Nieuwe Fed-baas verhoogt rente
Jay Powell benadrukt continuïteit met voorganger Yellen, maar het economische beleid van Trump zorgt ook voor onzekerheid.
Het is Donald Trump voor en na – niet alleen in de (internationale) politiek, maar ook bij de centrale banken. Onlangs bekritiseerde de baas van de Europese Centrale Bank (ECB) Mario Draghi de Amerikaanse president vanwege diens handelspolitiek. En woensdag stuurde de nieuwe voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve, Jay Powell, het monetaire beleid een klein beetje bij, grotendeels in reactie op Trumps economische maatregelen.
De Fed, het stelsel van Amerikaanse centrale banken, verhoogde zijn belangrijkste rentetarief van tussen de 1,25 en 1,5 procent naar tussen de 1,5 en 1,75 procent. Ook verwacht het twaalfkoppige Fed-bestuur nu een wat steiler pad omhoog voor de rente in de nabije toekomst. In zowel 2018 als 2019 voorzien de bestuursleden, gemiddeld genomen, in totaal drie renteverhogingen van elk 0,25 procentpunt. In december was het bestuur nog uitgegaan van twee verhogingen in 2019. In 2020 zal de rente naar verwachting uitkomen op tussen de 3,25 en 3,5 procent. Ter vergelijking: in de eurozone ligt de rente rond de nul, de ECB moet nog met renteverhogingen beginnen.
'Trumps man bij de Fed’
Dat de Fed een nóg wat hogere rente voor zich ziet, reflecteert de hogere economische groeiverwachtingen. De Fed voorspelt nu 2,7 procent groei in 2018 (dat was nog 2,5 in december). De toch al lage werkloosheid in de VS daalt sneller dan eerder geraamd, naar 3,8 procent dit jaar, in plaats van naar 3,9 procent.
Als hoofdreden noemde Powell de „stimulering door de overheid”. Trump combineert een belastingverlaging van 1.500 miljard dollar (1.200 miljard euro) met een verhoging van de overheidsuitgaven met honderden miljarden dollars.
Het pakket van Trump zal een „betekenisvol” effect op de economische vraag hebben „in de komende, laten we zeggen drie jaar”, zo vatte Powell de stemming in het bestuur samen. En, „hopelijk” leidt het ook tot hogere investeringen en hogere produc- tiviteit. Maar, „dat is allemaal wel onzeker”. Sommige bestuursleden verwachten dit jaar 2,5 procent economische groei, anderen 3 procent.
Het was de eerste persconferentie van Powell, voormalig onderminister van Financiën onder oud-president George H.W. Bush. Trump, die Powell in november benoemde, wilde af van de Democratische Fed-voorzitter Janet Yellen. Het stempel van ‘Trumps man bij de Fed’ kleeft dus onvermijdelijk aan Powell, iets waarvan hij zich terdege bewust van lijkt te zijn. Hij benadrukte de continuïteit met het beleid van zijn voorganger. Ook onder zijn leiding zal de „geleidelijke” normalisering van het monetaire beleid worden „voortgezet”.
Voor een belangrijk deel heeft Powell te maken met hetzelfde economische krachtenveld als Yellen. Dat was wel te zien aan de ramingen van woensdag, waarin de groei duidelijk hoger lag dan voorheen, maar de inflatie nauwelijks. Dat patroon was de voorbije jaren ook te zien en blijft in de VS net als in Europa bepalend. Economische groei leidt in de westerse wereld wel tot banengroei, maar amper tot loongroei, waardoor de inflatie ook niet snel aantrekt.
De Amerikaanse inflatie ligt nu rond de 1,7 procent en de ‘kerninflatie’ (waarvan voeding en energie zijn uitgezonderd) op 1,5 procent, zei Powell. Naar verwachting van de meeste Fed-bestuurders zal het inflatiedoel van 2 procent volgend jaar binnen bereik komen. Als het een tijdje iets hoger komt te liggen, zal de Fed dat accepteren, zei Powell, want het heeft lange tijd ook lager gelegen. Het suggereert eenzelfde soort voorzichtigheid om de rente te snel te verhogen als onder Yellen.
Zelfverzekerde indruk
Powell, die zijn woorden net zo precies koos als Yellen, maar wel wat bondiger formuleerde, maakte een zelfverzekerde indruk. Met lastige vragen van journalisten over Trumps handelsbeleid kon hij aardig overweg. Eind deze week worden de Amerikaanse invoerheffingen van 25 procent op staal en 10 procent op aluminium van kracht en mogelijk kondigt de Amerikaanse president deze week tevens tarieven aan op een reeks producten uit China. De Europese Unie en China overwegen terug te slaan met eigen tarieven.
„We voeren hier bij de Fed geen handelsbeleid”, zei Powell, gevraagd naar de effecten van het nakende handelsconflict. Maar een patroon van „vergelding” tussen de VS en zijn belangrijkste partners vormt wel een „nieuw, meer prominent risico” voor de ramingen over economische groei en inflatie, moest hij toegeven. Verschillende bestuursleden hadden van het bedrijfsleven in hun districten gehoord dat het handelsbeleid van Trump als „punt van zorg” wordt gezien.
Zo genereert Trump aan de ene kant hogere groeiverwachtingen en aan de andere kant meer risico’s en onzekerheid. Het is aan Powell om tegenover die onvolspelbare Trumponomics een stabiel monetair beleid te gaan zetten.