Hij moet Ubers reputatie oppoetsen

Taxi-app Uber, geplaagd door schandalen, krijgt een nieuwe topman: Dara Khosrowshahi van Expedia moet schoon schip maken.

Marc Hijink

Twee maanden na het vertrek van de omstreden topman/oprichter Travis Kalanick heeft taxi-app Uber vermoedelijk een opvolger gevonden. Het is Dara Khosrowshahi, op dit moment nog de baas van boekingssite Expedia.

Het bestuur van Uber wil deze van oorsprong Iraanse internetondernemer graag hebben, maar Khosrowshahi moet zelf nog wel akkoord geven. Amerikaanse media meldden dat Uber eerst het eigen personeel wil inlichten – en wellicht houdt de autodeeldienst nog een slag om de arm.

Uber werd de afgelopen maanden geplaagd door breed uitgemeten schandalen en kampt met onrustige beleggers en onenigheid in het bestuur. De theoretische waarde van het bedrijf, ooit geschat op bijna 70 miljard dollar, zou volgens schattingen op basis van secundaire handel met 15 procent gedaald zijn. Minstens.

Lichtpuntjes zijn er ook. De Ubertop mag dan onthoofd zijn (behalve een topman is er ook geen financieel en operationeel directeur meer), het bedrijf blijft zelf doordraaien. Het aantal mensen dat geen reguliere taxi bestelt maar de Uber-app erbij pakt, groeit nog altijd.

Afgelopen maand liet Uber geruststellende cijfers uitlekken: wereldwijd steeg het aantal trips met 150 procent ten opzichte van vorig jaar (Uber geeft daarvoor geen absolute cijfers). De omzet, 1,75 miljard dollar, verdubbelde ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2016. Uber leed in drie maanden tijd 645 miljoen dollar verlies – 14 procent minder dan een jaar eerder.

Onlosmakelijk en onsmakelijk

De to do- list van de nieuwe Uber-topman is lang. Khosrowshahi zal op zoek moeten naar een nieuwe financieel topman en operationeel directeur als rechterhand. In voorbereiding op de beursgang – die hem wellicht steenrijk kan maken – moet Het Uber-bestuur was intern verdeeld over Dara Khosrowshahi als topman. Andere kandidaten waren Jeff Immelt (GE) en Meg Whitman (HP Enterprise). Khosrowshahi het imago van Uber oppoetsen, dat onder de leiding van Kalanick al zijn glans verloren had.

Oprichter Kalanick leek onlosmakelijk verbonden met zijn bedrijf, dat de toekomst van de taxi- en transportsector ingrijpend wil veranderen. Zijn vooruitstrevende aanpak zorgde ervoor dat Uber gewaardeerd werd op die magische 70 miljard dollar .

Kalanick raakte echter in opspraak na een rapport over de vergiftigde, vaak seksistische cultuur bij Uber. Kalanick vertoonde onsmakelijk gedrag als topman; hij schoffeerde een Uberchauffeur en nam zijn personeel mee naar een escortclub.

Daarnaast raakte Uber verwikkeld in rechtszaken, waaronder een conflict met Waymo, Googles voormalige divisie die technologie voor zelfrijdende auto’s ontwikkelt. Uber kocht een bedrijfje dat vrijwel geheel uit exGoogle-medewerkers bestond en een daarvan zou documenten gestolen hebben.

200 miljoen

Het is de afgelopen maanden niet rustiger geworden rond Uber. In Singapore lekte uit dat het auto’s verhuurde aan chauffeurs, terwijl het bedrijf wist dat de auto’s door een productiefout onveilig konden zijn.

Ook in de top, onder bestuurders en invloedrijke beleggers, groeide de onrust. Het Uber-bestuur was intern verdeeld over de keuze van Dara Khosrowshahi als nieuwe topman.

Andere kandidaten voor deze baan waren Jeff Immelt (GE) en Meg Whitman, die leiding geeft aan IT-bedrijf HP Enterprise. Met een topvrouw als Whitman zou Uber snel korte metten kunnen maken met de seksistische werkcultuur.

Dat de keuze op Khosrowshahi viel, wordt gezien als een overwinning voor de voormalige topman Travis Kalanick. Hij gaf de dagelijkse leiding op, maar heeft nog altijd een positie als bestuurder. Zijn grootste tegenstander in het bestuur is belegger Benchmark Capital, die Kalanick liefst helemaal uit de Uber-top ziet verdwijnen.

Uber groeit vooral snel in ontwikkelingslanden, waar ritten wat minder opbrengen. In China verloor Uber het van de Chinese autodeeldienst Didi en diens leger aan investeerders.

In de VS heeft Uber 70 tot 80 procent marktaandeel (de regionale verschillen zijn groot) maar blijft Lyft een geduchte concurrent.

Het is de verwachting dat marktleider Uber pas winstgevend wordt als chauffeurs vervangen worden door robotauto’s. Het kan nog jaren duren voordat techniek en wetgeving dat mogelijk maken. Uber moet de verliezen zolang blijven betalen; er is nu nog zo’n 6,6 miljard dollar in kas.

Het Japanse Softbank wil in Uber investeren, maar volgens techsite The Information tegen een waardering van slechts 45 miljard dollar. Zo’n grote terugval in waarde maakt de huidige beleggers nóg nerveuzer.