Gardener's World (Netherlands)
Kleur moet dansen en vloeien en soms wringen.
Monty daagt ons uit om risico te nemen met kleur, zodat de vonken ervan afvliegen en er deze zomer anarchie heerst in onze borders.
Op Longmeadow denken we heel goed na over kleur. We plannen het, proberen het te beheersen, houden het voortdurend in de gaten en passen het aan – maar zijn in de wolken als het in de soep loopt en de kleurenanarchie toeslaat.
I k meen dit serieus! Het luistert nauw om de juiste balans te vinden tussen de kunst van kleurgebruik in een border om een gewenst effect te bereiken en steriel kleurbeheer. Ik bezocht eens een tuin in Amerika met als pronkjuweel een paar enorme, 200 m lange kleurenborders. Maar het juweel had een teleurstellend gebrek aan glans: de kleuren waren zo rigide en slaafs in banen afgebakend, dat je als je erlangs liep het gevoel had door een stalenboek met gordijnstoffen te bladeren.
Er is dus een dunne lijn tussen echte creativiteit en schilderen op nummer. Kleur moet dansen en vloeien en soms wringen, maar daar kun je voor zorgen terwijl je tegelijkertijd het afglijden naar anarchie gebruikt om jezelf te bevrijden van het beperkte ’nummerschilderen’.
Vind je thema
Creatief kleurenbeheer in een border heeft twee hoofdfasen. De eerste is dat je een breed thema kiest en je daar vervolgens aan houdt. De Cottage Garden op Longmeadow is globaal gebaseerd op pastelkleuren, met een hoofdrol voor allerlei tinten roze. De Jewel Garden daarentegen is gebaseerd op de basiskleuren van edelstenen: smaragd, robijn, saffier en – iets onopvallender, maar in een tuin krachtig – amber, granaat en topaas, plus metalen: goud, zilver, brons en koper. Hoewel hier officieel geen roze tussen zit, vinden we dat magenta de omringende kleuren versterkt. Toen we de Jewel Garden aanlegden, gebruikten we ook wit, als kleur van diamanten, maar dat bleek al snel een slecht idee en dus werd wit, net als roze, verbannen.
De Writing Garden is echter in principe wit, maar net niet helemaal. Er zitten vleugjes roze in de tulp ‘Lady Jane’, waarvan de buitenste blaadjes roze, maar de binnenste zuiver wit zijn. Ook in de appelbloesem zit wat roze.
Zoals ieder die een witte tuin of border aanlegt al gauw ontdekt, bestaat ‘puur wit’ niet, maar zijn er vele tinten gebroken wit. Wat er dus gecreëerd wordt, is in feite een groene tuin met wat wit. Voor witte bloemen is Cosmos ‘Purit y’ overigens zeer de moeite waard om nu te zaaien. Deze cosmea ontkiemt snel en bloeit vanaf eind juli tot de eerste vorst.
Het kleurenthema van de Mound is citroengeel, wit en bleekblauw, en in de bedden in onze boomgaard overheersen roze, donkerpaars en wat blauw. In de meeste delen van de tuin doen we dus aan kleurbeheer.
Als je je brede thema hebt bepaald, is het tijd voor de veel lastiger taak de variëteiten te vinden die het effect sorteren dat je voor ogen hebt. Proefondervindelijk ontdekken welke dat zijn, is de enige manier, tenzij je een echte