Centraal en decentraal zijn niet hetzelfde
Het uitgangspunt van Fediverse is dat er geen centrale is voor de individuele diensten, maar dat het om veel individuele servers gaat, die onafhankelijk van elkaar worden beheerd. Ze kunnen met elkaar worden verbonden via bijvoorbeeld het ActivityPub-protocol, maar dat hoeft niet per se.
CENTRALE NETWERKEN
Controle over de inhoud en de distributie ervan is via centrale knooppunten relatief eenvoudig, waardoor dergelijke netwerken makkelijk onderhavig kunnen zijn aan monitoring en censuur. Niet-transparante algoritmen bepalen welke inhoud gepresenteerd wordt. Bij veel van de centraal georganiseerde netwerken is toegang alleen mogelijk met specifieke software (of een app) of via door de provider gespecificeerde programmeerinterfaces.
Naast de toegangsgegevens worden vaak ook grotere verzamelingen van persoonlijke gegevens centraal opgeslagen. Dergelijke centrale netwerkknooppunten zijn daarmee waardevolle doelen voor hackers. Reclames en het uitpluizen van het gebruikersgedrag zijn met die architectuur eenvoudig. Daarbij wordt zoveel mogelijk informatie gewonnen, die centraal wordt opgeslagen en soms zelfs voor andere doeleinden wordt gebruikt – zoals telefoonnummers of e-mailadressen voor tweefactor-authenticatie die voor reclamedoeleinden worden benut. Als er al mogelijkheden zijn voor interactie met andere netwerken, dan is dat meestal slechts fragmentarisch, bijvoorbeeld door het inbedden van tweets in een Facebook-post.
GEDECENTRALISEERDE NETWERKEN
Een centrale controle over de inhoud en de distributie ervan is bij gedecentraliseerde netwerken niet mogelijk. Iedere node kan zijn eigen regels vaststellen, maar meestal zijn die transparant. Geen enkele node kan regels aan andere nodes voorschrijven. Gebruikers kunnen de regels mee bepalen of gewoon ergens anders naartoe gaan als ze het er niet mee eens zijn.
Het proberen te achterhalen van gebruikersgegevens door autoriteiten is moeilijk, want er is immers geen centraal beheer van gebruikersaccounts – het grootschalig bewaren van allerlei gegevens is niet haalbaar omdat je dan veel voortdurend veranderende nodes in de gaten zou moeten houden. Omdat een koppeling met andere nodes niet verplicht is, kunnen overheidsinstanties zelfs volledig worden buitengesloten. De kleine deelorganisaties zijn voor hackers minder interessant. Dat geldt ook voor reclame en tracking.
Als de exploitanten van een Mastodonserver bijvoorbeeld gebruikersgegevens verkopen of hun gebruikers bombarderen met reclame, kunnen die gebruikers makkelijk verder kijken. Ze hebben genoeg alternatieven, want er zijn altijd meerdere diensten voor één en hetzelfde doel. Directe interactie met andere netwerken is bovendien ook eenvoudig.