REPORTAGE Veeg je de vloer nog wel voor half geld?

Het kabinet wil gehandicapten laten werken onder het minimumloon. Gemeenten maken zich zorgen, ondernemers ook. Petra de Koning ij een container met oude televisies, magnetrons en geluidsapparatuur staat Ahmed Ezoljami (49). Met een paar collega’s doet hij de eerste, grove selectie van de spullen – in de hal van het Amsterdamse recyclingbedrijf Milieuwerk. Ezoljami heeft geen diploma’s. In de hal valt hij op door zijn harde lach. Werken noemt hij „heel gezellig”.

Verderop schroeft Roy Bosoe (42) geluidsboxen open en sorteert de onderdelen. Bosoe heeft ook geen diploma’s. In Suriname was hij goudzoeker. Bij Milieuwerk kreeg hij afgelopen zomer voor het eerst van zijn leven een arbeidscontract. „Hij was zo blij als een kind”, zegt directeur David Jansen van Milieuwerk.

Wally van Zanten (45) veegt de vloer. Als je hem naar zijn werk vraagt, zegt hij: „Ik kan veel meer.” Van Zanten deed ooit een opleiding als magazijnmedewerker, maar hij raakte verslaafd en woonde op straat. „Via de voedselbank en dagbesteding ben ik hier terechtgekomen.”

Bij Milieuwerk, op het terrein van het Arno Kooy mede-eigenaar brouwerij Afval Energie Bedrijf (AEB) in de Amsterdamse haven, werken 85 mensen die ‘iets’ hebben, meestal een laag IQ, waardoor ze minder goed of snel hun werk doen dan mensen zonder zo’n handicap. Ze krijgen begeleiding en verdienen het minimumloon, ruim 1.500 bruto per maand. Het bedrijf krijgt van de gemeente loonkostensubsidie, de werkgever betaalt alleen voor de – beperkte – productiviteit van zo’n arbeidskracht en ook de premies voor pensioen, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid.

Zo is het bedacht door het vorige kabinet. De sociale werkplaatsen krijgen er geen werknemers meer bij, het is de bedoeling dat zo veel mogelijk gehandicapten in ‘gewone’ bedrijven gaan werken – of op speciale ‘beschutte werkplekken’ die de gemeente regelt.

Het laten uitsterven van de sociale werkvoorziening was een bezuiniging: medewerkers verdienen daar vaak ruim boven het minimumloon. In de meeste gewone bedrijven krijgen ze wel het minimumloon. Het nieuwe kabinet heeft nu bedacht dat het nog goedkoper kan. Rutte III wil dat werkgevers alleen nog betalen voor de productiviteit, pensioen bouwen