Richard heft het glas en kust zijn moeder

De lokale Groep de Mos is de grootste partij in Den Haag. De formatie in de versplinterde hofstad zal lastig worden.

Er zijn in Den Haag twee verkiezingsavonden en die schetsen goed de lokale verhoudingen.

De ene is in het Haagse stadhuis, in de volksmond het IJspaleis genoemd. Daar hangt een groene gloed over de zaal, staan blokjes kaas, worst en nootjes op borreltafels, en klinkt sfeermuziek die af en toe wordt onderbroken als burgemeester Pauline Krikke met uitslagen komt. Daar zijn na middernacht alle partijen bijeen.

Op één na. De grote winnaar van de verkiezingen, Groep de Mos, staat even verderop in een café. Daar wordt hard meegezongen op Het is een nacht... Er wordt gedanst en de vloer plakt van het bier. Steeds komen nieuwe mensen binnen. Het is feest.

Geen Haagse bluf

„Feestje”, zegt lijsttrekker Richard de Mos zelf. „Want morgen moeten we fris en fruitig aan de slag.” Zijn partij is de grootste geworden, met negen zetels, en mag nu het initiatief nemen om te formeren. Als de uitslag bekend wordt, schalt O o Den Haag door het café. Richard de Mos kust zijn moeder, waarschuwt de nieuwe raadsleden dat ze over enkele uren moeten aantreden voor hun eerste fractievergadering, en heft het glas.

De Mos zegt: „Zes jaar geleden werd ik uitgelachen toen ik voor mezelf begon. Dit was geen Haagse bluf. Mensen waarderen het dat er eindelijk naar ze wordt geluisterd.”

De nummer twee van de partij, Rachid Guernaoui, verzucht: „We hebben een stukje geschiedenis geschreven.” Het is voor het eerst dat een lokale partij de grootste is in de hofstad. Hij zegt: „Richard en ik hebben onze oude partijen verslagen.” Van de zeven zetels voor de PVV, de oude partij van De Mos, blijven er slechts twee over. D66, waarvoor Guernaoui tot vorig jaar raadslid was, is met zes zetels niet langer de grootste partij van Den Haag. Ze moet niet alleen Groep de Mos, maar ook de VVD met zeven zetels voor zich dulden.

Van de huidige vijfpartijencoalitie wint alleen die partij. Het CDA blijft op drie zetels, de PvdA halveert en komt ook uit op drie, de Haagse Stadspartij – de vorige keer de verrassende stijger – houdt twee van de vijf zetels over.

Over één ding zijn alle partijen het ’s nachts onmiddellijk eens: de formatie zal in Den Haag lastig worden. De top-3 zou nog één zetel nodig hebben om tot een meerderheid van 23 te komen. Maar dan moet D66 wel ‘ja’ zeggen tegen Groep de Mos.

En juist bij die partij was ’s nachts de ontzetting over de winst van De Mos het grootst. Wethouder Tom de Bruijn noemde die zelfs „zorgelijk”. Partijleider Robert van Asten zei: „De hamvraag is: wat wil Groep de Mos? Ze hebben het Klimaatpact niet ondertekend. Ze hebben het Roze Akkoord niet onderschreven. Ze laten de auto voorgaan. Dat is kortetermijndenken. Ik ben héél benieuwd naar hun ideeën voor de toekomst.”

Klimaatpact

Ook GroenLinks-leider Arjen Kapteijns, die zijn partij van twee naar vijf zetels zag stijgen, zegt dat het Klimaatpact „een heel belangrijk uitgangspunt” is.

De VVD wil vooral „een heel stabiel college”, zegt partijleider Boudewijn Revis. De rekensom laat zien dat het ingewikkeld wordt als D66 niet mee wil doen: na de top-4 komen twee partijen met drie zetels, drie met twee zetels en maar liefst zes met slechts één zetel. Daarmee zou Den Haag weer op een vijfpartijencollege afstevenen. De huidige constellatie zou werken. Zou, als de vijf niet allemaal zouden vinden dat de rek eruit is.

De Mos zelf belooft „een handreiking” te doen naar alle partijen. „Wij sluiten niemand uit. We willen met iedereen samenwerken die Den Haag beter kan maken.”