Denk wint flink in de Randstad. In Enschede blijft het bij één zetel

Denk deed voor het eerst mee in veertien gemeenten. In de grote steden is de entree spectaculair, maar in Enschede viel het resultaat tegen. Samenwerken wordt moeilijk.

Blijdschap bij Enes Sariakçe, lijsttrekker van Denk in Enschede. Hij vertaalt de exit-poll van onderzoeksbureau Ipsos in zijn voordeel. „Van nul naar twee zetels. Dat is heel goed”, zegt hij op het stadhuis.

Een week voor de verkiezingen dacht de 23jarige Sariakçe nog dat drie zetels haalbaar zouden zijn, en dat hij voor de vierde zou moeten knokken. Hij deed mee aan debatten, deelde chocolademelk uit aan winkelend publiek. Maar in Enschede bleef Denk steken op één zetel. „Eén zetel is een begin”, zegt Sariakçe woensdagnacht.

In de grote steden maakt de partij een spectaculaire entree, met vooralsnog twee zetels in Utrecht, drie zetels in Amsterdam en drie zetels in Rotterdam. Kamerleden Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk scheidden zich in 2015 af van de PvdA. Bij de Kamerverkiezingen in 2017 won Denk drie zetels. De partij deed mee aan de verkiezingen in veertien gemeenten.

‘Enschede is van ons allemaal’

Vrij snel na de oprichting van Denk sloot Sariakçe zich aan. De „leuke, vriendelijke mensen” en hun „mooie woorden” spraken hem aan. Dus „stroopte hij de mouwen op” en deed hij mee. Het campagnemotto: ‘Enschede is van ons allemaal’.

De partij pleit landelijk en lokaal voor ‘acceptatie’ van mensen met een migratieachtergrond die al langer in Nederland wonen en voor ‘integratie’ van nieuwkomers. Sariakçe is geboren en getogen in Enschede, studeert sociaal-juridische dienstverlening en vraagt zich af: „Hoever moet ik nog integreren?”

Enschede heeft relatief veel inwoners van Turkse afkomst: 5,5 procent van de bevolking. In de van oorsprong textiel- en daarmee arbeidersstad, was de PvdA decennialang de grootste partij. Tot vier jaar geleden, bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Het initiatief voor de collegevorming lag niet meer bij de PvdA, maar bij D66; de PvdA belandde zelfs buiten het college.

Denk voelde sentiment goed aan

Sinds woensdagavond is Burgerbelangen de grootste partij (zeven zetels volgens de voorlopige uitslag), D66 verliest twee van de zeven zetels. PVV komt nieuw binnen met drie zetels. De PvdA wordt nog kleiner: van vijf naar vier zetels. „Een verlies dat pijn doet’’, reageerde lijsttrekker Laurens van der Velde.

Kuzu en Öztürk hebben als parlementariërs „het sentiment onder de Turkse Nederlanders goed aangevoeld”, zegt hoofddocent politico- logie Floris Vermeulen van de Universiteit van Amsterdam. Hij doet sinds 1994 onderzoek naar stemgedrag van migrantengroepen in Amsterdam. „Je zag vanaf 2010 dat kiezers met een Turkse en Marokkaanse achtergrond teleurgesteld waren in de traditionele partijen, maar er was geen alternatief.” Deze groep stemde eerder veelal PvdA, SP of GroenLinks, vaak op kandidaten met dezelfde afkomst.

Armeense genocide

Vermeulen is benieuwd naar hoe het lokaal verder gaat met Denk. „De vraag is of je op langere termijn de belangen van je achterban kunt behartigen als je zo geïsoleerd bent als Denk. Om zaken te regelen, moet je samenwerken.”

In Amsterdam heeft winnaar GroenLinks al laten weten niet met Denk te willen samenwerken vanwege de reactie van Denk op de erkenning van de Armeense genocide door de Tweede Kamer. Op de Turkse tv riep Kuzu Nederlanders van Turkse afkomst op om kandidaat-raadsleden van Turkse afkomst te vragen wat zij vinden van dat besluit. Voor Turkije is het erkennen van de Armeense genocide onacceptabel.

De Enschedese lijsttrekker Sariakçe vindt de oproep van Kuzu niet intimiderend, maar „juist transparant”. Sariakçe: „Durf te vragen, hoe sta jij erin? Dat is het enige wat Kuzu over deze kwestie heeft gezegd.”