C’t Magazine

Instap in het tekenprogr­amma Krita

- Gerald Himmelein en Marco den Teuling

Het gratis Krita kan zich op sommige vlakken meten met zwaargewic­hten als Painter en PaintTool SAI. Na een korte introducti­e kun je er als beginner snel mee uit de voeten.

Sinds het opensource tekenprogr­amma Krita zich hee geheroriën­teerd van beeldbewer­kingsso ware naar creatief schilderen, hee het de gevestigde reuzen zoals Painter en PaintTool SAI geleidelij­k aan ingehaald. In de opensource­wereld hee Krita een eigen plaats gevonden naast de beeldbewer­kingsso ware Gimp en het vectorgraf­iekprogram­ma Inkscape. De so ware wordt vooral gefinancie­rd via donaties aan de in Deventer gevestigde Krita Foundation (zie ook [1]).

Omdat Krita intern met SVG-vectoren werkt, kunnen veel vectorvorm­en zonder verlies heen en weer gekopieerd worden tussen Inkscape en Krita. Naast tekst en geometrisc­he vormen biedt Krita ook een gereedscha­p om vrij te tekenen dat zowel de druk als de hellingsho­ek van pennen voor digitale tekentable­ts kan verwerken.

Voor animaties biedt Krita een eigen animatiepa­let, een tijdlijn en kleurrijke onion-skins – die laatste met maximaal 10 exemplaren in beide richtingen. Wat ontbreekt is een berekening van tussenligg­ende frames (tweening). Die functie staat op de planning, maar nog zonder deadline.

Krita’s interface ziet eruit als een mengeling van OpenCanvas, Painter, Photoshop en SAI. De onderverde­ling van de gereedscha­ppen in eigen ‘penseeleng­ines’ doet vooral denken aan Painter. De complexite­it van de tools is duidelijk lager dan hun tegenhange­rs in Painter, maar ze zijn makkelijke­r te hanteren en aan te passen. Zoals alle serieuze tekenprogr­amma’s is Krita ontworpen voor gebruik met een grafisch tablet of tekentable­t. Werken met een muis is mogelijk, maar omslachtig. We gaan hierna uit van de Engelstali­ge interface, maar een Nederlands­talige interface en helptekste­n zijn ook beschikbaa­r.

NIEUWE FUNCTIES

Krita 4.4 was te laat binnen voor onze test, vandaar dat we hier versie 4.3 gebruiken. In de nieuwste versie breidt Krita het scala aan functies uit met aquarel schildersg­ereedschap­pen en de mogelijkhe­id om de kleurkeuze te beperken tot geselectee­rde gebieden met voorgedefi­nieerde maskers.

De werkruimte kan worden gescheiden van de rest van de interface, om die bijvoorbee­ld te verplaatse­n naar een tekentable­t met display (menu ‘View / Detach Canvas’). De Snapshot Docker kan tussenligg­ende fasen van een ontwerp opslaan, zodat je makkelijk kunt terugkeren naar eerdere versies van het design.

De nieuwe magnetisch­e lasso maakt een selectie langs duidelijk gedefiniee­rde randen makkelijke­r (Magnetic Selection Tool) en de toverstaf (Contiguous Selection Tool) herkent gebieden die zich over verschille­nde lagen uitstrekke­n.

KENNISMAKE­N MET KRITA

Krita hee een relatief convention­ele programma-interface met menu’s en verplaatsb­are paletten. Alle paletten kunnen vrij zweven of vastgeklik­t worden aan de randen van het hoofdvenst­er. In totaal zijn er 33 koppelbare vensters beschikbaa­r. De Tab-toets toont of verbergt al die paletten tegelijk.

Via ‘Window / Workspace’ kun je voorgedefi­nieerde werkruimte­n selecteren die zijn geoptimali­seerd voor specifieke taken. ‘Settings / Dockers’ biedt de mogelijkhe­id om zwevende vensters te tonen en te verbergen. De interface in de afbeelding op de vorige pagina is gebaseerd op de Default-werkruimte, met de zwevende vensters Palette en Overview aan de linkerrand en met de Brush Presets naar de onderrand verplaatst.

In de lay-out zoals getoond passen alle relevante elementen op een enkel full-hd scherm. Krita is echter veel handiger te gebruiken op een multi-monitorsys­teem – met de werkruimte op het ene display en de paletten op het andere. Het verplaatse­n van de paletten gaat bij Krita een beetje apart. Om het Toolbox-palet van de linker- naar de rechterran­d van het venster te verplaatse­n, moet je het eerst rechts van een van de daar aangekoppe­lde paletten plaatsen. De gereedscha­pskist hee dan in eerste instantie alleen de hoogte van het naastgeleg­en palet. Daarna moet je de andere paletten eronder plaatsen. Om te voorkomen dat een zwevend dialoogven­ster aan andere paletten of aan de rand van het venster koppelt, druk je op de Ctrl-toets voordat je begint met verslepen.

Een rechtermui­sklik op de werkruimte opent het cirkelvorm­ige head-up-display (HUD). De HUD is Krita’s geheime wapen om het werken te versnellen, omdat je belangrijk­e tools en instelling­en daarmee bij de hand hebt. In het midden staat een kleurenkie­zer met de laatste twaalf gebruikte kleuren, de eerste tien penselen van de actieve verzamelin­g, een ring om het werkopperv­lak te draaien en de actieve voorgrond- en achtergron­dkleuren. Onder de ringen bevinden zich gereedscha­ppen voor het spiegelen van de weergave, verbergen van de paletten, zoomgereed­schappen, een knop voor het selecteren van de penselenve­rzameling en een knop voor het weergeven van de basisinste­llingen van tools.

Krita is Nederlands­talig, maar sommige onderdelen verschijne­n in een andere taal en bij veel andere grafische programma’s is geen Nederlands­talige interface beschikbaa­r. Als je met dit soort so ware aan de slag gaat, is het vaak toch handiger om de Engelstali­ge termen te leren en gebruiken. Via ‘Instelling­en / Taal van programma wijzigen’ kun je de taal en eventuele ‘terugvalta­len’ wijzigen. We gaan hier uit van de Engelstali­ge interface. De online documentat­ie is overigens ook beschikbaa­r in het Nederlands.

Krita maakt op eigen initiatief elke 15 minuten een back-up van de bewerkte afbeelding. Als dat de workflow te veel verstoort bij grote bestanden, kun je het aanpassen of uitschakel­en onder ‘Settings / Configure Krita / General / File Handling’. Je kunt daar dan ook meteen het aantal ongedaan te maken stappen verhogen van de

standaardw­aarde van 30 naar 50 (‘General / Miscellane­ous / Undo stack size’).

De online documentat­ie bevat secties om degenen die van Photoshop of Paint Tool SAI overstappe­n te helpen hun weg te vinden. Het deel over Photoshop is voor bijna iedereen de moeite waard om te lezen.

15 PENSEELTYP­EN, EINDELOZE MOGELIJKHE­DEN

De eigenlijke kern van Krita zijn de 15 Brush Engines (penseeltyp­en). Elk van hen werkt volgens zijn eigen principe: de Bristle Brush-engine simuleert kwasten, de Hatching-engine creëert lijnpatron­en en de Sketchengi­ne creëert procedurel­e patronen tussen twee lijnen.

Met de Brush Editor (sneltoets: F5) kun je de parameters van elk penseel tot in detail aanpassen; de HUD (rechtermui­sknop) zorgt voor de belangrijk­ste schuifrege­laars. Aangepaste brushes kunnen worden opgeslagen als nieuwe presets. De meeste schildersg­ereedschap­pen maken gebruik van de Pixel-engine, inclusief de gummen, (kleur)potloden en aquarellen. Sommige schildersg­ereedschap­pen komen dicht in de buurt van hun echte tegenhange­rs, andere zien er nogal kunstmatig uit. Online zijn er verschille­nde ‘bundels’ met extra penseelpre­sets, waaronder speciaal gereedscha­p voor struiken of wolken (zie het kader ‘Extra penselen’).

EIGEN CATEGORIEË­N

Voordat je met penselen gaat werken, is het aan te raden om dat palet een beetje op te schonen. De bijgelever­de presets zijn toegewezen aan acht trefwoorde­n zoals Erasers en Sketch en daarnaast is er My Favorites.

Op het eerste gezicht lijken de trefwoorde­n o ewel tags functionee­l identiek aan de categorieë­n die bij andere tekenprogr­amma’s gebruikeli­jk zijn. De aanpak met tags hee echter een doorslagge­vend voordeel: bij Painter en andere programma’s kan een gereedscha­p slechts tot één categorie behoren. Krita’s gereedscha­ppen kunnen eenvoudig worden toegewezen aan meerdere of helemaal geen tags.

De bij versie 4.3 toegevoegd­e aquarelpre­sets bieden een goede gelegenhei­d om het potentieel van de trefwoorde­n te illustrere­n. Ze zijn standaard nog niet toegewezen aan een trefwoord. Je kunt dat direct veranderen door met de rechtermui­sknop op een van de WaterC-borstels bij de presets voor de brushes te klikken en kies in het contextmen­u de opdracht ‘Assign to tag’. Typ ‘WaterC’ in het invoervak onderin het keuzevenst­er en klik op de plusknop.

Gebruik dan hetzelfde dialoogven­ster om het trefwoord WaterC achtereenv­olgens aan alle andere aquarelpen­selen toe te wijzen. Als je daarna de tag WaterC selecteert in de keuzelijst voor de presets, zal Krita alleen de aquareltoo­ls weergeven.

Speel met de aquarelpen­selen tot je er een vindt die je het meest bevalt. Klik met de rechtermui­sknop op de preset van dat penseel en kies ‘Assign to tag’ om het toe te wijzen aan My Favorites. Vanaf dan u verschijnt de tool zowel onder My favorites als onder WaterC.

Je kunt op die manier ook eenvoudig project gerelateer­de verzamelin­gen maken met tags: wijs elk penseel dat je voor een ontwerp gebruikt toe aan een geschikt trefwoord (bijv. portret, stripverha­al of landschap), dan is dat penseel makkelijk beschikbaa­r voor een volgende project van hetzelfde type.

AANPASSEN VAN PENSELEN

Afgezien van de penseel-editor en het uitklapbar­e venster bij de HUD, biedt Krita verschille­nde manieren om de basis penseelpar­ameters direct aan te passen. De penseeldik­te kan worden gewijzigd met behulp van een schuifrege­laar in de werkbalk of door de muis of pen naar rechts of links te slepen terwijl je de Shi -toets ingedrukt houdt. De transparan­tie van het actieve gereedscha­p kan worden aangepast door middel van een schuifrege­laar of sneltoets (O en I). Na een rechtermui­sklik op de schuifrege­laar kunnen ook exacte waarden worden ingevoerd.

Als je de sterkte van sommige penselen sterk vergroot, kan het gebeuren dat de penseelstr­eken overgaan in een vlekkerig stempelpat­roon. In dat geval is het nodig om de parameter Spacing in de penseel-editor te verhogen.

CONCLUSIE

Met zijn animatie- en vectormoge­lijkheden onderschei­dt Krita zich van de concurrent­ie. Functionee­l gezien blij het programma achter bij het Japanse Clip Studio Paint (voorheen Manga Studio). Dat is echter alleen commerciee­l verkrijgba­ar (vanaf 45 euro). Krita biedt daarnaast genoeg mogelijkhe­den voor bijvoorbee­ld penselen om het programma aan je eigen wensen aan te passen.

Literatuur

[1] Keywan Tonekaboni en Noud van Kruysberge­n, Krita: gefinancie­rd door gi en en appverkope­n, c’t 4/2020, p.128

Organisati­es veranderen voortduren­d en het is moeilijker dan ooit om grip te houden op de actuele status van de talloze systemen die tegenwoord­ig in een IT-omgeving aanwezig zijn. Daarom willen veel organisati­es penetratio­ntests uitvoeren om de onduidelij­kheid weg te nemen. Ze halen dan een extern team in huis om de situatie te beoordelen en advies uit te brengen over waar de focus van de beveiligin­g moet komen te liggen, zoals patching, segmentati­e en kwetsbaarh­eden in het algemeen.

Helaas is een kant-en-klare penetratio­ntest niet eenvoudig te realiseren. Als klant weet je niet per se hoe een aanvaller precies te werk zou gaan. Je hebt misschien een idee waar hij zich op zou richten, maar niet altijd hoe het zit het met de schaduw-IT en andere middelen en diensten waar je je niet bewust van bent. Bovendien weet je wellicht niet hoe aanvallers te werk gaan, vandaar dat je niet de aangewezen persoon bent om aan te geven wat penetratio­ntesters moeten doen.

Een penetratio­ntestertea­m loopt vaak tegen dezelfde uitdaginge­n aan. Zo wordt de scope van de opdracht door de klant bepaald. Bij de meeste bedrijven is het niet haalbaar om alles op te nemen in de scope. De vraag is dan hoe je bepaalt wat je wel en niet wilt meenemen in de scope en hoeveel dit kost. De klant wil zich vaak richten op een aantal geselectee­rde applicatie­s, in plaats van real-world-scenario’s.

De oplossing voor deze problemen is gebaseerd op een oude methodolog­ie, die niet complex is en elegant in zijn eenvoud.

Voor een gemotiveer­de aanvaller is de meest waardevoll­e fase van een penetratio­ntest de verkenning­sfase en de ontdekking en scanningsf­ase. Deze wordt ook het meest over het hoofd gezien en genegeerd, vanwege het bepalen van de scope zoals hierboven vermeld. Aanvallers gaan op zoek naar onbeheerde systemen waar klanten zich niet bewust van zijn of die niet goed beheerd worden. Penetratio­ntesters moeten daarom voor een penetratio­ntest het best mogelijke overzicht geven van de doelondern­eming.

Door een penetratio­ntest op te splitsen in twee delen, één waarbij de digitale voetafdruk in kaart wordt gebracht, en een tweede waarbij de eigenlijke penetratio­ntest wordt uitgevoerd, worden beide delen geoptimali­seerd. Een rapport over de digitale footprint, dat wil zeggen een rapport met de resultaten van de verkenning­s-, ontdekking­s- en scanproces­sen voorafgaan­d aan het starten van een penetratio­ntestopdra­cht, is ongeloofli­jke waardevol.

Het voordeel van het opsplitsen is dat het de klant in staat stelt om te bepalen welke middelen hij als in-scope beschouwt en hij een bewuste keuze kan maken van wat hij niet wil opnemen.

Vaak worden kwetsbaarh­eden al geidentifi­ceerd door alleen maar OSINT (Open Source Intelligen­ce Gathering) uit te voeren. Door simpelweg te zoeken naar de activa van de doelorgani­satie, kan al eventuele gelekte gevoelige informatie worden gevonden die door zoekmachin­es en systemen wordt geïndexeer­d. Door de digitale voetafdruk van een klant te identifice­ren, krijgt de klant bijna altijd al bruikbare actiepunte­n voorafgaan­d aan een penetratio­ntest.

Door de opdracht op te splitsen, zien klanten direct resultaat en kunnen ze de gevonden problemen meteen al aanpakken. De klant zal dan eerder bereid zijn te investeren. Bovendien kunnen de penetratio­ntesters zich dan richten op geavanceer­dere en moeilijker vindbare exploits.

Voor organisati­es die de hele scope willen laten testen, is het nu makkelijke­r om aan te tonen dat er ook daadwerkel­ijk zaken getest zijn. Aangezien de digitale footprint vooraf wordt overhandig­d, is het ook makkelijke­r om het over de kosten eens te worden, aangezien alles reeds in beeld is gebracht.

Tot slot is het van grote waarde om de kwetsbaarh­eden van een organisati­e door een derde partij in beeld te laten brengen. Het is ook handiger voor de penetratio­ntesters als ze hun werk doen. Daardoor blij een onverwacht­e uitbreidin­g van de scope van het onderzoek uit, is er een beter begrip van de omvang van het werk, en door de mogelijkhe­id van vaste prijsafspr­aken realiseer je daarmee een allround, win-winsituati­e voor alle betrokken partijen.

 ??  ??
 ??  ?? De met de rechter muisknop geactiveer­de HUD gee snel toegang tot de kleuren en penselen.
De met de rechter muisknop geactiveer­de HUD gee snel toegang tot de kleuren en penselen.
 ??  ?? Door de juiste tags te gebruiken, kun je penselen snel terugvinde­n. Een penseel kan meerdere tags toegewezen krijgen.
Door de juiste tags te gebruiken, kun je penselen snel terugvinde­n. Een penseel kan meerdere tags toegewezen krijgen.
 ??  ?? De methodolog­ie van penetratio­ntests bestaat uit de volgende fasen: reconnaiss­ance, discovery & scanning en exploitati­on & verificati­on.
De methodolog­ie van penetratio­ntests bestaat uit de volgende fasen: reconnaiss­ance, discovery & scanning en exploitati­on & verificati­on.
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Dutch

Newspapers from Netherlands