Groningen rekent af met Den Haag
Nergens in de provincie Groningen haalde de Wivwet een meerderheid. In Delfzijl-Noord was de opkomst slechts 20 procent.
Vreugde bij Groep de Mos: in Den Haag is de partij van ex-PVV’er Richard de Mos (met bril) de grootste geworden.
LOKALE PARTIJEN
Milo van Bokkum
Vóór 21 maart was het in Delfzijl bijna een verkiezingsthema op zichzelf: hoe moesten er ooit 12 partijen over 19 raadszetels worden verdeeld?
Een ongegronde angst, blijkt tijdens een gemoedelijke uitslagenavond in theater De Molenberg in het hart van het Groningse havenstadje. Heel de politieke elite, inclusief burgemeester, wethouders en lijsttrekkers, heeft zich er verzameld. Zij zien even na half twaalf hoe er relatief weinig verschuivingen optreden in Delfzijl: de lokale partijen blijven favoriet, de raad (die voorheen 21 zetels had, maar door de bevolkingskrimp kleiner is) telt negen partijen.
Gedaan is het met de ene zetel van D66, en de PVV komt met één zetel binnen – een magere score vergeleken met de tweede plek die de partij hier bij de landelijke verkiezingen haalde.
Er kan dus gewoon over coalities gepraat worden. Verbazing is er vooral over het zeer kleine aantal stemmers dat bij sommige stembureaus is komen opdagen. Burgemeester Gerard Beukema (PvdA) waarschuwde aan het begin van de avond al voor een „historisch lage op- komst”. En inderdaad. In de wijk Delfzijl-Noord kwam 20,44 procent van de stemgerechtigden opdagen.
In de rest van de provincie Groningen kon maar ongeveer de helft van de gemeentes stemmen. Door herindelingen zal de rest later dit jaar naar de stembus gaan, als ze dit niet al afgelopen november hebben gedaan. Toen won, tot veler verrassing, de PvdA in de nieuwe gemeente Midden-Groningen.
Die trend zet zich nu voorzichtig door. De PvdA handhaaft haar positie op veel plekken en trok hier en daar zelfs meer stemmen dan in 2014, zoals in het traditioneel ‘rode’ Oldambt (waar de partij nipt de grootste werd), Veendam en Pekela. In die laatste plaats bleef de SP oppermachtig met vier zetels.
De PVV eindigde in Pekela op de vierde plaats, door twee zetels van kleine partijen over te nemen – verder blijft de raad met 15 plekken onveranderd. Bij de landelijke verkiezingen haalde de PVV hier nog de meerderheid; desalniettemin jubelde lijsttrekker Arthur van Dooren tegen RTV Noord over „een feestdag”.
Al met al kun je concluderen dat de verhoudingen in de provincie Groningen weinig zijn veranderd. Meer dan een enkele zetel is er niet gewisseld tussen partijen.
Maar met de landelijke politiek is wel afgerekend. Vrijwel nergens is zo massaal tegen de inlichtingenwet gestemd als in het noorden van het land: in nul gemeentes in Groningen haalde een voor-stem de meerderheid. Dat kan geen andere provincie zeggen.