DE MOESTUIN van de Indianen
MAIS, POMPOEN EN BONEN. ZE VORMEN DE DRIE- EENHEID WAAR DE OUDE INDIANEN HUN GROENTETEELT OP BASEERDEN. IN HET HOGE NOORDEN VAN NEDERLAND RICHTTE WILLEMIJNE JORRITSMA HAAR EIGEN MOESTUIN IN VOLGENS HET PRINCIPE VAN DE THREE SISTERS.
Willemijne moet achter uit de tuin komen als ik aanbel, dus ze is even onderweg. De prairietuin in het Friese dorp Tijnje loopt tot zo ver het oog reikt, én verder. Het onderhouden is een hele klus. “Mensen vragen weleens of zo’n prairietuin gemakkelijk is in het onderhoud. Nou nee, maar dat lijkt misschien nu zo.” Lachend: “Ik heb het een beetje laten gaan.” Gift van de goden Tijdens haar reizen naar Amerika raakte Willemijne, van oorsprong antropoloog, geïnteresseerd in de cultuur van de indianen. Ze woonde in Montana, aan de rand van de Rocky Mountains in het reservaat van de Blackfeet en in het Zuidwesten bij de Hopi, Navajo en Pueblo. Na haar omzwervingen settelde Willemijne met haar gezin in Friesland, waar ze genoeg ruimte had om haar eigen prairietuin te maken. Met haar bedrijf De Kleine Prairie kweekt ze Amerikaanse planten voor de verkoop en teelt ze sinds 2011 groente op de manier van de indianen. Hun moestuintechniek is gebaseerd op de overlevering van thethreesisters – drie zussen die elkaar precies aanvullen: “De ene zus is mais, de tweede de boon en de laatste de pompoen. Deze groenten waren volgens de indianen een gift van de goden en moesten samen worden geplant. Dat klinkt voor ons misschien heel mysterieus, maar in Amerika is het gemeengoed. Ik ken iemand uit Paraguay en voor haar is het de normaalste zaak van de wereld: mais teel je samen met pompoen.” De drie zussen De groenten zijn niet per toeval in de overlevering terechtgekomen, elk heeft een eigen functie in de symbiose. Willemijne legt uit: “Mais is de oudste zuster, hij geeft steun aan de groeiende bonen. Hij moet dus een kleine voorsprong hebben. Pas als de mais vijfentwintig centimeter hoog is, plant je de bonen om de stengel. Als ze dan beginnen te klimmen, is de mais sterk genoeg om de bonen te dragen. De boon haalt stikstof uit de grond en brengt het de bodem in. De pompoen plant je om de mais heen, hij beschermt. Zijn bladeren bedekken de grond waardoor onkruid geen kans krijgt en veel belangrijker, de grond blijft er vochtig door. Het is daar in het zuiden van Amerika bloedheet natuurlijk.” Welbeschouwd is er nog een vierde zuster, het ondergeschoven kindje: “Door zonnebloemen om het veld te planten, lok je bijen die de vruchten van de overige drie zussen bestuiven. Binnenkort komt hier een imker langs om bijenkasten te plaatsen, heel goed voor de moestuin.” Ook de kippen van Willemijne vervullen een belangrijke rol. Ze graven de grond om,