Monty’s wintersnoei-tips

Op Longmeadow is de wintersnoei in volle gang. Monty legt uit wat je nú moet snoeien, hoe je dat doet – en waarom het een van zijn favoriete klussen is.

El ke t uinier heef t zijn of haar favor iete kar weitjes, die een beloning zijn voor de k lussen die noodza kel ijk zijn of die je het l iefst voorgoed zou uitbesteden. In het a lgemeen geniet i k zelfs van de meest oninteressante tuink lussen. Geef me een lap g rond om te wieden of een gazon om te maaien en ik ben de koning te r ijk. Een paar uur zaai lingen verspenen of oppotten is een cadeautje. Maar wat i k het a l lerliefst doe, is zonder t wijfel snoeien en dan voora l midden in de winter. De g rond kan een modderpoel of een ijsbaan zijn – wat op Longmeadow onvermijdelijk wekenlang het geval is – maar a ls het niet sneeuw t of hard regent, k un je snoeien.

De wintersnoei heef t bijna a lt ijd bet rekk ing op hout ige, bladverliezende planten – bomen, heesters en hagen (maar snoei

g roenblijvende pla nten pas in de lente). Ze reageren er a l lemaal het zelfde op. Het blad is gevallen en de st r uct uur, gevormd door de ta k ken, is duidelijk afgetekend. Je k unt zien wat je doet. Dat doet er toe, want a l zijn er vanuit de t uinleer diverse redenen om in de winter te snoeien – ik za l de meeste er van noemen – voor mij is het net zo belang rijk hoe iets er na af loop, en dus voor de rest van het jaa r, uit ziet. Ik snoei zowel om pla nten mooier te maken a ls om ze beter te laten g roeien of gezonder te maken.

Niets is voor snoeien relevanter dan het Japanse concept ‘ma’, dat in el ke snoeicursus of -g ids duidelijk behandeld zou moeten worden. In essent ie betekent ‘ma’ dat de r uimte t ussen dingen even belang rijk is a ls de dingen zelf. Die ‘dingen’ k unnen woorden zijn, muziek noten, de lijnen van een tekening of kal l ig ra f ie of, i n dit geval, de ta k ken van een boom of heester.

Creatieve kans

Als je snoeit, gebr ui k je dus de ta k ken die je niet weghaalt om mooie r uimten te creëren, die ver volgens weer gev uld zullen worden door de lucht, licht, een achterg rond of misschien geblader te in de zomer. Zo wordt snoeien van een aangeleerde procedure tot een vaardigheid, tot een ambacht, tot – a ls je het onder de k nie k r ijg t – hoge k unst.

Een van de vele mooie dingen aan tuinieren is dat dit soor t creat iv iteit berei kbaar is voor iedereen. Iedereen met een hout ige plant en een snoeischaar, ta k kenschaar en scher pe zaag kan ‘hor t icult ureel verantwoord’ meester werken creëren in zijn of haar t uin. Twee dingen zijn belang rijk om te ont houden a ls je in deze t ijd van het jaa r snoeit. Ten eerste: hoe stev iger je snoeit, hoe sterker de daaropvolgende g roei. En ten t weede: uit elke stam die in de winter gesnoeid wordt, zullen in het voorjaar meerdere stammen g roeien. Daarom worden hagen dichterbeg roeid naarmate ze vaker gesnoeid worden en schieten hun ta k ken door a ls je ze helemaal niet snoeit.

Van deze t wee react ies maken we gebruik a ls we bomen en heesters tot op de st ronk kappen. Dat doe je om de paar jaar bij hout ige planten om heel k racht ige, nieuwe uit lopers te st imuleren, met a ls resu ltaat een felgek leu rde, decorat ieve schors (bijvoorbeeld bij kornoelje of wilg), nut t ige t wijgen die a ls bonenstaak k unnen dienen of ex t ra g rote bladeren (bijvoorbeeld bij de Anna

Verwijder dode, zieke en verstrengelde uitlopers om een takkengestel met een open hart te maken.

Maak altijd een snee aan de onderkant voordat je een tak van bovenaf doorzaagt. Dit voorkomt dat de vallende tak de beschermende schors afscheurt.