Gardener's World (Netherlands)
Geniet van een late voorstelling
Alan vervolgt zijn pleidooi voor laat gezaaide groente en legt deskundig uit waarom je nu moet zaaien.
Alan vervolgt zijn pleidooi voor laat gezaaide groente.
Niets geeft zoveel voldoening als het eten van een groente die zijn leven is begonnen als een zaadje in je hand.
Er is altijd een goede reden om zelf groente te kweken, maar het afgelopen hectische jaar heeft ons meer dan andere jaren geleerd dat het geen kwaad kan om minstens een handvol groenten te telen als aanvulling op de groenten die we in de winkel kopen. Er geeft niets zoveel voldoening als het kweken, oogsten, bereiden en eten van een groente die zijn leven is begonnen als een zaadje in je hand.
Deze hele keten van handelingen spreekt een soort oergevoel aan. Toen we stopten als jagers-verzamelaars en nederzettingen vormden, beseften we dat het verstandig
(en leuk) was om zelfvoorzienend te worden. Destijds hingen onze levens af van ons vermogen om land te bewerken. En in sommige opzichten deed die situatie zich opnieuw voor vanwege een virus dat ons thuishield. We beseffen hoe waardevol het stukje grond is dat we tuin noemen. Een tuin is niet alleen gezond voor onze geest, maar ook voor ons lichaam, omdat we er het hele jaar voedsel uit kunnen halen. Er zijn maar weinig mensen die genoeg land en tijd hebben om volledig zelfvoorzienend te worden, maar we kunnen allemaal een poging wagen om iets eetbaars te kweken. En juni is niet te laat om daarmee te beginnen. In deze tijd van het jaar is het risico op vorst geweken en stimuleert de warmere grond groenten en kruiden om sneller te groeien. Veel kruiden stammen uit mediterrane contreien en hebben de voorkeur voor warmer weer. Dit betekent niet alleen dat je sneller resultaat ziet, maar ook dat de kans op succes veel groter is dan wanneer je te vroeg in koude, natte grond zaait. Je zult je verbazen over de groeisnelheid van groenten die je nu zaait. En dankzij die snelheid zullen ze veel malser zijn dan groenten die hebben moeten vechten tegen de elementen. Het is te laat om aardappelen of plantuitjes te poten, maar groenten uit de sperzie- en stokbonenfamilie kun je nu direct op hun definitieve plek zaaien, zonder eerst zaailingen in potjes te moeten vertroetelen.
Snelle sla en opeenvolging
Houd er rekening mee dat muizen dol zijn op bonenzaad, dus zaai royaler dan normaal. Zaai drie of vier stokboonzaden aan de voet van elke stok in een wig wam of rij. Dun de zaailingen uit zodat er een of twee plantjes overblijven – als je tenminste het geluk hebt dat 100% van de zaden is opgekomen. Bepaalde planten, zoals sla en radijsjes, groeien snel, dus houd je in en zaai elke tien dagen een rijtje van een meter, zodat je zorgt voor een gestage aanvoer in plaats van een eenmalige over vloed.
Ik span een koord over de grond en trek daar met een bamboestok een ondiepe geul langs. Daarna begiet ik de bodem van die geul met water, zodat de zaadjes op vochtige aarde terechtkomen. Dan zaai ik dun en
Je zult je verbazen over de groeisnelheid van groenten
die je nu zaait.
hark ik de aarde lichtjes over de geul. Elk rijtje markeer ik met een label waarop ik de groentesoort en de zaaidatum noteer. (Zo weet ik wanneer ik de hoop mag opgeven.)
Je hebt nog steeds tijd om koolraap te zaaien, en ook rode biet, wortelen, lenteuitjes, er wten, pluksla, rucola, spinazie, snijbiet en knolraap. Waarom verbouwen niet meer mensen knolrapen, zoals ‘Snowball’?
Als je die nu zaait, groeien ze snel. Ze vormen een ware traktatie als je ze oogst wanneer ze de grootte van een golfbal hebben. Kook de rapen en serveer ze met gesmolten boter en vers gemalen peper.
Verbouw mais in groepen in plaats van in rijen voor een betere bestuiving en vollere kolven. Je kunt nu ook courgettes buiten zaaien op een plek met rijke grond en volle zon. Bescherm pas gezaaid zaad met ministolpen die je maakt van doormidden gesneden plastic frisdrankflessen. Zo geef je ze ook een goede start. Tomaten kun je nu buiten planten op een warme, zonnige plek. Als je geen tomaten, komkommers, courgette en mais uit zaad hebt opgekweekt, koop dan nu jonge planten of plugplanten bij een postorderbedrijf, tuincentrum of kwekerij.
Houd kruiden tevreden
Kruiden kun je het beste dicht bij de keukendeur planten, want ook ‘s zomers regent het natuurlijk soms en je wilt op weg naar de planten niet doorweekt raken. Bijna alle kruiden houden van volle zon en goede drainage.
Munt moet je binnen de perken houden. Zet de plant in een grote, plastic pot met gewone tuingrond en graaf die pot in de tuin zodat de rand een paar centimeter boven de grond uitsteekt. De enthousiaste uitlopers zullen nog steeds een ontsnappingspoging wagen, maar je hebt nu meer kans om hun invasie terug te dringen dan met een plant in de volle grond.
Tijm doet het goed langs borderranden en daarachter staat salie mooi. De variëteiten met gekleurd loof – ‘Purpurascens’, ‘Icterina’ en ‘Tricolor’ – zijn aantrekkelijk en lekker. Bieslook is essentieel, dus neem meerdere pollen en splits ze om de beurt. En basilicum? Onmisbaar bij tomaten met olijfolie en wortelen met boter. Dat gezegd hebbende, basilicum kun je het beste binnen op een vensterbank kweken. Zaai om de twee weken een paar zaadjes in een hergebruikt plastic potje en word zelfvoorzienend.