Tips en trucs
VERSIEVERWARRING MET MS OFFICE
?
Ik heb Microsoft 365 Home op abonnementsbasis geïnstalleerd. Alle geïnstalleerde programma’s zijn nog steeds de versie uit 2016, terwijl versie 2019 al lang verschenen is. Klopt dat wel?
!
Het is allemaal zoals het hoort, je hebt de laatste versie van Office die je krijgt als onderdeel van een Microsoft 365abonnement. De 16.0 in het versienummer heeft niets te maken met Office 2016. In feite had die versie het interne versienummer 15.0.
Nog niet verwarrend genoeg? Office 2019 is niet de nieuwste Officeversie van Microsoft, maar de naam van het laatste pakket dat je nog als aankooplicentie kon kopen. Technisch gezien staat die op het niveau van 2018 en krijgt hij, in tegenstelling tot de abonnementsversies, ook alleen beveiligingsupdates, geen functieupdates.
LETTERTYPE VOOR LINUX-DESKTOP
?
Ik wil op mijn Linuxdesktop graag een ander lettertype gebruiken voor monospacetekst. Bij de afzonderlijke programma’s kan ik dat aanpassen, maar ik zou liever het standaardlettertype overal veranderen zodat alles hetzelfde lettertype gebruikt. Ik gebruik Gnome, maar kan geen instelling vinden om dat te doen. Is daar een manier voor?
!
Ja, die is er – maar met de normale desktopinstellingen (het gnome-control-center) is er inderdaad geen optie waarmee je dat kunt doen. De eenvoudigste manier is om de tool gnome-tweaks te installeren, die dergelijke instellingen wel biedt.
Als je de exacte naam weet van het lettertype dat je wilt gebruiken, kun je de instelling ook in de terminal doen met de tool gsettings: gsettings set \ org.gnome.desktop.interface \ monospace-font-name "‘naam lettertype’"
In het algemeen is het echter sowieso de moeite waard om gnome-tweaks te installeren, omdat het erg handige tool is om te hebben.
JBL LINK 300-PROBLEMEN
?
Ik heb een JBL Link 300speaker aangeschaft waar Google Assistant ingebouwd is. Het installeren met de Google Homeapp mislukt echter na het selecteren van de wifiverbinding. Vervolgens vertelt de speaker alleen dat ik moet inloggen met de Homeapp. De speaker verschijnt echter niet in de Homeapp. Ik heb geprobeerd de luidspreker terug naar de fabrieksinstellingen te zetten met de resetknop aan de onderkant, maar dat werkte ook niet. Wat kan ik doen?
!
JBL heeft een ongelukkige bug ingebouwd in de luidspreker, maar die treedt alleen op bij de eerste installatie. Zodra de luidspreker een wifiverbinding maakt, ontvangt hij een softwareupdate en gaat die installeren. Dat onderbreekt echter het setupproces in de Homeapp en dat kun je ook niet hervatten. Je kunt het updateproces herkennen aan de vier wit knipperende leds aan de voorzijde van de luidspreker. Wanneer de update is toegepast, gaan de leds uit.
Daarna bevindt de luidspreker zich in een ongedefinieerde toestand, aangezien de installatie gestart werd, maar niet voltooid is. Hij kan de wifiverbinding niet vinden en de speaker duikt niet op in de app. Alleen een volledige reset kan dat verhelpen.
In die toestand werkt alleen het resetten niet via de resetknop aan de onderkant van het apparaat, maar in plaats daarvan moet je de bluetooth en de plustoets aan de bovenkant tegelijkertijd ingedrukt houden totdat de microfoonknop oranje oplicht en het wifilampje knippert. Als je de knoppen loslaat, wordt de luidspreker gereset en kun je hem na het herstarten instellen met de Homeapp. Daarna zal het probleem niet meer optreden.
WINDOWS-SUBSYSTEEM VOOR LINUX 2
?
Ik wil de nieuwe versie 2 van het Windowssubsysteem voor Linux (WSL2) aan de praat krijgen. Ik heb een Linuxdistributie van de Microsoft Store gedownload. Bij het starten krijg ik echter de volgende, weinig informatieve foutmelding: Installing, this may take a few minutes... WslRegisterDistribution failed with error: 0xffffffff
Error: 0xffffffff (null)
Press any key to continue..
!
Het kan zijn dat er een proces op je systeem draait dat op netwerkpoort 53 luistert. Aangezien dat de standaardpoort voor DNS is, moet je controleren of er DNSservers en DNSproxy’s actief zijn en die uitschakelen om WSL2 te kunnen gebruiken. Om erachter te komen of een proces op die poort luistert en zo ja, welk proces dat is, kun je het volgende commando gebruiken: netstat -a -b
Daar moet je wel Opdrachtprompt als administrator voor starten via de rechtermuisknop. Als alternatief kun je TCPView gebruiken uit de Sysinternalssuite (zie link op de laatste pagina van dit artikel).
SNELHEID VAN EEN HARDE SCHIJF
?
Ik heb gehoord dat sommige harde schijven niet met de snelheid draaien die de fabrikant opgeeft, maar sneller. Kan ik er achter te komen hoe snel een harde schijf daadwerkelijk draait?
!
De eenvoudigste manier om dat te achterhalen is door je smartphone te gebruiken. Installeer bijvoorbeeld Spectroid voor Android of Audio Spectrum Analyzer voor iOS, en neem het geluid van de harde schijf op. Het akoestische watervaldiagram dat de app toont, geeft het frequentiespectrum van het geluid dat de schijf genereert visueel weer. In het diagram treden dan typisch lijnen op bij 90 of 120 hertz. 90 hertz komt overeen met een snelheid van 5400 omwentelingen per minuut (90 × 60), bij 120 hertz zijn dat 7200 omwentelingen.
Harde schijven die met 7200 omwentelingen per minuut draaien, schrijven en lezen sneller dan de langzamer draaiende modellen. Zij halen een snelheid tot 260 MB/s bij het lezen in de buitenste zones, de maximumsnelheid bij de 5400schijven ligt rond 180 MB/s. Daar staat tegenover dat de trager draaiende modellen minder energie verbruiken en iets stiller zijn.
HYPER-V VM OP SMB
?
Ik wil de VHDbestanden van HyperV op mijn NAS opslaan. Het lukt me echter niet om met HyperVmanager de schijven te benaderen. Doe ik iets verkeerd?
!
Microsoft heeft virtualisatie in Windows ingericht om bestandstoegang tot de virtuele schijven niet uit te voeren in de context van de ingelogde gebruiker, maar onder het specifieke systeemaccount. Omdat Windows de verbonden shares koppelt aan een gebruikerssessie, zijn die niet zichtbaar voor het systeemaccount – en dus ook niet zichtbaar voor HyperV. Dat geldt in ieder geval voor alle gevallen waarin een pc als een standalonesysteem gebruikt wordt. Als de Windowsinstallatie daarentegen lid is van een domein, dan kan HyperV virtuele schijven ook opslaan op SMBshares.
TEAMS-LOGIN MISLUKT
?
Gisteren heb ik naast Linux ook Windows geïnstalleerd. Toen ik vandaag mijn Linuxsysteem opstartte, kon ik niet meer inloggen op Microsoft Teams. Alle andere applicaties werkten wel. Wat is er gebeurd?
!
Je zult het probleem ontdekken wanneer je een blik werpt op de klok op de Linuxdesktop: Windows stelt tijdens het installeren zonder daar naar te vragen de hardwareklok van het moederbord automatisch in op de lokale tijd. Linux verwacht echter dat de hardwareklok standaard op UTC staat ingesteld en converteert zijn klok op basis daarvan naar de lokale tijd. Daarom zal in de beschreven situatie de klok in Linux na het installeren van Windows waarschijnlijk een of twee uur vooruit lopen (een uur voor de MiddenEuropese tijdzone en eventueel een uur voor de zomertijd).
Bij het aanmelden controleert Microsoft Teams de tijd op plausibiliteit en breekt dan af met een generieke foutmelding dat de klok niet klopt. Als je het klokprobleem oplost, kun je weer inloggen in Teams.
Het is zinvoller om Windows aan te leren een hardwareklok in UTC te gebruiken dan om Linux op de lokale tijd in te stellen. Als Linux op de lokale tijd wordt ingesteld, wil het zich nog wel eens verslikken in wijzigingen in de tijd, terwijl Windows goed is in het omzetten van UTC. Om Windows om te zetten naar UTC heb je alleen een registersleutel nodig, die je invoert met Opdrachtprompt met beheerdersrechten en het volgende commando:
reg add "HKEY_LOCAL_MACHINE\System\ CurrentControlSet\Control\TimeZoneInformation" /v RealTimeIsUniversal /d 1 /t REG_QWORD /f
Daarna gaat ook Windows uit van een hardware klok in UTC. Vervolgens kun je Linux weer opstarten. Stel dan eerst de juiste lokale tijd in: timedatectl set-time "yyyy-MM-dd hh:mm:ss"
Als je een nauwkeurigere tijd nodig hebt, installeer dan NTP. Zodra de tijd correct ingesteld is, activeer je als laatste nog de hardwareklok: hwclock --systohc
Daarna loopt de klok niet alleen in Linux weer correct, maar zal het inloggen in Microsoft Teams ook weer werken.
STORAGE-SPACES KUNNEN NIET WORDEN AANGEMAAKT
?
Ik heb een PCIekaart met daarop vier M.2slots en wil die gebruiken om vier ssd’s in een storagespace te bundelen. Maar de wizard zegt dat hij minstens één schijf niet kan gebruiken. Kan ik dat oplossen?
!
Dat probleem duikt al jaren op. Bij schijven die je via usb hebt aangesloten kan het helpen ze even los te koppelen en meteen weer aan te sluiten. Andere gebruikers hebben een succesvolle installatie gemeld doordat ze de schijven één voor één in de pool hebben opgenomen.
Bij het testen viel het op dat dat het ook aan de grootte van de schijven kon liggen. Hoewel de ssd’s waarmee we getest hebben allemaal een capaciteit van 1 TB hadden, bleek er in Schijfbeheer een verschil van enkele MB’s te zijn. Na het verwisselen van de schijven, zodat de kleinste bovenaan de lijst van schijven in de Storage Space Wizard verscheen, kon Windows ze wel allemaal gebruiken.
LIBREOFFICE-WOORDENBOEK KOPIËREN
?
Op mijn nieuwe Windowspc wil ik LibreOffice blijven gebruiken. In de loop der jaren heb ik een groot aantal technische termen toegevoegd aan de spellingscorrectie van LibreOffice Writer. Is er een manier om die lijst van mijn oude pc naar de nieuwe te kopiëren?
!
LibreOffice Writer slaat die lijst op in een ‘Gebruikersgedefinieerd woordenboek’. Je kunt dat vinden in je gebruikersmap onder Windows, als het bestand standaard.dic in de map ‘[gebruikersnaam]\ AppData\Roaming\LibreOffice\4\user\wordbook’. Om de map AppData in Windows Verkenner te kunnen zien, moet je aangeven dat Verkenner ook verborgen bestanden, mappen of stations weergeeft.
Dan hoef je alleen nog maar het bestand standard.dic van de oude pc te kopiëren naar de corresponderende map van je nieuwe gebruikersaccount op de nieuwe pc. De volgende keer dat je LibreOffice start, zou het automatisch het oude gebruikerswoordenboek moeten gebruiken. In LibreOffice zitten de overeenkomstige instellingen onder ‘Extra / Opties / Taalinstellingen / Linguïstiek’. Daar kun je ook aparte woordenboeken aanmaken en afzonderlijke vermeldingen daarin wijzigen, bijvoorbeeld om ze te corrigeren.
SCHERMOPNAME IN GNOME
?
De Gnomeshell heeft een zeer handige functie die ik bijvoorbeeld gebruik voor bugrapporten. Met Ctrl+Alt+Shift+R kun je een opname van het scherm starten. Het enige nadeel is dat de videoopnames telkens na een korte tijd vanzelf stoppen. Is dat een bekende bug?
!
Dat is waarschijnlijk helemaal geen bug, want met de optie die je beschrijft worden videoopnames beperkt tot een duur van maximaal 30 seconden. De Gnomeontwikkelaars hebben dat zo ingesteld. Zij noemen daarbij enerzijds de tekortkomingen van de gebruikersinterface en anderzijds dat het onderliggende systeem niet voor lange opnamen ontworpen is. Wat vervelend is, is dat de UI en de bijbehorende helppagina die limiet niet noemen.
Je kunt de limiet wijzigen met GSettings. Open de dconfeditor en ga dan naar /org/gnome/settingsdaemon/plugins/mediakeys/maxscreencastlength om de standaardwaarde van 30 seconden te wijzigen. Als je de waarde 0 invoert, wordt de limiet zelfs volledig uitgeschakeld. Bedenk echter wel dat die functie uitdrukkelijk niet bedoeld is voor lange opnamen.
In de terminal kun je de waarde makkelijk aanpassen met de tool gsettings. Met het commando gsettings set org.gnome.settings-daemon. plugins.media-keys max-screencast-length 300
stel je de limiet bijvoorbeeld in op 300 seconden, oftewel 5 minuten.
REGISTER-ITEM VERDWENEN NA ELKE UPGRADE
?
Ik heb in mijn Windows 10installatie een item in het register gewijzigd. Telkens als ik een nieuwe upgrade installeer, die Microsoft ‘feature updates’ noemt, verdwijnt die wijziging weer. Is er een manier om dat te voorkomen?
!
Helaas is die er niet: bij elke upgrade wordt Windows opnieuw geïnstalleerd en vervolgens zet het installatieprogramma bestanden, toepassingen en instellingen van de oude installatie over naar de nieuwe – maar alleen die waarvan het systeem op de hoogte is. Dat zou alleen Microsoft zelf kunnen aanpakken.
Wat je wel kunt doen, is voorkomen dat je na elke upgrade de wijzigingen opnieuw moet uitvoeren: exporteer de gewijzigde sleutel via het snelmenu naar een REGbestand. Na een upgrade hoef je dan alleen maar op dat bestand te dubbelklikken om de wijziging weer in het systeem te krijgen.
Je kunt individuele items niet exporteren, maar alleen hele sleutels. In de meeste gevallen zal het REGbestand dan ook veel meer regels bevatten dan nodig is. Je kunt dat makkelijk veranderen: start Kladblok en sleep het geëxporteerde REGbestand erin. De bovenste twee regels (‘Windows Register Editor Versie 5.00’ en een lege regel) moeten blijven staan. De volgende regel bevat de naam van de sleutel tussen vierkante haken, daaronder staan regel voor regel de individuele items. Verwijder alle overbodige regels en sla het bestand op, en klaar.
Je kunt ook de inhoud van verschillende REGbestanden samen kopiëren. Kopieer daarvoor elke regel met de sleutelnaam tussen vierkante haken en eronder de regel voor de invoer naar het einde van een ander REGbestand.
UITGESCHAKELDE PC START OPNIEUW OP
?
Op mijn computer heb ik naast Windows 10 ook Linux Mint geïnstalleerd. Wanneer ik de pc afsluit via het menu of via de terminal met shutdown, sluit de computer af en schakelt hij zich uit. Na een enkele seconden schakelt hij zich echter weer vanzelf aan. Met alleen Windows erop gebeurde dat niet. Komt dat door het dualbootsysteem en is er een manier om het te voorkomen?
!
De dualboot is niet de oorzaak, maar waarschijnlijk de BIOSinstellingen. Misschien maakt een WakeonLAN instelling je computer wakker. Dat kun je testen door het netwerk tijdelijk los te koppelen en te kijken of het probleem blijft. Of controleer de BIOSinstellingen op vermeldingen daarover, bijvoorbeeld ‘Wake on LAN from S3/S4’. Schakel die bij wijze van test uit om het probleem te beperken. Als de computer na het gebruik van Linux Mint dan permanent uitgeschakeld blijft, schakel dan stapvoorstap de vereiste instellingen weer in.
WEEKDAGEN IN WINDOWS-TAAKBALK
?
Windows toont op mijn taakbalk helemaal rechts onderin de tijd met daaronder de datum. Ik zou graag ook de dag van de week willen zien, maar ik kan daar nergens een optie voor vinden.
!
Dat kan op twee manieren. De eenvoudigste: vergroot je taakbalk tot ten minste twee regels, dan verschijnt de dag van de week als een lijn tussen de tijd en de datum. Klik daarvoor met de rechter muisknop op een leeg gedeelte van de taakbalk en zorg dat de optie ‘Taakbalk vergrendelen’ niet is geselecteerd in het snelmenu. Plaats vervolgens de muisaanwijzer aan de bovenrand van de balk zodat het een dubbele pijl wordt. Dan kun je de hoogte van de balk veranderen door de linker muisknop ingedrukt te houden en de balk omhoog te slepen.
Als je zo’n hogere taakbalk niet prettig vindt, is de tweede optie misschien meer iets voor jou: open met Windows+R het Uitvoerenscherm en typ intl. cpl in het Openenveld in. Een dialoogvenster met de naam ‘Land/regio’ opent. Klik onderaan op het tabblad Notaties op ‘Meer instellingen’. Klik in het dialoogvenster dat verschijnt op het tabblad Datum, en zet bij Datumnotaties de muis in het vak achter ‘Korte datumnotatie’. Typ voor in het vak dddd (vergeet de spatie erachter niet). Als je op Toepassen klikt, dan verschijnt de weekdag op de taakbalk naast de datum.
Als je de weekdag alleen afgekort wilt weergeven (‘do’ in plaats van ‘donderdag’), zet dan gewoon ddd in plaats van dddd aan het begin.
Opmerking: die wijziging wordt toegepast op alle plaatsen in het systeem waar het korte datumformaat wordt gebruikt, bijvoorbeeld ook bij de datumweergaven in de detailweergave van Verkenner.
THUNDERBIRD MAAKT GEEN VERBINDING
?
Na een update van Thunderbird naar versie 78 kan ik geen verbinding meer maken met mijn IMAPaccount. Het lijkt erop dat er een tijdje wordt geprobeerd toegang te krijgen en daarna niets meer gebeurt. Er wordt niet eens om het wachtwoord gevraagd. Hebben jullie een idee hebben wat er mis is?
!
Dat zou kunnen komen doordat Thunderbird sinds versie 78 niet langer de verouderde TLS 1.0 en 1.1encryptiestandaarden ondersteunt. Als de IMAPserver alleen die versies ondersteunt, treedt de beschreven fout op. Helaas geeft Thunderbird geen duidelijke foutmelding.
Je kunt controleren of dat bij jou het geval is door TLS 1.0 en 1.1 tijdelijk weer toe te staan. Ga daarvoor als volgt te werk:
1. Klik in Thunderbird rechtsboven op het hamburgermenu en dan op Opties. Scrol bij Algemeen helemaal naar beneden en klik op de knop Configuratieeditor, bevestig de waarschuwing en het scherm about:config opent.
2. Zoek de instellingsoptie ‘security.tls.version. min’ en verander met een rechtsklik en Aanpassen de waarde in 1.
3. Sluit het venster en herstart Thunderbird.
Als het dan wel lukt op je email te benaderen, zijn de TLSversies inderdaad het probleem – je emailprovider ondersteunt vermoedelijk alleen verouderde versies.
NETWERKPAD MET STATIONSLETTER
?
Ik werk veel op een server en wil een submap permanent mounten met een stationsletter in Verkenner. Maar Verkenner biedt alleen de mogelijkheid om \\server te mounten, maar niet de mogelijkheid om bij wijze van spreken \\server\pad\ naar\map te koppelen. Kan dat niet in Verkenner?
! Dat kan inderdaad niet met Windows Verkenner, maar wel met Opdrachtprompt. Start Opdrachtprompt en voer het volgende in:
net use u: \\server\pad\naar\map / persistent:yes
In plaats van u: kun je uiteraard elke (vrije) stationsletter naar wens opgeven, van d: tot z:. De parameter /persistent:yes zorgt ervoor dat het station behouden blijft ook als je je opnieuw aanmeldt bij Windows. Zodra het nieuwe station is aangemaakt, zal het ook verschijnen in Verkenner.
Je kunt het station weer verwijderen met net use u: /delete. Meer informatie over het commando krijg je als je net help use invoert.
HOE HEET DIE LINUX-TOOL OOK ALWEER?
?
Ik vergeet steeds hoe de commandlinetool voor het omzetten van WebPafbeeldingen naar het juiste beeldformaat heet.
!
Als je in de terminal man -k
invoert, krijg je een overzicht te zien van alle commando’s waar de zoekterm in voorkomt, met man -k webp krijg je onder andere het volgende te zien: cwebp (1) - compress an image file to a WebP file dwebp (1) - decompress a WebP file to an image file
De zoekterm werkt als een reguliere expressie, dus je kunt bijvoorbeeld ook zoeken op web'.\*'. Als alternatief voor het mancommando, kun je ook het commando apropos gebruiken.
FAT32 = EXFAT?
?
Ik kan mijn externe harde schijf van Toshiba onder Windows alleen formatteren met NTFS (standaard) of exFAT. Maar ik heb FAT32 nodig. Kan ik dat wel als ik de schijf eerst in exFAT formatteer?
!
Nee, dat zijn verschillende bestandssystemen. Het besturingssysteem zal FAT32 waarschijnlijk niet als optie aanbieden omdat de harde schijf er ‘officieel’ te groot voor is. Microsoft gebruikt NTFS voor partities groter dan 32 gigabyte. Voor schijven tot ongeveer 2 terabyte helpen hulpmiddelen zoals de Fat32Formatter (zie de link op deze pagina). Bovendien werkt FAT32 alleen met native 4Ksectoren, maar die zijn eigenlijk alleen nog maar gebruikelijk bij harde schijven in servers.