‘We waren allemaal in de greep van withete woede’
Matt Damon speelt de hoofdrol in George Clooneys bittere racismekomedie Suburbicon. De verkiezing van Donald Trump hing als een donderwolk boven de set.
Van de 91 kilo die Matt Damon (47) als huisvader Gardner Lodge woog tijdens de opnames van Suburbicon , is een jaar na dato nog maar weinig te zien op het Lido van Venetië. In hotel Excelsior oogt hij fit, de biceps opgepompt voor de volgende actiefilm.
Damon is in september de prins van het filmfestival van Venetië, met hoofdrollen in twee voor Oscars getipte films: sciencefictionfabel Downsizing en Suburbicon , een zwarte komedie over racisme van George Clooney. Werd Downsizing gemengd ontvangen, over Suburbicon is de pers ronduit afwijzend. Dat merk je dan vaak als de filmsterren aanschuiven voor hun ‘junkets’; een half uur praten aan tafels met vier tot tien filmjournalisten. Julianne Moore – dubbelrol als tweelingzussen Rose en Margaret – is stuurs en afwezig. Matt Damon? Daar zie je niks aan: hij oogt beleefd en aandachtig.
Damon is Amerika’s ideale schoonzoon sinds hij en Ben Affleck in 1998 doorbraken als scriptschrijvers én acteurs van Good Will Hunting. Affleck kwam daarna regelmatig in de tabloids, Damon bleef van onbesproken gedrag tot hem dit jaar werd verweten dat hij in 2004 een goed woordje had gedaan voor Fabrizio Lombardo, de man die meisjes lokte voor filmtycoon Harvey Weinstein. Maar dat was ná dit gesprek.
Matt Damon speelt in Suburbicon Gardner Lodge, een stijve manager die in een modelbuitenwijk anno 1959 zijn echtge- note uit de weg wil ruimen om met haar tweelingzus te kunnen trouwen. Tegelijk breekt een straat verderop een rel uit als daar een zwart gezin intrekt. Een bittere film, al hield regisseur George Clooney het eerder tijdens een persconferentie in Venetië licht. Zijn hoofdrolspeler Matt Damon was volgens hem „meestal onvoorbereid en altijd dronken” op de set verschenen. Och, pareert Damon routineus. „George moet niet vergeten dat ik zekere foto’s van hem heb.”
Practical jokes? Daarvoor heeft Clooney geen tijd meer, zegt Damon. „Die reputatie hield hij over aan (tv-serie) E.R., toen had hij zeeën van tijd. Nu is George acteur-schrijver-regisseur-producer en heeft hij ook nog een tweeling. Ik mis het soms wel. Tijdens de opnames van The Monuments Men (2014) liet hij mijn broeken elke week een paar centimeter innemen zodat ik dacht dat ik dikker werd.”
Wit privilege
Gardner Lodge is een opvallende rol voor Damon, die met zijn jongensachtige uitstraling doorgaans wordt gecast als gewone jongen of actieheld. Lodge is een verkrampte intrigant, continu vergeefs op zoek naar controle. Damon: „Dat is bijna een running gag. Gardner komt binnen en beveelt: ‘Zo gaan we het doen.’ En dan stompt iemand hem op zijn neus en zegt: ‘Nee, zo doen we het.’ Je kan zijn razernij verbinden met wat je in Amerika ziet met Donald Trump. Boze witte mannen die probe- ren de controle terug te krijgen die ze kwijt zijn.”
Lodge is de belichaming van wit privilege? Damon: „Wat denkt u zelf ? Hij moordt erop los, rijdt onder het bloed op een kinderfiets door zijn wijk. Niemand ziet dat, want iedereen gaat uit zijn dak over een perfect respectabel zwart gezin. Hoeveel wit privilege wil je hebben?”
De filmset onttrok zich niet aan de politieke actualiteit. De scène waar Gardner Lodge en zijn zoon Nicky (Noah Jupe) ruzie maken, werd twee dagen na de zege van Trump opgenomen. Damon: „Dat ging heel gemakkelijk, we waren in de greep van withete woede toen. George, ik, de hele cast en crew: het hing als een donderwolk over de set. Maar zo werd Trump ook president: door verdeeldheid, angst en woede te zaaien.”
Suburbicon is gebaseerd op een script van de gebroeders Coen uit de jaren tachtig. Damon: „De Coens trokken het glanzende fineer van de buitenwijk en keken wat daaronder woelde. Ik denk dat het daar weer tijd voor is, met Trump in het Witte Huis. Ik was een van de velen die naïef dachten dat we dit wel voorbij waren. Terwijl we onze erfzonde, de slavernij, nog niet onder ogen hebben gezien. De Burgeroorlog tussen Noord en Zuid ging daarover, maar na 600.000 doden gedroegen we ons als bange kinderen bij een echtscheiding. Oké, oké, iedereen is weer vriendjes, laten we het er nooit meer over hebben! Nu komen we er niet onderuit het beest in de ogen te zien.”