#WeToo, ook in Nederland
Een indrukwekkende reeks afleveringen over #MeToo buiten de westerse wereld in NRC afgelopen week. Of beter gezegd ‘#WeToo’, want het probleem van seksueel misbruik blijkt in grote delen van de wereld veel verder te gaan dan de individuele verhalen die we hier horen. Tot op zekere hoogte is de dynamiek van het diep ingesleten seksisme van buiten het Westen ook hier in bepaalde kringen aanwezig. Bijvoorbeeld binnen de Marokkaanse gemeenschap. Natuurlijk, institutioneel zijn alle vrouwen hier beschermd, maar thuis en in sommige buurten is het een ander verhaal.
Met Nora el Abdouni (29) bespreek ik de stand van zaken rond #MeToo binnen de Marokkaanse gemeenschap. Ze werkte voorheen als sociaal hulpverlener bij Pretty Woman in Utrecht, waar ze (vooral biculturele) meisjes en vrouwen met heftige ervaringen rondom seksualiteit en relaties begeleidde. In 2015 werd ze verkozen tot sociaal werker van het jaar. Ze is nu zelfstandig trainer en adviseur.
„De scheve man-vrouwverhoudingen, het machismo en het enorme taboe zijn zowel oorzaak als gevolg van seksueel grensoverschrijdend gedrag”, zegt El Abdouni.
Waar de ‘westerse’ #MeToo heeft geleid tot meer openheid, begrip en erkenning, ziet ze bij de Marokkaanse gemeenschap nog altijd het tegenovergestelde gebeuren. „Daar is het ten eerste veelal gericht op slachtoffers in plaats van daders, in negatieve zin. Van stigma’s als ‘hoer’ tot geweld, verstoting of vernietigend negeren. Dit laatste wordt nog gezien als zeer tolerant, want het slachtoffer mag nog blij zijn dat ze mag thuiskomen na alles wat ze heeft ‘veroorzaakt’. En de dader? Die gaat vrijuit.”
Vrouwen die het lef bij elkaar rapen om misstanden naar buiten te brengen, worden al gauw bestempeld als nestbevuilers. Niet seksueel misbruik maar praten over seks is grensoverschrijdend. „Als een vrouw besluit te praten, dan is het alsof ze namens de familie en gemeenschap praat. En alles wat de eer van de familie of groep kan schaden is per definitie gevaarlijk en not done. En dat mechanisme is kleinmakend en stemonderdrukkend.”
Toch komt er langzaam maar zeker verandering. Toen vorig jaar uitgebreid werd bericht over het fenomeen ‘exposen’, waarbij naaktbeelden van vooral Marokkaanse en Turkse meisjes worden gebruikt om te chanteren, spraken sommige ouders en jongeren zich uit. „Al konden ze dat vooral doen omdat het niet over hen zelf ging.”
Daadwerkelijke verandering zal vanuit de gemeenschap zelf moeten komen en daar hebben mannen ook een rol in. „Een revolutie start je niet alleen op eigen kracht. Het begint wel bij het opeisen van een stem. En vooral de vrouwen steunen die dat doen.”
Niet seksueel misbruik maar praten over seks is grensoverschrijdend