Besluit gaswinning Groningen moet opnieuw
Volgens de hoogste bestuursrechter heeft het risico voor de Groningers in het bevingsgebied niet genoeg meegewogen. De Raad van State vindt de motivering van Kamps gasbesluit niet goed
De Raad van State heeft woensdagochtend het plan van het kabinet om de komende vijf jaar 21,6 miljard m3 gas per jaar te winnen afgewezen. Minister Eric Wiebes van (Economische Zaken, VVD) krijgt in een proces aangespannen door lagere Groningse overheden en milieuorganisaties van de hoogste bestuursrechter een jaar de tijd om opnieuw te motiveren waarom hij deze hoeveelheid gas wil winnen. Tot die tijd blijft de winning op 21,6 miljard kuub.
Volgens de Raad is het risico voor de bewoners van het Groningse aardbevingsgebied niet genoeg meegewogen. Ook is het niet duidelijk uitgelegd waarom leveringszekerheid een zeer grote rol blijft spelen bij het bepalen van het winningsniveau. De minister had verder meer moeten uitleggen welke mogelijkheden er zijn om de vraag naar gas te beperken.
Een groot aantal Groningse ge- meenten, de provincie en milieuorganisaties tegen het laatste gasbesluit van Wiebes’ voorganger Henk Kamp (VVD). Volgens hen lag de gaswinning ondanks een groot aantal verlagingen – een eerder plan ging nog uit van 24 miljard kuub – nog steeds op een te hoog niveau. Met als gevolg dat Groningers last hebben van de bevingen die door de winning worden veroorzaakt. Ook de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) had bezwaar gemaakt omdat ze vond dat Kamp zijn besluit tot een verlaging niet goed had gemotiveerd. Ook 24 miljard kuub was volgens deze joint venture van Shell en ExxonMobil veilig.
De Raad van State vindt nu ook dat Kamp het gasbesluit niet voldoende heeft gemotiveerd, maar geeft andere redenen dan de NAM. De uitspraak betekent dat het nieuwe kabinet gelijk aan de slag moet met een nieuwe motivatie voor het winningsniveau. Dat kost tijd en werk, maar die uitkomst is voor het kabinet minder erg dan als de Raad een drastische verlaging had opgelegd. Het is volgens het regeerakkoord de bedoeling de komende vijf jaar de winning met 1,5 miljard kuub terug te schroeven. Aan die plannen verandert deze uitspraak niks. GroenLinks en de PvdA vroegen direct na het vonnis een debat aan met minister Wiebes.
Ondanks dat de rechter de gaskraan niet verder dichtdraait waren veel Groningse partijen en de milieorganisaties – waaronder Milieufedensie woensdagochtend tevreden. In 2015 tikte de Raad de minister ook al op de vingers over het winningsniveau, nu gebeurt dat wéér – zelfs met een expliciete referentie aan het risico voor de bewoners. Bovendien slikt de rechter het argument van leveringszekerheid niet zomaar, iets waar Kamp de afgelopen jaren op bleef hameren: er moest een balans worden gevonden tussen de veiligheid en de vraag naar gas.
In Groningen leidt de uitspraak naar verwachting tot een groter vertrouwen in de rechterlijke macht dan in het bestuur. De rechter kiest in de ogen van de bevolking de afgelopen jaren vrij consequent hun kant in grote en kleine zaken, zowel over het winningsniveau als over bijvoorbeeld waardedaling van huizen in het bevingsgebied.