Lekker Lapland
Anno 2019 willen we de smaken op ons bord puur, lokaal en biologisch. Iets dat in de culinaire traditie van Zweden de normaalste zaak van de wereld is. We reisden af naar het noordelijke puntje van Zweden, Lapland, en aten er vers van het land en uit de z
foodies’ Yvonne reisde af naar het noordelijkste puntje van Zweden en at daar vers van het land en uit de zee. Haar impressie van de Laplandse keuken
Plukken en rapen
Terwijl we Skellefteå Airport (spreek in één adem uit als ‘she left you-a’) achter ons laten en naar onze eerste lunchlocatie in het stadje Piteå rijden, hebben we meteen de tijd om het Zweedse landschap beter in ons op te nemen. Het overgrote deel van Zweeds Lapland bestaat uit platteland en de huizen zijn hier omringd met behoorlijke stukken grond. Dat is niet zonder reden. De inwoners van Lapland voorzien zichzelf voor het overgrote deel in hun eigen voedsel. Zaaien, oogsten, plukken en rapen is voor hen aan de orde van de dag. De meeste inwoners hebben hun eigen moestuin en verbouwen daar een groot deel van het jaar hun eigen groenten en fruit. Dat lukt hier goed vanwege de middernachtzon die van maart tot augustus schijnt en ervoor zorgt dat het in de zomermaanden tot wel 19 uur per dag licht kan zijn. Door al dat zonlicht groeien de gewassen weelderig en kunnen de inwoners vrijwel het hele jaar door genieten van hun eigen oogst – al dan niet ingevroren of ingemaakt.
Voedsel verbouwen, daar weten ze bij de 130 jaar oude ecoboerderij Stormyrbergets Lantgård in Piteå alles van. Als we er aankomen worden we meteen hartelijk ontvangen door de moeder des huizes Caroline. Veertig jaar geleden verhuisde ze naar het platteland van Piteå en kocht ze de, toen nog kleinschalige, boerderij. Met een handjevol vee en een kleine moestuin kreeg ze de ecoboerderij van de grond en inmiddels kan niemand meer om Stormyrbergets heen.
Wanneer je voet op Zweedse bodem zet, is het net alsof je een ansichtkaart instapt. Het aanzicht van de roodhouten huisjes met witte kozijnen en oranje daken. Een omgeving van oneindige rijen groene naaldbomen en ijsblauwe spiegelrivieren. Exact wat we ons bij Zweden hadden voorgesteld. Anna en Håkan van de organisatie Swedish Lapland nemen ons mee op reis door Lapland en laten zien wat er zich in de keukens en de tuinen van de rode huisjes afspeelt.
Een dag op de boerderij voelt voor velen als een ontsnapping aan het hectische leven van de stad. Je kan er lopen tussen het vee, wroeten in de aarde tussen de groenten, genieten van de traditionele kookkunsten van Caroline en zelfs blijven overnachten in een van de pas gerenoveerde gastenkamers. Maar reserveer wel even van tevoren, waarschuwt Caroline. “Het wordt hier ieder jaar drukker. Toen we dit voorjaar op 6 juni, na de winterstop, opengingen, stonden de bezoekers rijen dik tot aan de straat. In totaal hebben we meer dan 500 mensen geteld die dag. Ik was halverwege de dag door al het eten heen.” Tijdens ons bezoek kunnen we in alle rust aanschuiven in de serre, om kennis te maken met de traditionele smaken van Zweeds Lapland.
Later zal blijken dat deze eerste lunch in Zweeds Lapland een perfecte weerspiegeling is van de lokale keuken. Van het varkensgehakt van de gehaktballen tot de aardappels, de cantharellen uit de saus en de bessen voor de bessencompote; alles wat er op ons bord verscheen die middag kwam van eigen vee, uit eigen tuin of uit het nabijgelegen bos. Of het nu de versheid van de producten is of de liefde die Caroline erin heeft gestopt: we likken onze vingers bij de gerechten af en onze complimenten vliegen over tafel. Bescheiden neemt Caroline ze aan: “Mensen in Zweeds Lapland scheppen niet op. Ons eten is goed, maar niet het beste.” Wilde bessen Gelukkig kunnen wij daarover onze eigen mening vormen en de eerste indruk is veelbelovend. Een van de producten waar de Zweden het meest trots op zijn – maar dus nooit hardop zullen zeggen – zijn de wilde bessen. Het klimaat in Zweden blijkt de perfecte voedingsbodem voor verschillende soorten bessen die er in de zomer dan ook