Tien keer drugsafval in negen dagen

Het dumpen van drugsafval neemt gestaag toe. Dat komt mede door verbieden en reguleren van bepaalde grondstoffen.

Op de plek waar zondagmiddag de voetballers van RKSV Oisterwijk hun auto parkeerden, stonden ’s ochtends nog politieauto’s. Een beveiliger trof middenin de nacht een open vrachtwagen aan met in het laadruim drie vaten. Drieduizend liter drugsafval, vermoedt de politie, gebruikt om mdma mee te maken – de werkzame stof in xtc.

In negen dagen tijd was dit de tiende locatie waar de politie drugs- afval aantrof. Ook in Valkenswaard, Rhenen, Eindhoven, Nijmegen, Elst, Bergen op Zoom, Lage Zwaluwe, Tholen en Hoogerheide lieten criminelen chemisch afval achter.

Sinds 2014 neemt het aantal drugsafvaldumpingen gestaag toe, blijkt uit cijfers van de politie. Waren dat er in 2014 nog 159, vorig jaar waren er 206 dumpingen. Ook dit jaar lijkt het aantal verder te stijgen: in de politieregio Zeeland-West-Brabant, waartoe Oisterwijk behoort, was de stort bij de voetbalclub de 46ste van dit jaar. Vorig jaar waren het er 33.

Het groeiende aantal dumpingen is het logische gevolg van de stijgende productie van synthetische drugs. Europese drugsautoriteit EMCDDA concludeerde deze zomer dat de productie van zowel mdma als amfetamine (speed) toeneemt.

Aan de top van de drugsproductiepiramide staat Nederland. „Nederlandse criminelen zijn door jarenlang experimenteren enorm bedreven geworden in het maken van goede drugs, die ze dankzij goede infrastructuur gemakkelijk en goedkoop aan de rest van de wereld kunnen leveren”, zegt Edward van der Torre, mede-auteur van het rapport Nederland en synthetische drugs: een ongemakkelijke waarheid, in september gepubliceerd door de Politieacademie. Daaruit blijkt dat de drugsproductie in Nederland in 2017 op zijn minst goed was voor een wereldwijde omzet van bijna 19 miljard euro, uitgedrukt in straatwaarde.

Meer dan 80 procent van de drugs gaat naar het buitenland, maar het afval blijft hier. En voor de productie van drugs zijn steeds meer grondstof- fen nodig. „Een gevolg van het beleid om bepaalde grondstoffen te verbieden of te reguleren”, zegt Van der Torre. „Criminelen gebruiken vervangers en dat heeft geleid tot een extra productiestap en meer afval.” De productie van 1 kilo mdma en 1 kilo amfetamine levert respectievelijk minimaal 6 en 20 kilo afval op.

Geloosd in riool

Het afval wordt achtergelaten in vaten of jerrycans, in het riool geloosd of vermengd met mest. Deze week sloot de politie zes straten af rond Nijmegen, omdat een vrachtwagen een spoor van negen kilometer aan chemisch afval had achtergelaten.

De gevolgen voor mens en natuur kunnen groot zijn, zegt Thomas ter Laak, die namens wateronderzoeksinstituut KWR onderzoek doet naar drugsafval in rioolwater. „Afvalstoffen kunnen het riool of de natuur aantasten. Restproducten kunnen achterblijven of in het grondwater komen, en zijn gevaarlijk als je er als mens of dier mee in aanraking komt.”

Het opruimen kost tienduizenden euro’s. In Baarle-Nassau moest een zuiveringsinstallatie twee keer stilgelegd worden vanwege drugslozingen. De herstelkosten: 80.000 tot 100.000 euro per keer.

Pak de productie van synthetische drugs harder aan, bepleit Van der Torre, met „een opsporingsapparaat met flink meer capaciteit, een centrale plek voor landelijk onderzoek en een verhoogde strafmaat”. Een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt dat dumpingen bovenaan de agenda staan van minister Ferdinand Grapperhaus (CDA).