Vergelijkende test Wi-Fi 6 routers

Wi-Fi 6 moet zorgen voor soepelere wifi. We hebben bij vijf routers van 80 tot 200 euro eens getest hoe snel ze Wi-Fi 6-clients kunnen bedienen, waar er nog issues zijn, en hoeveel ze verschillen vergeleken met nog duurdere router-opties.

Als je wifi de upgrade van je internetlijn niet meer kan bijbenen, ligt het voor de hand om naar een nieuwe router en naar de huidige wifi-generatie Wi-Fi 6 te gaan kijken. We hebben vijf routers getest, waarbij we bij het selecteren twee functies verplicht hebben gesteld: DFS en WPA3. Alleen met Dynamic Frequency Selection oftewel automatische kanaalwissel bij radardetectie, mag een router alle kanalen op in de 5GHz-band gebruiken. Daardoor blijf je beter uit de buurt van de naburige wifinetwerken, wat de doorvoer van alle netwerken ten goede komt.

WPA3 beschermt wificlients beter dan het oude WPA2, onder andere met Protected Management Frames (PMF) en Perfect Forward Secrecy (PFS). PMF voorkomt dat een aanvaller klanten uitlogt met vervalste pakketten en ze omleidt naar zijn eigen honeypot. PFS zorgt ervoor dat opgeslagen versleuteld verkeer niet achteraf kan worden ontsleuteld, zelfs niet met kennis van het wifiwachtwoord.

De geteste routers mogen niet meer dan 200 euro kosten en moeten Wi-Fi 6 via beide wifibanden bieden. Overigens was de Fritzbox 7530 AX op het moment van schrijven nog niet in de winkels te vinden, maar die zal per eind maart of begin april verkrijgbaar zijn.

Apparaten die geen DFS of WPA3 ondersteunden, vielen buiten de boot. De RAX40 van Netgear was de eerste die we moesten afstrepen. Die biedt DFS, maar blijft in gebreke bij WPA3. In de releasenotes van de firmware die actueel was aan het begin van onze tests, vonden we de opmerking dat de firmware geen OFDMA, WPA3, en Smart Connect ondersteunt. Gezien OFDMA op de doos wordt beloofd, is dat nogal een teleurstelling. De Edimax BR-6473AX en de TP-Link Archer AX50 moesten afscheid nemen omdat ze geen DFS en ook geen WPA3 hadden.

Daardoor bleven vijf routers van verschillende merken over. Vier daarvan zijn breedbandrouters die je met een modem verbindt. De Fritzbox 7530 AX heeft een geïntegreerd modem voor VDSL met supervectoring. Tot slot hebben we een oudere router gemeten om de twee generaties te kunnen vergelijken. De resultaten van die Fritzbox 7580, ons referentieapparaat voor Wi-Fi 5 metingen met laptops, zijn opgenomen in het staafdiagram.

‘Alleen internetten’ bleek makkelijk genoeg te zijn, dat krijgen ze allemaal voor elkaar. Het wordt spannend met meer geavanceerde eisen, bijvoorbeeld als je je eigen cloudserver zoals je NAS van buitenaf toegankelijk wilt maken via internet via IPv4 en IPv6.

Niet alle routers krijgen de nodige IPv6-instellingen zo makkelijk voor elkaar als AVM’s Fritzboxen. In de meeste gevallen heb je als enige optie de IPv6-firewall helemaal uitschakelen, als dat überhaupt mogelijk is. Maar dan moeten alle

netwerkhosts zichzelf aan de IPv6-kant wel beschermen.

We hebben in Nederland officieel al een tijd routerkeuzevrijheid, maar nog lang niet alle providers zijn inmiddels al zo ver dat ze ook alle gegevens aan je verstrekken om eenvoudig je huidige modem (met routerfunctie) compleet te kunnen vervangen. Er zit dan vaak niets anders op dan een nieuwe router achter je huidige provider-apparatuur te plaatsen. Gelukkig is er inmiddels een aantal dat het goede voorbeeld geeft.

OPLETTEN BIJ INSTELLEN

Voor ongeremd internetplezier moet je eerst nog even door de instellingen. Een wizard in de browser helpt bij de configuratie van alle geteste routers. Helaas laat die ook bij alle routers min of meer ernstige gaten open staan. Je moet bijvoorbeeld altijd het vooraf ingestelde wachtwoord wijzigen, omdat dit op het typeplaatje aan de onderkant van het apparaat of onder een deksel staat.

Als je dat niet doet, kan in theorie een gast in de routerconfiguratie rondkijken door een foto te maken van het label en na de handige wifiverbinding via WPS-PBC (meer daarover verderop). Via alle routerwizards werd gelukkig aangeboden om de vooraf ingestelde wifi-toegangsgegevens (netwerknaam en wachtwoord) te wijzigen. Doe dat dan ook.

Het loont verder de moeite om te kijken naar andere instellingen, zoals de configuratie van de systeemtijd, zodat eventuele internetrestricties actief worden op de opgegeven tijdstippen.

Het activeren van Airtime Fairness zorgt ervoor dat ook oudere clients beter bediend worden wanneer meerdere wifi-apparaten tegelijkertijd data ontvangen, waarvan één met een bijzonder zwakke draadloze verbinding. Die laatste wordt bij die instelling enigszins vertraagd, waardoor de netto snelheid van de beter verbonden apparaten toeneemt.

Andere punten die je moet controleren: schakel mixed-mode encrypted WPA2+3 in, schakel IPv6 in, zet de optionele 160 MHz voor wifi aan en configureer het gastnetwerk. Het controleren van deze opties via de browser is belangrijk als je de router via de smartphone-app hebt ingesteld. Het kunnen instellen via een app is handiger, maar het aantal functies is dan vaak groter of kleiner, afhankelijk van het model. Meestal zijn niet alle opties erin zichtbaar.

WIFI DICHTGETIMMERD

Als een router WPA3 biedt, betekent dat niet automatisch dat een WPA3-compatibele client altijd een WPA3-beveiligde verbinding tot stand brengt.

Bij het koppelen via een druk op de knop (WPSPBC, Wi-Fi Protected Setup Push-Button Configuration) werd bij de test alleen een WPA2-verbinding tot stand gebracht. Een WPA3-verbinding werd pas geregeld na het handmatig invoeren van het wifiwachtwoord.

Met de routers van Asus, AVM en D-Link kun je de wificlients die een camera hebben koppelen door een QR-code te scannen. Bij de Fritzbox 7530 AX kan die QR-code in de browser worden getoond. Met de andere apparaten kan de code op dit moment alleen maar worden weergegeven in de app van de fabrikant, bij de Fritzbox is dat een tweede optie. Dat maakt het makkelijker voor je gasten om hun smartphones te verbinden met het gastnetwerk – als de router zo’n netwerk biedt.

Tot slot biedt de Huawei WiFi AX3 nog een bijzonder eenvoudige methode om te koppelen: bij die router is het voldoende om een mobiel apparaat met een geactiveerde NFC-chip (Near Field Communications, WPS-NFC) enkele seconden tegen de router te houden.

Aangezien de toegangsgegevens voor het hoofdwifinetwerk echter via WPS-PBC worden uitgewisseld, moet je deze functie (net als WPS-PBC) na het koppelen van je eigen apparaten uitschakelen, zodat bezoekers geen toegang kunnen krijgen tot je interne netwerk. Huawei heeft een apart menu-item om het uit te schakelen.

SNELHEID

We hebben de netto snelheid gemeten met iperf3, oftewel hoe snel de routers in de praktijk data naar een Wi-Fi 6-laptop sturen (Asus VivoBook 14 met achteraf geïnstalleerde Intel AX200 wifimodule).

In tegenstelling tot wat we in [1] hebben beschreven, testen wij sinds begin vorig jaar met een onbeperkte TCP-framegrootte, dus zonder de

iperf-parameter -w256k, die voorheen de vergelijkbaarheid met oudere generaties garandeerde. Ten gevolge daarvan kunnen Wi-Fi 5 en Wi-Fi 6 zelfs met één TCP-datastroom al helemaal losgaan en weinig winnen met meerdere parallelle TCP-streams.

De haalbare netto snelheid hangt af van de bruto snelheid op het draadloze kanaal, en die is ook weer afhankelijk van een aantal dingen. De belangrijkste parameter is het aantal gebruikte antennes (twee voor de meeste apparaten, twee of drie afhankelijk van de wifiband voor de Fritzbox 7530 AX). De client speelt daarbij ook een rol: als die slechts twee antennes heeft, zoals de meeste laptops en de betere smartphones, dan gaan er slechts twee parallelle datastromen (MIMO-streams) overheen. Op de 5GHz-band met de standaard signaalbreedte van 80 MHz levert dat een maximum van 1200 Mbit/s bruto op voor Wi-Fi 6 over korte afstanden. Met Wi-Fi 5 is dat 867 Mbit/s onder dezelfde voorwaarden.

Over langere afstanden neemt de snelheid af als gevolg van de toenemende demping en de daaruit voortvloeiende afname van de signaalsterkte. Een extra breed 160MHz-radiokanaal verdubbelt de bruto snelheid op de 5GHz-band, maar die kan niet worden ingeschakeld op de 7530 AX omdat zijn chipset dat blijkbaar niet ondersteunt.

De 1800 Mbit/s die de fabrikant noemt, verwijst naar drie MIMO-streams. Bij de Fritzbox 7580, die ter vergelijking ook een setje tests doorliep, kan de 160MHz-optie vanaf FritzOS 7.2x juist niet worden uitgeschakeld. Daardoor kon die oudere router de nieuwkomers in deze test nog goed bijhouden (zie het staafdiagram).

Op de 2,4GHz-band moest hij echter duidelijk het onderspit delven ten opzichte van de nieuwe technologie. Met andere woorden: Wi-Fi 6-clients scoren beter als ze verbonden zijn op de 2,4GHz-band en je je Wi-Fi 5-router vervangt.

Om een wifiscore ‘voldoende’ te behalen, moest een router minstens 125 Mbit/s op afstand halen. Het dubbele daarvan (de maximale doorvoer van een supervectoring downstream) leverde een score ‘goed’ op. Met 100 Mbit/s meer is er reserve voor snellere verbindingen en dat leidt tot de score ‘zeer goed’.

We konden geen verschil in latentie vinden. De gemiddelde ping over de wifi-verbinding verschilde slechts minimaal. Hij lag tussen 2 en 4 milliseconden

(afgerond) bij alle testkandidaten, inclusief het oudere Wi-Fi 5-model.

WIFI VOOR VEEL CLIENTS

Tot slot hebben we met twee laptops die tegelijkertijd in de 5GHz-band zitten gecontroleerd hoe goed Wi-Fi 6 zijn belofte waarmaakt om meerdere clients tegelijkertijd beter te kunnen bedienen dan Wi-Fi 5. Een van de routers heeft ons in het eerste scenario kunnen verrassen (beide laptops dicht bij de router).

De MR7350 had een totale doorvoersnelheid die hoger was dan die van een enkele laptop. Zoals verwacht daalde de totale doorvoersnelheid toen we een laptop verder weg zetten. Bij de Asus RTAX58U was de daling het laagst (-3 procent). Bij de rest daalde de totale snelheid met 30 tot 50 procent, evenveel als bij de

Wi-Fi 5-router. We zien hier geen duidelijk voordeel voor Wi-Fi 6 – misschien moet de firmware van de geteste apparaten nog worden geoptimaliseerd.

WI-FI-6-OPTIES

Een van de belangrijkste Wi-Fi-6-functies voor dichtbevolkte gebieden is Spatial Reuse [2]. De routers kunnen nog steeds zenden als een naburig netwerk tegelijk actief is op hetzelfde kanaal, maar het signaal ligt onder een bepaalde drempel. Dat verhoogt de spectrumefficiëntie.

Om tijdens de kanaaltoegang sneller vreemd verkeer te kunnen detecteren (OBSS-PD, Overlapping Basic Service Set Preamble Detection), moeten Wi-Fi 6-routers hun cellen markeren met BSS Coloring, wat alle geteste routers netjes deden. De meer geavanceerde variant die gebruik maakt van Spatial Reuse Parameters (SRP) om ergens SR-groepen te vormen, zijn we nog niet tegengekomen.

Belangrijker dan SRP is de ondersteuning van Target Wait Time (TWT). Dat moet mobiele apparaten langer in diepe slaap laten, waardoor accu’s worden gespaard.

We hebben het energieverbruik van de routers deze keer niet beoordeeld, omdat er modellen van zeer verschillende klassen in de test zitten. De ene heeft een xDSL-modem, de andere een bijzonder geavanceerde wifi-interface. Het is natuurlijk makkelijker voor routers zonder dergelijke extra’s om zuiniger te zijn.

CONCLUSIE

Als je een goed functionerende wifiset-up hebt, hoeft je oude router niet linea recta naar de kliko. Een oudere Wi-Fi 5-router deed het net zo goed als de nieuwelingen als het gaat om de snelheid op de 5GHzband. De stap naar de volgende wifigeneratie is pas onvermijdelijk wanneer meer Wi-Fi 6-clients in de vorm van smartphones, tablets en laptops zich opstapelen in je wifinetwerk.

Als je je internetverbinding via een aparte modem laat binnenkomen, kunnen de hier geteste breedbandrouters makkelijk weer worden ingezet wanneer je van provider en soort aansluiting wisselt. Sommige van de apparaten vertoonden nog kleine grillen die hopelijk bij de komende firmware-upgrades worden weggepoetst.

De Fritzbox 7530 AX is dankzij zijn flexibele firmware interessant voor een grote groep gebruikers, maar de wifi-snelheid scoort ‘maar’ een voldoende. De Asus kost het meest, 200 euro, maar biedt voor dat geld bedraad en draadloos een aardige snelheid en hij heeft een goed aantal functies.