Pootjebaden langs lokale kwesties

Gert-Jan Segers, Jesse Klaver en Mark Rutte bij het debat. rger dan het begindebat – de beschamende schreeuwpartij rondom Thierry Baudet op 9 februari in De Balie in Amsterdam – kon het slotdebat niet worden. De leider van Forum voor Democratie zat dinsdagavond bij de NOS in een bijprogramma. De hoofdrollen waren voor de leiders van de acht grootste partijen in de Tweede Kamer.

Die waren in het kader van Nederland Kiest opgedeeld in acht flitsdebatjes over stellingen waarvan een aantal zich ver buiten de competenties van de doorsnee-gemeenteraad bevond, zoals: „Een succesvolle integratie begint met kiezen voor Nederland.” De verkiezingen zijn immers óók belangrijk als über-opiniepeiling, een half jaartje na het aantreden van Rutte III.

Om de boel nog een beetje regionaal relevant te houden, verweten de landelijke leiders elkaar een gebrek aan regionaal bewustzijn. Dat begon tussen Gert-Jan Segers en Geert Wilders. „U gaat naar Praag en Rusland.” „U heeft een slechte naam in de regio.” Wilders verraste in dat debatje door het voor de PVV toch tamelijk universele subthema islam te negeren. Later, in debat met Pechtold, voldeed Wilders wel aan de verwachtingen van voor- en tegenstanders. In zijn ogen was de leider van D66 verantwoordelijk voor een meervoudige verkrachting en beroving, dit weekend in Antwerpen. Pechtold gaf geen krimp. e NOS eerde de constitutionele basis van de verkiezingen door te schakelen naar satellietdebatjes in Enschede, Utrecht en Rotterdam. Al is de media-aandacht voor de Rotterdamse verkiezingen zo overvloedig dat al het andere soms een bijprogramma lijkt bij de machtsstrijd in de Maasstad. Door alle publiciteit lijken de Rotterdammers ruziemaken inmiddels als het hoofddoel van hun politieke bestaan te zien.

Het heen en weer schakelen had iets van pootjebaden: even de arbeidsmarkt in Enschede, de woningnood in Utrecht (verreweg het beste lokale debat) en ‘samenleving en integratie’ in Rotterdam, waarna de landelijke leiders op min of meer dezelfde onderwerpen het diepe in sprongen.

In de woningdebatjes bleef Segers zonder veel moeite overeind tegen Marijnissen, had Alexander Pechtold het zwaar tegen Jesse Klaver en vlogen de ex-coalitiepartners Mark Rutte en Lodewijk Asscher elkaar stevig in de haren over de door de VVD’er aangedragen stelling „Asielzoekers die kunnen blijven, mogen niet langer worden voorgetrokken bij het toewijzen van een huis.” Dat was ‘gemeen politiek spel’ volgens Asscher. „U biedt de mensen geen woning, maar een zondebok.” Drie minuten later moest de hardwerkende gespreksleider Rob Trip beide partijleiders simultaan het zwijgen opleggen.

De linkse partijen wilden het over economie hebben, de rechtse over cultuurpolitiek, wat het helderst bleek in een confrontatie tussen Sybrand Buma en Lilian Marijnissen. De CDA bracht het ‘kiezen voor Nederland’ in als eis voor nieuwkomers; in concreto dat men de taal moet leren. Marijnissen wees erop dat er veel is bezuinigd op de cursussen die mensen die talen moeten leren. f de schermutselingen veel mensen van keuze hebben doen veranderen, is de vraag – ook of ze door de zo nadrukkelijk met het landsbestuur gepreoccupeerde politici tijd vrijmaken om op te zoeken wie de kandidaten in hun gemeente zijn. Wat dat betreft was het tekenend dat Jesse Klaver en Mark Rutte hun afsluitende tweegevecht begonnen met het zich Wiegeliaans naar de camera wenden en de kijker rechtstreeks toespreken. Arjen Fortuin