REPORTAGE Storm Maria gaf het laatste zetje: Puerto Rico loopt hard leeg
Links: Inwoners wassen zich zaterdag met rivierwater uit een pijpleiding in de bergen van Utuado in Puerto Rico. Rechts: een verwoest huis in de noordelijke gemeente Toa Baja, op een foto van donderdag.
ENKELTJE FLORIDA
Odemaris Diaz is een van de tienduizenden Puerto Ricanen die naar het vasteland verhuizen, nu hun eiland failliet is en de hulp na orkaan Maria minimaal blijft. De exodus kan het de Republikeinen nog moeilijk maken in Florida. lucht 892 uit San Juan landt iets na vijf uur ’s middags in Orlando. De circa 150 passagiers zijn geen Amerikaanse vakantiegangers, zoals normaal. Het zijn vrijwel allemaal Puerto Ricanen, gedesoriënteerd en zorgelijk kijkend. In de aankomsthal worden sommigen opgewacht door familieleden. De meesten hebben niemand. Ze zijn op zichzelf aangewezen als ze hun koffer, hun enige bezit, van de bagageband hebben gehaald.
Odemaris Diaz (30) ontvlucht haar geboorte-eiland definitief. Ze wil nooit meer terug. Vorige week is ze al heen en weer gevlogen naar Orlando. Ze huurde een klein appartement en bracht de eerste spullen over. Nu had ze een enkele reis geboekt. Alles wat ze mee kan nemen, een volle rugzak en koffer, heeft ze bij zich.
Sinds orkaan Maria eind september over het eiland raasde, is van haar wijk in de hoofdstad San Juan niets over. „Ik heb sinds die tijd geen stroom meer. Ik heb geen drinkwater. Ik kan niet bellen, of voor mijn ouders zorgen. Op de wegen liggen boomstammen. Het leven is opgehouden.”
Diaz, een zelfstandig pr-adviseur, overwoog al langer Puerto Rico te verlaten. Veel vrienden en familieleden waren al weg. Ze heeft, zoals iedereen, een Amerikaans paspoort en kan zich zo in Florida vestigen. Sinds begin vorig jaar hebben 80.000 Puerto Ricanen het eiland al verlaten. Een meerderheid is in Orlando gaan wonen, waar al een grote Puerto Ricaanse gemeenschap is.
Diaz: „De wederopbouw komt niet op gang. De afgelopen dagen heeft het zwaar geregend, er verliezen alleen maar méér mensen elektriciteit en water. Andere gebieden die zijn getroffen, zoals Florida en Texas, zijn alweer grotendeels hersteld. Maar Puerto Rico heeft geen prioriteit. Ik zie daar geen toekomst meer.”