Shift-toets werkt ook met de opties Beantwoorden, ‘Allen beantwoorden’ en Doorsturen. Zelfs de bijbehorende menu-items reageren op die manier op de Shift-functie.
WINDOWS SCANT SCHIJVEN NA HET OPSTARTEN
? In mijn pc zitten twee harde schijven. Op de ene staat Windows 7 geïnstalleerd en op de andere Windows 10. Ik start een van de systemen door ze in het BIOS-bootmenu te selecteren. Het gebeurt regelmatig dat Windows 10 de schijven wil controleren tijdens het opstarten (chkdsk). Waarom?
! Dat komt door de snel-starten-functie van Windows 10. Windows sluit niet echt af als je op Afsluiten klikt, maar alle applicaties worden afgesloten en het systeem gaat slapen (hibernation, S4, suspendto-disk). Daarbij schrijft het systeem de inhoud van het werkgeheugen naar een slaapstandbestand op het systeemstation (hiberfil.sys). Het is belangrijk dat het bestandssysteem niet door andere besturingssystemen wordt benaderd. Dat zou gevolgen kunnen hebben die zelfs tot gegevensverlies kunnen leiden omdat Windows na het ontwaken met verouderde gegevens en bestandssysteeminformatie werkt.
Als een ander besturingssysteem het bestandssysteem toch wijzigt, zal Windows 10 dat merken als het wakker wordt. Uit voorzorg wil Windows het bestandssysteem dan controleren.
Dat kun je verhelpen door het snel opstarten in Windows 10 uit te schakelen: druk bij Windows 10 op Windows+X, open het Energiebeheer en klik op de link ‘Extra energie-instellingen’ en vervolgens op ‘Het gedrag van de aan/uit-knoppen bepalen’. Klik dan op ‘Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn’ en verwijder het vinkje voor ‘Snel opstarten inschakelen’. Het zal langer duren voordat Windows 10 opstart, maar andere besturingssystemen kunnen het bestandssysteem zonder problemen benaderen.
ACROBAT READER KAN NIET WORDEN VERWIJDERD
? Ik heb Acrobat Reader op mijn pc geïnstalleerd, maar het wil niet starten. Het meldt dat het zijn core-DLL niet kan vinden. Updates werken niet, en het verwijderen van het hele programmapakket lukt ook niet met foutmelding dat er geen geldige volgorde voor de patches werd gevonden. Hoe los ik dat op?
! Dat lijkt in sommige gevallen te gebeuren bij Acrobat Reader. Mogelijk daarom heeft Adobe een tool uitgebracht (zie link op de laatste pagina van dit artikel) die Reader verwijdert los van de gebruikelijke Windows-methoden om programma’s te verwijderen. Die Cleaner Tool is geschikt voor zowel de eenvoudige Acrobat Reader als de betaalde Acrobat-software. Hoewel het uiterlijk van de tool een beetje ouderwets oogt, werkte hij bij onze tests ook met de huidige Reader-versies. Het is een uitvoerbaar bestand, installeren is niet nodig.
BLOKKERINGSVERZOEKEN OVER DE HELE LINIE
? Ik stoor me bij het internetten aan de opdringerige verzoeken van websites die mij pushmeldingen willen sturen. Ik kan die meldingen wel één voor één wegklikken, maar dat is nogal een gedoe. Is er een manier om dat globaal uit te schakelen?
! Niet voor elke browser. Microsoft Edge vereist bijvoorbeeld dat je elk verzoek individueel afwijst. Bij Google Chrome kun je dergelijke verzoeken via de instellingen standaard laten afwijzen: klik op Instellingen, dan op Privacy & Beveiliging en vervolgens op Site-instellingen. Selecteer Meldingen. Daar staat de optie ‘Sites kunnen vragen of ze je meldingen mogen sturen’.
Firefox heeft die optie ook, maar daar zit hij iets dieper verborgen. Selecteer Opties in het hamburgermenu aan de rechterkant, ga naar Privacy & Beveiliging en zoek dan naar de sectie Toestemmingen. Klik in de regel Notificaties op Instellingen en vink het vakje naast ‘Nieuwe verzoeken voor het toestaan van notificaties blokkeren’ aan in het venster dat opent.
In Safari van Apple ga je naar Voorkeuren en klik je op Websites en op Meldingen. Onderaan staat de regel 'Sta toe dat websites toestemming vragen voor het versturen van pushmeldingen'. Schakel daar het selectievakje uit.