Tips en trucs
HAGS IN WINDOWS 10 GEBRUIKEN
? Ik heb ergens gelezen dat de functie Hardware Accelerated GPU Scheduling de processor minder zou moeten belasten, waardoor games soepeler gaan draaien. Ik wil dat graag wel eens een keer uitproberen, maar hoe of waar kan ik HAGS activeren?
! De functie – in de Nederlandse versie van Windows heet hij ‘GPU met hardwareversnelling plannen’ – bevindt zich nog in het beginstadium van de ontwikkeling. Je hebt daar in ieder geval Windows 10 versie 2004 voor nodig en een actuele grafische driver van AMD of Nvidia. Bovendien moet je de functie handmatig nog inschakelen.
Druk op de Windows-toets en typ ‘grafische instellingen’ in. Zodra de betreffende term in de zoekopdracht verschijnt, selecteer je hem. Activeer in het nieuw geopende instellingenvenster vervolgens de optie ‘GPU met hardwareversnelling plannen’ en start de computer opnieuw op.
Bij wat eerste korte tests hebben we een verbetering in de framerate van maximaal 5 procent kunnen meten. Dat betekent dat je daar in de praktijk nauwelijks iets van merkt, ook niet bij de tragere processors waar de lagere belasting een groter effect zou moeten hebben.
SPEAKERS BROMMEN ONDER LINUX
? Ik heb mijn laptop via de koptelefoonpoort aangesloten op mijn muziekinstallatie. Wanneer ik een audiobestand of stream afspeel, gaat alles goed. Maar als er enkele seconden geen geluid is, brommen de luidsprekers ineens hard. Hoe kan ik dat wegkrijgen?
! De boosdoener van dit onnodige gebrom is de energiebesparende instelling. Pulseaudio schakelt de audiochip uit als er geen geluid is, en bij ongunstige gevallen ontstaat er een bromloop. Om dat te corrigeren, open je het bestand /etc/pulse/ default.pa met beheerdersrechten en zoek je naar de volgende regel: load-module module-suspend-on-idle
Maak van die regel commentaar door er een hashteken (#) voor te zetten. Daarna hoef je Pulseaudio alleen nog opnieuw op te starten als normale gebruiker: systemctl restart --user pulseaudio
De bromloop zou dan niet meer moeten optreden.
OPNAME GNOME HAPERT
Ik wil mijn scherm opnemen onder Gnome. Helaas is het resultaat nogal haperend. Het maakt niet uit welke tool ik gebruik, de framerate ligt hooguit rond de 10 frames per seconde. Ik kan het bureaublad echter zonder problemen gebruiken en het is snel genoeg.
! Vermoedelijk gebruik je Gnome in de Waylandmodus. Daar schijnen er problemen te zijn met opnames van de desktop. Onder Xorg werkt dat zonder problemen. Log uit van je sessie en selecteer bij de inlogmanager Gnome met Xorg. Meld je weer aan en dan moet de opname wel soepel draaien.
MICROSD, USB-STICK OF SSD?
? Voor ons thuisnetwerk wil ik een mini-pc als Linux-server opzetten. Ik ben nog aan het overwegen op welk opstartmedium ik het besturingssysteem wil gaan installeren: dat wordt een microSD-kaart (de computer heeft een kaartlezer), usb-stick of ik geef iets meer geld uit en gebruik dan een ssd.
! Als er al een kaartlezer in de pc zit, zijn een (micro-)SD-kaart of een ssd inderdaad de betere opties. MicroSD- en sd-kaarten kosten minder dan de meeste usb-sticks, met name USB 3.x-sticks. Sommige van die usb-sticks verbruiken echter al een 0,8 tot 1,5 watt wanneer je ze in de usb-poort steekt zonder ze verder te benaderen. Voor een mini-pc die idle 2 tot 5 watt verbruikt is dat dan toch wel een aanzienlijk aandeel.
We hebben een selectie van robuuste en microSDkaarten en enkele met een grote opslag in c’t 9/2020
op pagina 42 besproken. Als je mini-pc een enigszins snelle ingebouwde kaartlezer heeft waar ook sdkaarten van normaal formaat in kunnen, moet je zeker die gebruiken en niet een microSD-kaart in een adapter erin stoppen, omdat die gevoelig zijn voor storingen.
Bijna elke huidige ssd – of het nu een SATA-versie of PCIe NVMe in M.2-formaat is – is veel sneller dan een (micro)SD-kaart – vooral bij random benaderingen (IOPS). Als je alleen een Linux-server wilt laten starten, dan maakt het na het bootproces meestal niet veel uit. De meeste ssd’s tolereren ook veel meer geschreven data (endurance) dan flashkaarten, maar zelfs dat is volgens onze praktijkervaring zelden relevant.
Je moet er echter wel voor zorgen dat de ssd kan omgaan met diepe slaapstanden: dan heeft deze al voldoende aan 0,3 watt als hij niet leest of schrijft. Sommige ssd’s missen die slaapstanden of het systeem gebruikt ze niet omdat ze door de fabrikant niet geïnstalleerd zijn of niet zijn geactiveerd in de BIOSset-up. Dit is te vinden onder aanduidingen als SATA LPM en PCIe ASPM. Als een laag verbruik bijzonder belangrijk is, is een sd- of micro-SD-kaart dus de eerste keuze.
UPDATE SYSINTERNALS-TOOLS
?
Net zoals waarschijnlijk alle andere Windowsbeheerders, gebruik ik regelmatig de Sysinternalstools. Om er zeker van te zijn dat ik offline met de nieuwste versies werk, download ik regelmatig de hele suite en pak hem uit. Is er een eenvoudigere manier om dat te doen?
!
Die is er zeker. De tools zijn bij https://sysinternals. com niet alleen beschikbaar om te downloaden als suite in een zipbestand, maar op https://sysinternals. com/tools ook individueel. Ze zijn ook vanaf elke Windowscomputer te vinden als gedeelde netwerkmap op \\live. sysinternals.comtools. Die kun je gebruiken met het volgende batchbestand net use \\live.sysinternals.com\tools xcopy \\live.sysinternals.com\tools\*.* %userprofile%\downloads\sysinternals\ /y /d net use \\live.sysinternals.com\tools /d
Met de eerste regel mount je de netwerkdrive, maar zonder er een stationsletter aan toe te wijzen. De tweede regel kopieert de bestanden (momenteel ongeveer 75 MB) van de share naar de doelmap in de Sysinternals-submap.
Als die map niet bestaat, wordt hij aangemaakt. Je kunt echter elke gewenste map opgeven. Zorg ervoor dat het pad van het doel eindigt met een \, anders zal xcopy vragen of de bestemming een bestand of een directory is. De xcopy-optie /d beperkt het kopiëren tot de bestanden die sinds de laatste keer zijn toegevoegd of gewijzigd. De derde regel verbreekt de verbinding weer.
Sla het bestand op, bijvoorbeeld als sysupdate. bat, en voer het af en toe uit als je op internet zit.
OPRUIMEN VAN ONGEBRUIKTE FLATPAK-PAKKETTEN
? Ik vind het leuk om verschillende apps uit te proberen, ze te installeren vanaf Flathub en ze ook weer snel te verwijderen als ze oninteressant zijn. Nu heb ik met flatpak list een weergave opgeroepen van de geïnstalleerde flatpak-pakketten, wat een flinke lijst aan geïnstalleerde bibliotheken oplevert. Zo staan er verschillende versies van het GNOME Application Platform (org.gnome.platform) op mijn systeem. Heb ik die allemaal nodig en zo niet, hoe kan ik ze verwijderen?
! Bij het installeren van apps downloadt Flatpak ook gedeelde bibliotheken. Die kunnen ook in verschillende versies naast elkaar geïnstalleerd worden. Zo kan het zijn dat een oudere app versie 3.28 van de Gnome-bibliotheken nodig heeft, terwijl andere apps de nieuwere versie 3.36 vereisen. Die bibliotheken worden niet automatisch verwijderd om meerdere downloads te voorkomen.
Om flatpaks die op dit moment niet gebruikt worden toch te verwijderen, voer je het volgende commando in de terminal uit: flatpak uninstall --unused
Het commando toont een lijst van alle pakketten die kunnen worden verwijderd. Bevestig het verzoek om de pakketten te verwijderen.
SNAP VERBRUIKT VEEL OPSLAG
? Linux-applicaties die via Snap worden geïnstalleerd, blijven in verschillende versies geïnstalleerd staan en nemen onnodig veel schijfruimte in beslag. Bij updates worden de oudere versie gewoon gedeactiveerd in plaats van verwijderd. Hoe kan ik ervoor zorgen dat de oude versies verwijderd worden?
! De Snap-service houdt meerdere revisies van geïnstalleerde pakketten bij. Een revisie is het volgnummer dat aan elke nieuwe upload van een pakket door de Snapstore wordt toegekend en staat los van de softwareversie. Je kunt het aantal revisies dat de Snap-service bijhoudt instellen met de refresh.retain-variabele, waarbij 2 de laagst toegestane waarde is en standaard is voor klassieke
Ubuntu-systemen zoals Ubuntu Desktop 20.04 LTS. Je stelt de waarde in op 2 door in een terminal sudo snap set system refresh.retain=2 in te typen.
Om een specifieke revisie te verwijderen, achterhaal je eerst de naam en het revisienummer met snap list --all. Ongebruikte revisies herken je aan het achtervoegsel disabled. Voer in de terminal vervolgens het volgende commando uit en vervang NAME en REV door de relevante informatie: snap remove NAME --revision=REV
Als je regelmatig ongebruikte Snap-pakketten wilt opschonen, sla dan het volgende script op in bijvoorbeeld /usr/local/bin/ en maak het uitvoerbaar. Voer het dan uit als een cronjob of start het zo nu en dan handmatig.
#!/bin/bash set -eu snap list --all | awk '/disabled/{print $1, $3}' | while read name rev do snap remove "$name" \ --revision="$rev" done
Let op de pipes (|) en de backslashes (\) aan het einde van de regels.
READER MODE IN CHROME
? Bestaat er zoiets als de Lezerweergave (Reader Mode) in Chrome, zoals dat bij Firefox het geval is, die alle toeters en bellen op webpagina’s verbergt en alleen de tekst van artikelen weergeeft?
! Ja, die is er inderdaad. Google biedt die functies echter nog niet aan via de normale opties. Typ ‘chrome:flags’ in op de adresbalk om de verborgen instellingen van de browser naar boven te halen. Zoek naar ‘reader’ en zet de optie Enable Reader Mode op Enabled.
Klik vervolgens op de knop Relaunch rechtsonder in het scherm. Start vervolgens de browser opnieuw op. Chrome toont nu rechts op de adresbalk een klein pictogram. Daarmee kun je de readermode in- en uitschakelen – mits Google het er mee eens is dat het een leesweergave kan bieden van de pagina die je bekijkt.
HASHWAARDE BEREKENEN
? Bij websites op internet waar je allerlei tools kunt downloaden, kom je vaak een bijbehorende hashwaarde tegen. Kan ik die gebruiken met de tools in Windows zelf of heb ik daar een speciale tool voor nodig?
! Je hoeft daar niets voor te installeren. De hashwaarde van een bestand is bedoeld om te kunnen vergelijken met de hashwaarde die je zelf voor het gedownloade bestand berekent. Door jouw resultaat dan te vergelijken met de waarde op de website weet je zeker dat het bestand op je schijf bit voor bit exact identiek is aan het origineel op de webserver.
Om de hashwaarde van een bestand te berekenen, open je Opdrachtprompt en typ je een commando in volgens dit patroon:
certutil -hashfile dwnld.zip MD5
De bestandsnaam (dwnld.zip) vervang je door de naam en het pad van het gedownloade bestand. Het hashalgoritme moet je eventueel vervangen door het algoritme dat op de website wordt gebruikt. Met certutil kun je naast MD5 ook MD2, MD4, SHA1, SHA256, SHA384 en SHA512 verwerken.
Bij PowerShell kun je voor hetzelfde doel het commando Get-FileHash gebruiken. Dat heeft ten opzichte van certutil het voordeel dat het de hashes van meerdere bestanden in één keer kan berekenen:
Get-FileHash *.zip -Algorithm MD5
Ook daar kun je naast MD5 weer de genoemde algoritmes SHA1 tot en met SHA512 gebruiken.
UBUNTU-KERNEL-UPGRADE WERKT NIET
Ik heb de HWE-stack geïnstalleerd voor mijn Ubuntu 18.04 LTS-installatie en daarmee Linuxkernel 5.4.0-42 gekregen. Alleen mislukt daardoor het updaten van initramfs met meerdere foutmeldingen. Een regel luidt bijvoorbeeld:
W: Possible missing firmware /lib/firmware/rtl_ nic/rtl8125a-3.fw for module r8169
Wat kan ik doen?
! Je hebt twee opties: je kunt de 5.4-kernel weer verwijderen en doorgaan met de laatst werkende 5.3-kernel, of je kunt de ontbrekende firmwarebestanden installeren. Dat kan op de volgende manier: git clone https://git.kernel.org/pub/scm/ linux/kernel/git/firmware/linux-firmware.git
en dan verder met: for i in
Op de plaats van