de oom ‘Ik voel me van de nieuwe rapsterren’
Na corruptie-aantijgingen en een mislukte poging president van geboorteland Haïti te worden, focust Wyclef Jean (47) zich weer op zijn werk als muzikant. „Mensen vroegen me: waarom zet je alles op het spel?”
‘Ik gebruik geluiden die NASA met een ruimteschip op Jupiter verzamelde’
W yclef Jean is terug. Twintig jaar nadat hij als lid van The Fugees een Grammy Award had gewonnen voor het album The Score, zit de 47-jarige Jean in de hoek van een kamer in luxehotel Bayerischer Hof in München, aan tafel met een engineer met wie hij tijdens deze promotie-dag tussen interviews door aan nieuwe muziek werkt en cannabisolie rookt in een elektronisch pijpje. Jean heeft een bordje lunch op schoot. „Vind dat ene geluid voor me”, zegt de voormalige Fugee met halfvolle mond tegen de man achter de laptop. „Dat Drake-geluid: ‘ting-ting’.”
Het was de afgelopen jaren muzikaal relatief stil rond Wyclef Jean. De popster bereidde in 2010 een mislukte poging voor om president te worden van zijn geboorteland Haïti – hij bleek niet aan de eisen te voldoen – en raakte flink in opspraak na berichten dat hij grote sommen geld van zijn op Haïti gerichte humanitaire organisatie Yéle Haïti zou hebben uitgegeven aan zichzelf en zijn entourage. Jean gaf in een weerwoord toe dat er „fouten” waren gemaakt, maar ontkende meermaals categorisch dat er sprake was van corruptie of zelfverrijking.
Nu is Jean terug met een nieuw album, The Carnival III: The Fall and Rise of a Refugee, het derde deel in een serie die in 1997 begon met Jeans solodebuut Wyclef Jean presents The Carnival featuring Refugee Allstars. Een muzikaal veelzijdig, typisch Wyclef Jean-album van de producer die wereldhits scoorde met uiteenlopende artiesten als Shakira, Ying Yang Twins, Whitney Houston en Carlos Santana. U klinkt optimistisch op uw nieuwe album. „Ik ben ook optimistisch, ik moet wel. Ik ben geïnspireerd door Fela Kuti, de zwarte presidentskandidaat. Toen ik de politiek in ging, duikelde ik in een zwart gat en dat was geen eenvoudig gat om uit te klimmen. Maar ik wilde meer dan alleen verantwoordelijk zijn voor honderd miljoen verkochte platen. Mensen vroegen me: waarom zet je alles op het spel? Mensen die over je liegen, die zeggen dat je geld gestolen hebt: waarom zou je je reputatie riskeren? Maar er lagen 250.000 mensen onder het puin in mijn land. Als ik niets gedaan had, zou het afgelopen zijn met me.” Maakte u in die periode nog muziek? „Muziek is er altijd, maar mijn hoofd was niet bij de muziek. Mijn focus was op politiek; op president worden. Ik zou wel een muzikale president zijn geweest, net als de vorige president van mijn land, Michel Martelly. Maar ik dacht niet na over de popwereld. Nu heeft mijn single alweer twee miljoen streams, ben ik terug en voel ik me gelukkiger; juist door die periode van afwezigheid.” Uw eerste soloalbum kwam twintig jaar geleden uit. Er zijn nu grote rapsterren die net zo oud zijn als uw debuut. „Ja, ik ben hun oom. Ken je de single Wy
clef Jean van Young Thug? De producer is Supah Mario en een van zijn favoriete platen is The Carnival. Daar luisterde hij naar toen hij 12 jaar oud was, en naar The
Score . Nu komen ze naar mij toe: ‘Oom, ik heb een idee!’ Dan laten ze me een sample horen, en zeg ik: ‘Weet je wie dat is?’ ‘Nee, maar het klinkt goed!’ ‘Nou, dat is Fela Kuti.’ Ik wil de nieuwe millenniumproducers omarmen. Uit mijn tijd met The Fugees weet ik hoe moeilijk het is om als producer op de voorgrond te komen.” Hoort u uw invloed als producer terug in de hedendaagse popmuziek?
„ The Score en The Carnival zijn blauwdrukken geweest voor de muzikale fusie
in hiphop. En voor de notie dat het niet uitmaakt of je Afrikaanse muziek gebruikt, of latin, of wat dan ook. Mensen vergeten vaak dat ik een jazzopleiding heb gedaan. Wat Miles Davis en Thelonious Monk maar ook Kool Herc en Grandmaster Flash ons leerden, is dat muziek geen vooroordeel in zich heeft.
„De muzikale fusie die ik toen maakte, hoor je nu nog veel sterker, want door internet heeft iedereen toegang tot alle muziek in de wereld. Er staat een video online van Drake die op zijn veertiende een regel uit ‘Ready or Not’ rapt [de grootste hit van The Fugees, red.] Hij en J. Cole en Kendrick Lamar; dat is een generatie rappers met het DNA van The Fugees en Dr. Dre.” Wat was bij dit nieuwe project voor u als producer het hoogtepunt? „Voor single ‘Borrowed Time’ werkte ik met geluiden die de NASA met een ruimteschip op Jupiter verzamelde. Dat is vermoedelijk het eerste nummer dat geluiden van de aarde en vanuit de ruimte met elkaar mengt.” U voert uw fusie een stapje verder door. „Ja, inderdaad. Waar de ruimte de aarde ontmoet! Het was trippy en cool. NASA liet ons geluiden horen die nog geen mens gehoord had. Het bracht me terug naar vroeger; naar de kelder van mijn oom, toen ik The Score aan het opnemen was en met een sampler van Akai met hoge en lage frequenties aan het experimenteren was. Deze generatie is een geluidengeneratie. Alles gaat om hoe geluiden samen klinken.” U was twintig jaar geleden lid van een van de succesvolste rapgroepen ooit. Had u altijd het idee dat er ruimte was voor een groep als The Fugees in de hiphopscene? „Veel mensen in de scene vonden ons apart en steunden ons niet, onder meer omdat we instrumenten bespeelden. Wij vonden onszelf cool maar in die tijd was je niet cool als je niet rapte over drugs en je pistool trekken. Helemaal aan het begin van ons eerste album lieten we de Ku Klux Klan al weten: ‘Jullie gaan ons niet ophangen.’ Het ging ons niet om roem en geld maar om de gewone man en vrouw; om het vinden van een plek in de wereld. „In hiphop heb je verschillende auteurs die hetzelfde verhaal vertellen. The Score gaat over dezelfde revolutionaire thema’s als de muziek van Tupac Shakur, en die blijven relevant. ‘Ready or Not’ zou je ook morgen kunnen uitbrengen.”