VN-COÖRDINATOR GAZA ‘Velen onderschatten de mentale invloed die van isolement uitgaat’
De humanitaire nood in de Gazastrook is hoog. Het akkoord van Hamas met Fatah kan tot verbeteringen leiden. Als het houdt.
Floris van Straaten
Het ergste voor de bijna twee miljoen Palestijnen in de Gazastrook is misschien wel dat ze al ruim tien jaar zitten opgesloten op hun kleine strookje land aan de Middellandse Zee door een blokkade van zowel Israël als Egypte.
„Stel je voor”, zegt Robert Piper, een VN-functionaris die de humanitaire hulp voor de Gazastrook helpt coördineren, „dat je een vrouw met borstkanker bent en je kunt alleen maar buiten de Gazastrook worden behandeld. Vaak weet je dan niet zeker of je na je behandeling wel terug kunt reizen naar je gezin en je jonge kinderen. Daarom gaan sommigen dan maar niet. Het aantal vrouwen in de Gazastrook dat borstkanker overleeft, daalt intussen.”
Maar ook studenten die bijvoorbeeld een beurs hebben om in Groot-Brittannië te studeren of mensen die een familielid hebben verloren in Egypte en naar de begrafenis willen, kunnen vaak niet weg. „Israël verleent maar in 50 procent van de gevallen toestemming om de Gazastrook te verlaten”, zegt Piper. „Veel mensen onderschatten de psychologische invloed van zo’n isolement.”
En dan heeft Piper het nog niet eens gehad over de stroomtekorten (afgelopen zomer maar drie uur per dag) en over het acute drinkwaterprobleem. Slechts 3 tot 4 procent van het water dat uit de kraan komt is geschikt voor menselijke consumptie. Wanneer je een douche neemt is het volgens Piper alsof je in de zee baadt, zo zout is het water.
Piper, een Australiër die Gaza om de paar weken bezoekt, was woensdag in Den Haag om de Nederlandse regering en Kamerleden te doordringen van de grote humanitaire nood in Gaza: „Deze toestand duurt al tien jaar en de buitenwereld heeft dat grotendeels genegeerd.”
Bij de onverschilligheid speelde ook mee dat Fatah en Hamas elkaar het licht niet in de ogen gunden. Vooral de Gazastrook, die sinds 2007 in handen is van Hamas, raakte door het conflict in een impasse. Maar sinds vorige maand praten beide groepen weer met elkaar.
„Zonder verzoening tussen beide komen we nergens”, zegt Piper. Sceptici die wijzen op eerdere mislukte verzoeningspogingen herinnert hij eraan dat de omstandigheden de laatste jaren zijn veranderd. „Gaza heeft een zeer moeilijk half jaar achter de rug. De situatie is er anders dan drie jaar geleden. Ook in de regio en verder weg zijn er belangrijke veranderingen geweest. Egypte maakt zich nu grote zorgen om de veiligheidssituatie in de Sinaï, de hulpstroom uit Qatar voor Hamas wordt minder door het conflict met Saoedi-Arabië en in het Witte Huis zetelt een andere president.”
„Als de besprekingen slagen, breekt er echt een heel nieuwe fase aan”, zei Piper daags voor de aankondiging van het Palestijnse akkoord in Kairo. Ook hij erkent dat alles afhangt van de vraag of Hamas nu echt zijn controle over Gaza wil opgeven. En dat is nog niet helder.