Monty’s favoriete schaduwplanten.

Worstel je met schaduwplekken? Wanhoop niet, want Monty laat zijn licht schijnen over de vele mooie planten die in de schaduw juist goed gedijen.

Als een plant twee of drie uur zonlicht per dag krijgt, verdraagt hij meer schaduw

dan je zou verwachten.

Een aantal jaren geleden hebben we de boomgaard gerooid. Niet de hele boomgaard, dat begrijp je, maar wel een groot deel. Zoals altijd begon het met een simpel idee: we wilden een groot perk onder de appelbomen maken, met veel struiken en vooral botanische rozen. Dit idee kwam voort uit de al langer bestaande wens om tussen de appelbomen in de boomgaard gesnoeide buxushagen en rozen te planten. Ik had een foto gezien van een tuin in Normandië, met weelderige struiken boordevol rozen onder de dikke takken van volwassen appelbomen. Prachtig. Maar vanwege meeldauw is buxus te riskant en trouwens, onze boomgaard is te klein en de appelbomen staan te dicht bij elkaar om dit idee te ver wezenlijken. Hoe dan ook, zo werkt het in deze tuin: een idee leidt tot niets, maar laat iets anders ontkiemen.

Dus onze boomgaardbedden, zoals we ze al snel noemden, veranderden in het jaar daarna van vorm en afmeting. Ze begonnen als een groot vierkant, maar verdreven daarna de oude composthoop van zijn plek en omsingelden Toms Schuurtje. En voordat we er erg in hadden, namen ze een paar lange zijborders in beslag die helemaal tot de tuingrens doorliepen. Wat werd geboren als een ambitieuze struikborder, groeide uit tot een complete tuin die niet veel kleiner is dan de Jewel Garden.

Maar in tegenstelling tot in de Jewel Garden hadden we hier te maken met de schaduw van de appelbomen, hun boomwortels in de grond en het feit dat die veel vocht opzuigen. Hiertegenover staat de zeer zware grond, die dankzij vijf jaar mulchen wel iets luchtiger is geworden, maar nog steeds uit klei bestaat. Tijdens de overstromingen van de vorige winter hebben de laatste zes meter van de twee lange borders langdurig onder water gestaan.

Ik begon met het bestellen en planten van de rozen. De meeste waren botanische rozen, zoals Rosa californica ‘Plena’, R. majalis, R. ‘Dupontii’, R. cor ymbifera en R. × alba. Deze zijn sterk, hebben veel aanpassingsvermogen en kunnen tegen lichte schaduw. Ik bestelde ook ramblerrozen die de appelbomen in moesten groeien, waaronder R. ‘Ethel’, ‘Aimée Vibert’, R. multi flora ‘Carnea’, R. ‘Climbing Cécile Brünner’ en nog een tiental andere soorten. Een waarschuwing wat betreft ramblerrozen in bomen: weet waar je aan begint. Die van ons zijn fantastisch en ik heb er absoluut geen spijt van, maar nu, vijf jaar later, zijn de meeste groter dan de bomen waarin ze groeien, dus moeten ze elk jaar behoorlijk worden teruggesnoeid om de bomen te beschermen. En appels plukken is een stekelige aangelegenheid geworden.

Vervolgens kozen we een kleurenthema. Zo gaan we in alle delen van de tuin te werk: we kiezen een kleurenpalet en selecteren dan de planten die daarin passen. Dat doen we liever dan beginnen met bepaalde planten waaraan we de kleuren van de omringende planten moeten aanpassen. Misschien komt het door

dat Sarah en ik eigenlijk designers zijn en niet zozeer plantenmensen. We zien de details van afzonderlijke planten als kleine delen van een groter geheel, in plaats van dat we een geheel opbouwen uit een verzameling van afzonderlijke planten. Beide methoden werken, en de ene is niet beter dan de andere. Hoe dan ook, we wilden roze, pruimkleurige, blauwe en koperen tinten, met af en toe een sprankje wit waarin de kleur van de appelbloesem terugkomt.

Ken je schaduw

Schaduw bestaat in vele soorten, intensiteiten en vormen. Verandert de schaduw in de loop van de dag of met de seizoenen? Is de grond droog of nat? Hoe diep is de schaduw op de donkerste en lichtste momenten? Is er voor in de border net zoveel schaduw als achterin? In het geval van lange borders aan weerszijden van een pad, zoals in onze boomgaard: krijgen de twee zijden evenveel schaduw? Hoe varieert de schaduw over de gehele lengte?

Als je de antwoorden op deze vragen hebt, kun je beplanten op basis van meer kennis en inzicht. Veel voorjaarsbloeiende vaste planten en bollen willen bijvoorbeeld zoveel mogelijk zon, maar omdat ze bloeien voordat de bomen vol in blad staan, zijn ze uitgebloeid tegen de

We zijn designers en beschouwen de details van afzonderlijke

planten als kleine delen van een groter geheel.

De appelbomen vormen een schaduwrijke maar natuurlijke steunstructuur voor klimmende rozen.

In mei staan de schaduwrijke boomgaardbedden vol bloeiende indianenbloemen, vergeet-me-nietjes en tulpen.

Monty beplantte de donkere hoekjes in de boomgaardbedden met schaduwminnaars, zoals deze niervaren ( Dryopteris).

De oogverblindende Dahlia ‘Rothesay Reveller’ zorgt langdurig voor kleur, zelfs in de schaduw.