Sluimermarathon van vijfenhalf uur met het Ragazze Quartet
Joep Christenhusz
Krakende veldbedden, zelf meegebrachte kussens en gehannes met fleecedekens. Wie vrijdagavond in het Amersfoortse Flint theater de tweede editie van kamermuziekfestival September Me bezocht, waande zich even op een slaapfeestje. Klein verschil: in het midden van de Rabozaal gaf het Ragazze Quartet een hypergeconcentreerde uitvoering van Morton Feldmans Tweede strijkkwartet. Met een slordige vijfenhalf uur is het stuk met afstand een van de langste kwartetten ooit geschreven.
John Cage noemde Feldman eens een „poëtische extremist”. Een understatement. Zijn Tweede strijkkwartet laat zich omschrijven als een lappendeken van vlossige klanken, die in steeds andere patronen een loopje nemen met het geheugen van de luisteraar. Dat sluipende kwartenmotief, had je dat niet al eerder gehoord? Of dat traag roterende flageolettenakkoord? Eigenlijk zijn het onzinnige vragen. Feldman luisteren is een oefening in het telkens weer als nieuw ervaren van iedere klank.
Een licht gewijzigd Ragazze Quartet (violist Emma Breedveld verving de hoogzwangere Jeanita Vriens) liet vrijdag horen dat het die kunst uitstekend in de vingers heeft. Mooi hoe het gezelschap opeengestapelde dissonanten liet samensmelten tot een zacht gonzend accordeontimbre, of hoe ze je op soezelige boventoonwolkjes meevoerden naar een domein van halfslaap en doezeldroom. Het kwartet kreeg daarbij hulp van videocollectief het Blauwe Uur dat een wonderlijke onderwaterwereld op het plafond toverde.
Voor het geheel Russisch gepro- Alice grammeerde openingsconcert sloegen de Ragazze (nu mét Jeanita Vriens) de handen ineen met het aanstormende Franse strijkkwartet Quatuor Voce. De ad-hocbezetting wreekte zich enigszins in Sjostakovitsj’ Twee stukken voor strijkoctet dat een gretige uitvoering kreeg, maar ook rafelrandjes kende. Ook Quatuor Voces lezing van Tsjaikovski’s Eerste strijkkwartet kampte met stroefheid, al maakten de innig vertolkte melodische dialogen in het ‘Andante cantabile’ veel goed.
De Ragazze zelf speelden voortreffelijk in het Tweede strijkkwartet van Goebajdoelina. Met subtiele raspjes, vibrato’s en buigingen wist het gezelschap een enkele toon minuten lang spannend te houden.
Klassiek
September Me Feldman, Tsjaikovski, Goebajdoelina, Sjostakovitsj. Met: Ragazze Quartet, Quatuor Voce, Emma Breedveld, Blauwe Uur, Lucky Fonz III Gehoord: 21/9, Flint Theater, Amersfoort 4 *#