Hoe hebben de ‘cadeaus’ van Polman uitgepakt?

nd when you wanted me I came to you, And when you wanted someone else, I withdrew. And when you asked for light, I set myself on fire.” De bittere songtekst van de in 2017 overleden zanger Chris Cornell had de soundtrack kunnen zijn van Unilever-topman Paul Polman. De afgelopen anderhalf jaar moest hij ongekend ver gaan om aandeelhouders te laten zien dat de directie van Unilever ook naar hén luisterde. Er was immers iets recht te zetten nadat de bestuursvoorzitter in februari 2017 eigenhandig een potentieel lucratief overnamebod van branchegenoot Kraft Heinz van tafel had geveegd.

Zo volgden in de maanden na het bod verschillende handreikingen die de aandeelhouders ervan moesten overtuigen dat Unilever zelfstandig beter af was dan bij Kraft Heinz. De winstdoelstellingen en het dividend werden flink opgeschroefd, Unilever stootte zijn omvangrijke margarinetak af en onder meer de fabrikant van Unox-rookworsten werd verkocht. Als klap op de vuurpijl brak idealist Polman met zijn eigen principes en stond toe dat er in twee jaar tijd voor elf miljard euro aan eigen aandelen werd ingekocht. Goed nieuws voor de winst per aandeel en de koers, maar haaks op Polmans visie over hoe je de waarde van een bedrijf op lange termijn laat groeien.

Wat het effect van de ‘cadeautjes’ voor de aandeelhouders precies is geweest, is volgens analist Robert Jan Vos van ABN Amro moeilijk te zeggen. „De koers is in die periode gestegen, maar hoeveel van die stijging door de maatregelen van Polman komt, is moeilijk te zeggen.” Fernand de Boer, analist bij Degroof Petercam, sluit zich daarbij aan: „Je kunt zeggen dat Unilever op het gebied van de winstmarges echt gas heeft gegeven – maar er zijn meer factoren die meespelen. Door de monetaire verruiming in de Verenigde Staten en Europa is de waardering van de hele sector sterk toegenomen. Nu de VS aan het verkrappen zijn en de rente weer stijgt, daalt de waardering weer.” Meetbaar of niet, de beleidswijzigingen tonen aan dat Polman sinds ‘Kraft Heinz’ steeds meer naar de aandeelhouders luistert. „Het zijn besluiten geweest die de top van Unilever anders nooit genomen zou hebben”, aldus Vos. „De verkoop van de margarinetak kwam jaarlijks ter sprake op aandeelhoudersvergaderingen, en is iets wat de directie al die tijd voor zich uit schoof.”

De roerige tijden waren ook terug te zien in de koersontwikkeling van het altijd zo stabiele aandeel – voor veel beleggers een hoeksteen van de portefeuille. In de periode van 2017 tot nu was het aandeel Unilever gemiddeld volatieler dan de AEX-index. Evengoed presteerde Unilever volgens Robert Jan Vos beter: „Wie in 2017 op 39 euro instapte, heeft nu 46 euro. Had je de AEX gevolgd, dan was dat zo’n 42 euro geweest.” Donderdag presenteert Unilever zijn driemaandelijkse handelsbericht. Traditiegetrouw is de up- date in het derde kwartaal geen grote openbaring, maar slechts een weergave van omzetgroei. Na een tegenvallend tweede kwartaal verwachten analisten weer een verkoopgroei van rond de 3 procent. Toch zal onder aandeelhouders het gesprek van de dag nog altijd worden gedomineerd door de afgeketste verhuizing.

In de media rees de afgelopen dagen de vraag of de aandeelhouders nu definitief de dienst uitmaken bij Unilever. „Bij dit soort grote beslissingen wel, en zo hoort het natuurlijk ook”, zegt Robert Jan Vos van ABN Amro. „Op dagelijkse basis ligt de leiding natuurlijk bij de directie, maar de aandeelhouders dragen het financiële risico en Polman is niet de eigenaar van het bedrijf.”

Toch kan het nooit lang duren voordat Polman, die al sinds 2008 bij Unilever aan het roer staat, zijn opstappen bekendmaakt – al zou de timing het verkeerde beeld kunnen geven. Vos: „Het zou wel een beetje flauw zijn als mensen zeggen: zie je wel, hij heeft dit niet overleefd.” Sjoerd Klumpenaar