We krijgen de media die we hier verdienen

H et handige van de media is: je kunt ze overal de schuld van geven. Het versimpelt dilemma’s. Neemt bijvoorbeeld het terrorisme toe, of blijkt een ogenschijnlijke aanslag op Amsterdam CS geen aanslag te zijn: ligt aan de media. Gaat het even moeizaam in de formatie: veroorzaakt door media die ontijdig nieuws brengen. Is er te veel aandacht voor voltooid leven, of juist te weinig: schuld van de media.

Als vertegenwoordiger van traditionele media – vroeger was je dan journalist, nu ‘opiniemaker’ – heb je voortaan vooral succes als je afgeeft op de media. Je bent helemaal de gebraden haan als je uitroept dat de media feiten verzwijgen. Dan mag je bij Thierry Baudet spreken op een partijbijeenkomst over de media, want Thierry wijt het verval van het Westen in hoge mate aan, jawel, de media. Hij lijkt hierin nogal op Wilders – maar dit kan toeval zijn.

De machtigste man van de wereld laat intussen dagelijks ons voorland zien. Je hebt allerlei problemen in de wereld – Kim Jong-un, IS, Assad – maar op zijn Twitter-tijdlijn zijn zij niet de grootste bedreiging: dat zijn de media. N u heb je verschillende soorten media. Per soort hebben ze één overeenkomst: ze stellen steeds minder voor. Omroepen hebben zo weinig geld en denkkracht over dat ze een oud-campagnemedewerker van een politicus inhuren voor een film over die politicus. Kranten bereiken moeilijker mensen van beneden de veertig. Sociale media bereiken iedereen, maar stoppen ons in bubbels: fijn voor adverteerders, dodelijk voor ons wereldbeeld.

Gevolg is dat media per soort minder invloed hebben en uitgerekend de actiefste criticus van de media, Donald Trump, profiteert hier het meeste van. In het onvolprezen campagneboek Devil’s Bargain van Joshua Green vertelt Trumps oud-campagneleider Steve Bannon dat ze in 2016 bewust een onafhankelijk ogend instituut hadden dat onderzoeksjournalisten tijdens de campagne voedde met verdachte feiten over crooked Hillary.

„De media kunnen het niet meer betalen om iemand zeven maanden op een verhaal te zetten”, zegt Bannon in het boek. „Wij wel.”

Zo groeit in het Westen de campagne tegen traditionele media: uitgerekend nu diezelfde traditionele media zwakker staan, financieel of inhoudelijk, en dus minder een tegenmacht tegen politici vormen dan ze ooit waren.

Intussen sluiten hele volksstammen zich op sociale media aan bij de kritiek op traditionele media: de media zijn we voortaan zelf. Dus uiteindelijk krijgen ook wij hier de media die we verdienen.

In het hele Westen groeit nu de campagne tegen media die politici controleren