Bouwvoorstel voor een stille allround-pc
Met de moderne hardware van onze Ryzen allround-plus-pc haal je voldoende reserves in huis om voorbereid te zijn op de komende jaren. Met een krachtigere Ryzen 5000processor, meer RAM en een snelle grafische kaart is de pc ook geschikt als gaming- of high-end-pc.
Met het bouwvoorstel voor een allround-pc willen we dit jaar twee vliegen in één klap slaan: de basisvariant met een hexacore Ryzen 5 3600-processor, 16 GB RAM en een NVMe-ssd is geschikt als een snelle computer voor alledaags gebruik, die naast kantoor- en internettoepassingen ook makkelijk veeleisende taken zoals raw-fotobewerking en videobewerking aankan.
Hij vervangt ook de high-end-pc van vorig jaar, omdat hij makkelijk kan worden uitgerust met andere AM4-cpu’s tot en met de gloednieuwe 16-core Ryzen 9 5950X, met maximaal 128 GB DDR4 RAM en een highend GeForce RTX 2070 Super grafische kaart. Bovendien hebben we ook aanbevelingen voor een goedkopere grafische kaart voor gamers en extra’s zoals wifi en een nog snellere PCI Express 4.0-ssd.
OP HARDWAREJACHT
Bij de keuze van de pc-componenten voor de Ryzen allround-plus-pc was het oorspronkelijk de bedoeling om niet vanaf nul te beginnen, maar om zoveel mogelijk beproefde componenten van vorig jaar over te nemen. Tijdens het testen moesten we echter steeds meer onderdelen vervangen omdat ze niet optimaal samenwerkten. Gelukkig was de oorspronkelijke vraag ‘AMD of Intel’ eenvoudig te beantwoorden: de AMD Ryzen-cpu’s bieden hogere prestaties voor dezelfde prijs, hebben bij volle belasting een duidelijk gedefinieerd energieverbruik en werken op een moderner platform.
Net als vorig jaar raden we de hexacore Ryzen 5 3600 als basisprocessor aan. Dankzij Simultaneous Multithreading (SMT) biedt hij hoge rekenprestaties bij toepassingen die profiteren van veel threads. Dat zie je ook terug bij de benchmark van het renderingprogramma Cinema 4D, waarbij de cpu meer dan 3700 punten scoort. Enkele jaren geleden was zo’n waarde nog voorbehouden aan high-end cpu’s.
Tegelijkertijd is de Ryzen hexacore efficiënt dankzij het 7-nanometer productieproces en heeft hij genoeg aan een Thermal Design Power (TDP) van 65 watt, hoewel hij dat volgens de specificatie tot 88 watt mag overstijgen. We hadden voor het basismodel graag een van de nieuwe Ryzen 5000-processors willen gebruiken, maar AMD biedt op dit moment alleen nog maar de dure modellen vanaf 300 euro aan.
Onze tip: koop altijd de boxed-variant van een cpu, want alleen dan is de fabrieksgarantie geldig. Voor ons
bouwvoorstel gebruiken we echter niet de koeler die bij de Ryzen 5 3600 wordt geleverd, maar de Scythe Mugen 5 Rev. B met een 12-centimeter ventilator. Die is stiller en biedt genoeg reserves voor een krachtigere AMD-cpu tot aan de 16-core met 105 watt TDP.
We hebben gekozen voor een moederbord met een B550-chipset, die afgelopen zomer geïntroduceerd is. Die ondersteunt ook PCI Express 4.0 op goedkopere borden en je kunt alle functies van de huidige Ryzen-cpu’s gebruiken zonder dat je bent aangewezen op dure X570-moederborden, waar ook nog eens een aparte ventilator voor de chipset op zit.
De Gigabyte B550 Aorus Elite ondersteunt alle processors uit de Ryzen 3000- en 4000G-series, en na een BIOS-update naar versie F10 of hoger, ook de Ryzen 5000-cpu’s die begin november verschenen zijn. Om de firmware ook zonder een oudere compatibele cpu te kunnen updaten, hebben we erop gelet dat het moederbord BIOS Flashback ondersteunt. Met die functie kun je het BIOS vanaf een usb-stick updaten zonder processor. Daarvoor start je het systeem op terwijl je de QFlash Plus-knop indrukt. We raden aan om het BIOS ten minste naar versie F11 te updaten voor de Ryzen 5000. Volgens AMD is dat nodig om de nieuwe cpu’s optimaal te laten presteren.
De Gigabyte B550 Aorus Elite is voorzien van twee M.2-slots. Het bovenste is direct verbonden met de cpu en daarmee geschikt voor PCIe 4.0-ssd’s. Er zijn monitoruitgangen voor DisplayPort 1.4 en HDMI 2.0 in de I/O-backplate. Die kunnen echter alleen worden gebruikt met de combo-processors uit de Ryzen 4000G-serie. Maar AMD reserveert die nog steeds voor grote pc-fabrikanten. Ons plan A voor het bouwvoorstel met een hexacore Ryzen 5 4600G of Ryzen 5 Pro 4650G zonder aparte grafische kaart en een lager energieverbruik lukte daardoor niet. Toch blijft die mogelijkheid voor je open, mocht de situatie wat het aanbod betreft de komende tijd verbeteren.
Vergeleken met het X570-moederbord van de highend pc van vorig jaar, kost de Gigabyte B550 Aorus Elite ongeveer 60 euro minder, maar hij is onder andere uitgerust met een Realtek RTL8125B-netwerkchip, die data met 2,5 Gbit/s in plaats van 1 Gbit/s kan overdragen naar apparaten die deze snelheid ook ondersteunen. Helaas werkt dat nog niet bij actuele Linuxdistributies zoals Ubuntu 20.10 met kernel 5.8. De driver die dat wel ondersteunt zit alleen in Linux-kernel 5.9. Op het moederbord van Gigabyte zit de hoogwaardige ALC1200-audiochip, die een signaal-ruisverhouding van 110 decibel heeft. Het moederbord is met een idle desktop bovendien 10 watt zuiniger dan het X570-moederbord van vorig jaar.
LEKKER DOORWAAIEN
De AMD Radeon RX550 grafische kaart kan twee 4K-displays aansturen, is zuinig en biedt meer grafische functies dan de GeForce GT 1030 van vorig jaar. In tegenstelling tot de iets goedkopere GeForce kaart ondersteunt de Radeon ook het afspelen van Netflixcontent met 4K-resolutie en kan hij de huidige videoformaten zoals H.264 en H.265 zowel hardwarematig decoderen als coderen. Alleen is de actieve koeling jammer, want de GT 1030 doet het zonder ventilator. In het volgende artikel hebben we ook twee krachtigere kaarten voor gamers geselecteerd die geschikt zijn voor gamen in respectievelijk full-hd en 4K.
We hebben de standaardversie van de Ryzen allround-plus-pc voorzien van 16 GB werkgeheugen. Je kunt naar wens ook grotere modules installeren met een capaciteit van 16 GB elk in plaats van de twee 8GB DDR4-3200-modules. Als je nog meer geheugen nodig hebt, kun je de computer voorzien van maximaal vier 32 GB UDIMM’s. Dan moet je wel bereid zijn daar 400 euro voor neer te tellen. AMD laat bovendien een maximale geheugensnelheid toe van DDR4-2933 (singlerank-modules) of DDR4-2666 (dualrank-DIMM’s) bij gebruik met vier modules. Het moederbord ondersteunt ook ECC RAM, hoewel het AM4-platform daar officieel niet voor is goedgekeurd.
Net als vorig jaar gebruiken we een 1TB Kingston A2000 M.2-ssd, die ongeveer 110 euro kost. Daarmee haal je snelheden van ongeveer 2 GB/s. In de prijs is een gebruikerslicentie inbegrepen voor de OEM-versie van de back-upsoftware Acronis True Image. Als je een snellere ssd wilt gebruiken, kun je de Samsung 980 Pro-ssd aanschaffen die een PCIe 4.0-interface heeft. In de praktijk merk je echter geen verschil.
We hebben de behuizing van vorig jaar vervangen door de be quiet! Pure Base 500. Die kast heeft verschillende voordelen: de bovenkant kun je naar wens voorzien van een gesloten deksel of een stoffilter, die beide magnetisch bevestigd worden. Wij raden de open versie met stoffilter aan voor een betere koeling. Daarnaast herbergt de Pure Base 500 twee grote ventilatoren van 14 centimeter, waarvan er een de warme lucht aan de achterkant uit de behuizing afvoert. De 500 watt voeding van Seasonic biedt voldoende vermogen voor de optie met high-end cpu en grafische kaart, en werkt bovendien zeer efficiënt bij gedeeltelijke belasting.
MONTAGE
Om onaangename verrassingen bij het monteren te voorkomen, moet je er bij het bestellen van de onderdelen op letten dat je zoekt naar de exacte productnamen zoals die in de tabel staan.
Voor het monteren moet je rekenen op twee tot vier uur. Qua gereedschap heb je een kleine en een grote en redelijke lange kruiskopschroevendraaier nodig. Die laatste wordt bij de cpu-koeler meegeleverd. Thermische pasta is ook inbegrepen. Als je vragen hebt, kun je de handleidingen raadplegen die bij de hardware worden meegeleverd, of ervaringen van andere gebruikers opzoeken op internet.
Ten eerste plaats je de processor, RAM, ssd en cpu-koeler op het AM4-moederbord voordat je dat in de behuizing inbouwt. Pas op dat je geen van de pinnen van de Ryzen-processor verbuigt. Via de kleine gouden driehoek op de cpu zie je hoe je hem correct in de socket stopt: de driehoek moet overeenkomen met de markering die op de socket aangebracht is.
Om de Mugen 5-koeler op het moederbord te monteren, moet je de twee zwarte plastic bevestigingsbeugels voor koelers met klembevestiging losschroeven die op het moederbord zitten. De plaat aan de achterzijde ga je wel gebruiken. Nadat je de processorkoeler hebt vastgeschroefd, sluit je de ventilator aan en steek je de ventilatorkabel in de CPU_FAN-connector. Plaats vervolgens de geheugenreepjes in DDR4_ A2 en DDR4_B2 en schroef de ssd in het M2A_CPU-slot – wees voorzichtig met het kleine schroefje. De meegeleverde ssd-koeler is niet nodig.
Voordat je het moederbord in de behuizing bevestigt, moet je de ventilator aan de voorkant van de behuizing tien centimeter hoger zetten. Plaats vervolgens de voeding in de pc-behuizing zodat de ventilator naar de bodem van de behuizing wijst, waar het stoffilter zit. Je zult ook de ventilator aan de achterzijde van de behuizing tijdelijk moeten verwijderen om de montage van het moederbord te vergemakkelijken. Verleg de aansluitkabels voor de voeding (inclusief ATX12V!), de frontconnectoren en de ventilator naar de achterkant van de moederborddragers. Plaats de bij het moederbord meegeleverde I/O-backplate in de daarvoor bestemde uitsparing achter in de behuizing. Manoeuvreer het moederbord dan voorzichtig in ongeveer de juiste positie, maar schroef het nog niet vast. Gebruik de speling die je nu nog hebt om de kabels aan te sluiten. De ventilator die achterin de behuizing zit sluit je aan op SYS_FAN1 en de ventilator aan de voorzijde op de SYS_FAN3-connector op het moederbord. Alleen op die manier kloppen de instellingen van de ventilatorcurves en blijft de Ryzen allround-plus-pc fluisterstil (0,1 sone) bij een idle Windows-desktop.
Schroef vervolgens het moederbord vast en bevestig de ventilator weer achterin de behuizing. Als je de Radeon RX 5500 XT of GeForce GTX 2070 Super gebruikt, vergeet dan niet daar één respectievelijk twee PEG-stekker(s) van de voeding op aan te sluiten.
SET-UPTIPS
Druk de eerste keer dat je het systeem opstart op de Del-toets om de BIOS-set-up te openen. Als je een Ryzen 5000-cpu hebt, moet je eerst de nieuwste firmware installeren via BIOS Flashback. Stel vervolgens de aanbevolen BIOS-instellingen in. Die staan op de projectpagina (zie de link op deze pagina) en installeer vervolgens het besturingssysteem. Op de projectpagina staan ook de geschikte Windows-drivers.
In de Ubuntu-versies 20.04 LTS en 20.10 ontbreekt de ondersteuning voor de Realtek 2,5Gbit/s-netwerkchip. Daarvoor moet je de benodigde kernel 5.9 installeren. Meer daarover lees je in het artikel op pagina 52. Als alternatief kun je een goedkope PCIe x1-kaart met 1 Gbit/s-ethernet installeren of een usb-LAN-adapter zoals de Anker USB 3.0 naar RJ45 Gigabit Ethernet Adapter aanschaffen voor 17 euro.
Als je geen ethernetkabel door je huis of appartement wilt laten lopen, kun je de nieuwe pc ook via wifi met je thuisnetwerk verbinden. We adviseren een PCIe-uitbreidingskaart zoals de Gigabyte GCWBAX200, waar de nieuwe Wi-Fi 6-chip AX200 van Intel op zit. Bij de test haalde de adapter een zeer goede 277 Mbit/s over een afstand van 20 meter op de 5GHzband. Die kaart is voor zo’n 45 euro te koop.
Als je niet zeker weet welke van de drie grafische kaartopties de juiste is, vind je op de volgende pagina’s ons koopadvies voor grafische kaarten.