Een talkshow vol geschoffeerden

Advocaat Wim Anker met zijn cliënt Jenny Douwes. et was een wonderlijke kwaliteit die Twan Huys vrijdag toonde: het vermogen om iedereen, maar dan ook echt iedereen tegen zich in het harnas te jagen. Zijn item over de rechtszaak tegen de ‘blokkeerfriezen’ is voorlopig de grootste tv-rel van het jaar. Het was in veel opzichten een dieptepunt – maar dieptepunten zijn niet onbelangrijk. Het ging om méér dan tv alleen.

Eerst maar wat er te zien was in wat De Telegraaf een ‘twanvertoning’ noemde: RTL Late Night met Twan Huys had Jenny Douwes aan tafel. Zij stond afgelopen week voor de rechter wegens haar rol in de snelwegblokkade van bijna een jaar geleden. Op de eerste rij zat Jerry Afriyie van Kick Out Zwarte Piet, slachtoffer van de actie. ouwes werd empathisch ondervraagd door Huys. Na een paar minuten bleek dat hij ook Afriyie aan tafel wilde, maar dat Douwes daar vooraf bezwaar tegen had gemaakt. Uiteindelijk liet Huys onder het later op Twitter gelanceerde motto ‘de tafel van RTL Late Night is van iedereen’ ruimte maken voor Afriyie. Principieel juist. Maar waarom had Huys niet alle partijen vooraf van die principes op de hoogte gebracht?

Nu voelde Douwes zich terecht belazerd omdat afspraken waarvan zij meende dat die waren gemaakt, door Huys werden geschonden. Aan de overzijde van het politieke spectrum wond men zich al even terecht op over hoe Afriyie als tweederangs gast werd behandeld: de zwarte man moest eerst apart van de anderen zitten, mocht daarna even aan tafel, moest toen weer weg. En dat terwijl het onderwerp van de uitzending een rechtszaak was waarin hij slachtoffer was. Afriyie zelf bleef de hele uitzending bewonderenswaardig kalm.

Dat beide partijen toch samen aan tafel zaten, zou je het kleine gelijk van Huys kunnen noemen – al kwam het niet echt tot een gesprek. Later ontkende de presentator zijn woord gebroken te hebben. Hij had Douwes’ advocaat Wim Anker duidelijk gemaakt dat hij alle partijen zou uitnodigen. Anker weersprak dat. Volgens de advocaat van Afriyie eiste Douwes te elfder ure dat de activist niet bij haar aan tafel zou zitten.

Een zichzelf ernstig nemend programma (niet alleen dat van Twan Huys) moet zich aan afspraken houden, met open vizier strijden en zich niet door gasten laten chanteren. Vrijdag zag ik een vertoning die aan elkaar leek te hangen van manipulaties, halve toezeggingen en halfslachtige beslissingen.

Zo brokkelt de reputatie van de door slechte kijkcijfers geplaagde Huys verder af. Dadelijk werd er gesuggereerd dat de rel bewust was gecreëerd. Dat betwijfel ik. Wel was het voor het programma van levensbelang om de publicitair zeer aantrekkelijke Douwes in de uitzending te hebben en houden.

Maar de ellende van vrijdag overstijgt het talkshowwezen: we zagen hoe de onwil om met anderen in gesprek te gaan, als recht werd geclaimd. Kennelijk is dit het maatschappelijke debat anno 2018: de eis om de eigen twitterbubbel mee te nemen als men op tv komt. k maak me sterk dat vijf (vooruit, tien) jaar geleden Douwes en Afriyie gewoon op tv in debat waren gegaan. Zoals misschien tien (vooruit, twintig) jaar geleden een compromis was gevonden waarin het recht op demonstratie en het verlangen naar een gezellige Sinterklaasintocht zouden zijn samengekomen.

Nu hadden we een talkshow vol geschoffeerden, waarin geen gesprek op gang kwam en waarin de enige zekerheid was dat Jenny Douwes en Jerry Afriyie beiden bij thuiskomst een verse lading doodsbedreigingen zouden vinden. Arjen Fortuin