Waar op te letten bij een nieuwe soundbar
Moderne tv’s zijn mooi en dun, maar het geluid dat er uitkomt is meestal ook erg dunnetjes. Soundbars beloven daar een oplossing voor te bieden, zonder allerlei extra kabels. Duurdere modellen bieden zelfs 3D-geluid.
Als je de huidige reclame voor nieuwe televisies vergelijkt met die van jaren geleden, valt het op dat de fabrikanten het onderwerp geluid nu veel meer benadrukken. Slim geplaatste luidsprekers, complexe audio-algoritmen en zelfs displaypanels die als membranen worden gebruikt, moeten het tv-geluid een boost geven.
Er zitten echter fysieke grenzen aan de mogelijkheden. Als je een krachtig en dynamisch tv-geluid wilt, kom je nog steeds niet om een externe geluidsoplossing heen in de vorm van een soundbar of een thuisbioscoopsysteem met AV-receiver en speakerset. Aangezien moderne soundbars zelfs 3D-audioformaten zoals Dolby Atmos en DTS:X ondersteunen, zijn er gebruikers die zich afvragen waarom er nog steeds een markt is voor AV-receivers en losse luidsprekers. We bespreken dit in het kader ‘Waarom een AV-receiver met speakerset?’.
Voor iedereen die neigt naar het in huis halen van een soundbar, hebben we alle belangrijke informatie over deze productgroep verzameld. Net als thuisbioscoopsystemen zijn er nu ook soundbars verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen en lopen de prijzen uiteen van tientjeswerk tot bijzonder prijzig. De kwaliteitsverschillen zijn net zo groot: sommige modellen brengen thuisbioscoopgeluid naar je woonkamer, terwijl andere nauwelijks beter klinken dan de luidsprekers in je tv.
DRAADLOZE VRIJHEID
Het belangrijkste argument voor een soundbar is, afgezien van dat ze weinig ruimte innemen en de strakke looks, minder gehannes met kabels. Alle luidsprekers voor de frontkanalen (rechts, links, midden) zijn in de behuizing gestopt. Daarnaast zijn de subwoofers die voor de soundbars worden aangeboden meestal draadloos daarmee verbonden.
Deze oplossing is echter niet volledig draadloos, omdat de in de woofer ingebouwde versterker gewoon energie uit het lichtnet moet trekken.
In het ideale geval zou de subwoofer alleen moeten bijspringen in het frequentiebereik rond 100 tot 120 Hz, waardoor het geluid moeilijk te lokaliseren is en je hem een random plekje kunt geven. Wel bij voorkeur direct naast een stopcontact, zodat het netsnoer niet hinderlijk in het zicht ligt.
DE DIEPTE IN
Over subwoofers gesproken: omdat je soundbars zonder losse sub kunt krijgen, rijst de vraag of je ze wel nodig hebt. Sommige fabrikanten ontkennen dit bij sommige modellen met het argument dat de betreffende soundbar de lage frequenties zelf prima weergeeft.
Maar hoe diep de speakers kunnen gaan, hangt grotendeels af van het volume in de behuizing. Je moet er rekening mee houden dat de drivers in de soundbar de ruimte al moeten delen voor de twee of drie frontkanalen. Dan wordt al snel duidelijk dat er vaak te weinig ruimte in de behuizing is voor woofers om krachtig te zijn, tenzij het een flinke uitvoering is zoals Sennheisers Ambeo met een breedte van ongeveer 126 centimeter en een diepte van 17 centimeter.
In werkelijkheid kunnen veel soundbars niet echt diepe geluiden produceren. Om ze te ondersteunen, laten sommige fabrikanten de subwoofers daarom tot veel hogere frequentieranges meespelen, wat de woofer echter te lokaliseren maakt.
Wat dat betekent merk je als je hem naast of achter de luisteraars plaatst. Bij sommige combinaties van bijvoorbeeld soundbar en subwoofer komen lage mannenstemmen niet meer recht van voren uit de tv, maar uit een andere hoek van de kamer. Vraag daarom voordat je een set aanschaft om een demonstratie waarbij de subwoofer op de juiste plek wordt gezet. Let er bij het kopen van een model goed op dat sommige onder verschillende namen wordt aangeboden, soms met en soms zonder subwoofer. Het is niet altijd mogelijk om daar later nog een subwoofer op aan te sluiten. Vooral bij de goedkopere modellen ontbreekt het soms aan de benodigde draadloze module.
MEER-IN-ÉÉN
Als de luidsprekers voor de drie frontkanalen links, rechts en in het midden in een soundbar zijn gestopt, wordt dit een 3.0- of 3.1-model genoemd afhankelijk van of deze al dan niet met een subwoofer wordt geleverd. Er zijn echter ook 2.0- of 2.1-soundbars beschikbaar, die de drie frontkanalen alleen via een speakerset in stereo weergeven. De inhoud die voor het centerkanaal bestemd is, wordt dan door de twee frontkanalen in gelijke delen weergegeven, waardoor een nep centerkanaal ontstaat.
Aangezien thuisbioscoopsystemen gebruik maken van twee aparte speakers voor het rechter- en linker frontkanaal, die meestal ver uit elkaar liggen, zou dit daarbij een slechte oplossing zijn. Het neppe centerkanaal zou dan alleen een echte centerspeaker kunnen vervangen voor luisteraars die op de sweet spot voor de set-up zitten. Voor luisteraars meer naar rechts of links zouden de dialogen uit een van de twee frontspeakers komen.
Bij een soundbar komt dit probleem niet zo vaak voor, omdat de frontkanalen in soundbars niet zo ver uit elkaar liggen. In plaats daarvan is het probleem, vanwege de smalle behuizing, dat de rechter- en linker frontkanalen ook vanuit het midden lijken te komen. Daarover later meer.
De losse centerspeaker heeft echter nog een ander voordeel: door die te scheiden van de andere frontkanalen kunnen de meeste dialogen via die route worden uitgestuurd zonder dat er overlapping is (zoals in de neppe center-oplossing) met signalen die bedoeld zijn voor de rechter- en linkerkanalen.
In het algemeen, maar vooral bij 2.x-soundbars, is het daarom belangrijk om aandacht te besteden aan de verstaanbaarheid van spraak. Sommige fabrikanten proberen dat positief te beïnvloeden met audio-algoritmen. Denon spreekt bijvoorbeeld van een Dialog Enhancer en Yamaha van Clear Voice. Afhankelijk van de soundbar en de techniek werkt dat anders en daarom is het altijd aan te raden om een luistersessie te doen.