Tuinieren bij kanker

Onderzoek naar de preventie van kanker is alom ver tegenwoordigd, maar wat als je het al hebt? Kankerpatiënten – en mensen die herstellen van kanker – kampen vaak met veel klachten. Onder andere vermoeidheid, depressie en spierverlies tijdens en na behandeling maken het heel moeilijk om de draad weer op te pakken na wat toch al een slopende periode is. Binnen de zorg wordt al jaren geworsteld met dit probleem en een eenzijdige oplossing lijkt er niet te zijn. Binnen deze context is men bij de Wageningen Universiteit ( WUR) een onderzoek gestar t om kankerpatiënten te ondersteunen bij herstel of tijdens z ware trajecten als chemotherapie en bestraling.

Dit initiatief komt van hoogleraar Ellen Kampman, die al der tig jaar aan kankeronderzoek doet. Ze wilde nu echt iets veranderen in de zorg. Ellen is daarom trekker van het project met de passende titel ‘Healing Gardens’. De inspiratie voor dit project komt uit eigen er varing: zelf heeft ze een moestuin op een volkstuincomplex waar ze na haar drukke baan in werkt. Ze voelt hier al jaren de heilzame werking die tuinieren heef t. Hoe druk haar dag ook was, na een tijdje tuinieren en het zien zakken van de zon stapt ze weer fluitend op de fiets naar huis. En met al die gezonde oogst wordt heerlijk gekookt en dus ook nog gezond gegeten. Spelend met het idee dit te onderbouwen met gedegen wetenschappelijk onderzoek, zet te ze een samenwerkingsverband op dat resulteerde in een inspirerende pilot: in Almere werd in april 2017 de eerste ‘Healing Garden’ geopend. Op het terrein van ’t Parkhuijs, een inloopcentrum voor (ex-)kankerpatiënten in Almere, ging een groepje mensen tot oktober van dat jaar tijdens en na hun zware behandeling tegen kanker, onder begeleiding van t wee professionals aan het werk met moestuinbakken. De studie richt te zich op de ef fecten van tuinieren op iemands leefstijl en welbevinden, waarbij facto - ren zoals beweging, groenteen fruitinname, en vitamine D-opname een belangrijke rol speelden. Misschien nog wel meer inspirerend aan dit project is de steun die lot genoten aan elkaar hadden. Door juist niet te veel aan te dringen op onderling contact vonden mensen elkaar des te meer. Door praktisch samen te werken in de tuin, te bespreken wat te doen met al die oogst en samen te koken, werd een band geschept die als basis diende voor de meer hef tige gesprekken over een gedeelde ziekte - er varing.

Door middel van focusgroepen werd bijgehouden of ook de gemoedstoestand van de tuiniers erop vooruitging. Professor Kampman is blij, maar zeker niet verrast dat het team kon stellen dat dit zo lijkt te zijn. “Er zijn t alloze programma’s bij ziekenhuizen waarbij kankerpatiënten worden gestimuleerd om meer te bewegen en gezond te eten. Het probleem is dat het ziekenhuis de allerlaat ste omgeving is waar mensen op dat moment willen zijn. Het is te veel gekoppeld aan ziekte en stress en kan daardoor niet voor iedereen ook een plek van herstel zijn.” Ook de steriele omgeving van een sportschool past niet iedereen. Dat iemand niet ineens stampende muziek en allerhande fitnessapparatuur op prijs kan stellen na een periode van ziekte – ondanks de noodzaak van meer beweging – zullen de lezers van dit blad bijvoorbeeld goed begrijpen.

“Wij kunnen hier helpen”, zeg t Ellen Kampman. “Buiten zijn, iets planten en hoopvol zijn voor het resultaat is zoiet s wezenlijks, daar kan eigenlijk niets tegenop. Juist wanneer het vreselijk tegenzit, is het ont zet tend knap en belangrijk om vooruit te kunnen plannen.”

In Nederland wordt serieus gekeken naar de mogelijke rol van

tuinieren bij zorgverlening.