Paardenbevrijder in Kirgizië

Centaur. Regie: Aktan Arym Kubat. Met: Nuraly Tursunkojoev, Zarema Asanalieva, Aktan Arym Kubat. In: 17 bioscopen 3 *#

iedereen die van de rijken steelt is een Robin Hood, maar het titelpersonage uit Aktan Arym Kubats zesde film Centaur heeft het volste recht op die erenaam. Je zou hem de paardendief kunnen noemen, maar dan wel naar analogie met zijn vorige film The Light Thief, waarin de Kirgizische regisseur zelf de hoofdrol speelt van elektricien die zijn dorp aan de windenergie wil helpen en daartoe met de energietoevoer sjoemelt.

Bijna al Kubats films (voorheen was hij bekend onder zijn gerussificeerde naam Aktan Abdikalikov) zijn hier in Nederland uitgebracht. Daardoor is zijn befaamde ‘patchworkstijl’, genoemd naar de traditionele kurat waarin volgens de overlevering herinneringen worden geweven, niet meer geheel onbekend. Het biedt een verfrissend tegenwicht aan al die films die met verhalen dichtgemetseld zijn. Ook in Centaur speelt Kubat zelf weer de hoofdrol. Nu van een ex-filmoperator annex paardendief, die zo veel mogelijk paarden van de nieuwe Kirgizische rijken weer vrij over de steppen wil laten galopperen.

Even vrij is zijn film. Kleine gebaren vertellen grote verhalen. In de relatie met zijn dove vrouw spreekt een taal die ouder en authentieker is dan de russificatie waarmee het land worstelt. Centaur krijgt het aan de stok met nieuwe rijken en herboren zeloten die de stabiliteit in zijn dorp bedreigen. Maar omdat goed nooit zomaar goed en slecht nooit zomaar slecht is, ontsnapt de film aan de conservatieve nostalgie waar de meeste wereldcinema over traditie en vooruitgang aan ten prooi valt. Dana Linssen