Zeespiegelstijging door klimaatopwarming bedreigt mediterrane monumenten

Marcel aan de Brugh

Ze lopen deze eeuw extra gevaar op overstroming: de Piazza del Duomo in Pisa, de Sint-Jacobuskathedraal in het Kroatische Sibenik, de oud-Ionische havenstad Efeze in het westen van Turkije, de kasba in Algiers. Allemaal staan ze op de werelderfgoedlijst (die wereldwijd nu 1.092 sites telt) van VNorganisatie Unesco en liggen ze aan, of vlak bij, de Middellandse Zee.

Een groep Duitse en Britse onderzoekers bracht voor 49 werelderfgoedlocaties in het Mediterrane gebied het risico op overstroming en erosie voor deze eeuw in kaart. Die kans kan toenemen doordat de zeespiegel stijgt, een gevolg van de opwarming van de aarde. De wetenschappers analyseerden vier scenario’s met uiteenlopende uitstoot van broeikasgassen, en dus meer of minder zeespiegelstijging. Ze publiceerden hun resultaten dinsdag in Nature Communications.

Van de 49 plekken blijken er nú al 37 risico te lopen. Eerste auteur Lena Reimann (Christian-AlbrechtsUniversität in Kiel), vindt dat het „opmerkelijkste resultaat” van het onderzoek. Het aantal sites dat nu nog geen risico loopt, maar in 2100 wel, neemt weinig toe: van 37 tot 40.

Maritiem ingenieur Alessio Giardino van onderzoeksinstituut Deltares, die niet bij het onderzoek betrokken was, zegt dat bij dergelijke grootschalige studies vaak „eenvoudige data en methodes” worden gebruikt. Zo is hier de mogelijke blootstelling van werelderfgoed aan erosie onder andere bepaald aan de hand van de afstand tot de zee, en geen rekening gehouden met de aard van de constructie (bijvoorbeeld steen of klei). Ook zijn eventuele beschermingsmaatregelen buiten beschouwing gelaten, zoals die nu voor Venetië worden genomen. Daar wordt gebouwd aan een stormvloedkering die beschermt tegen een maximale zeespiegelstijging van 60 centimeter deze eeuw. Naar verwachting is die dit jaar klaar. Reimann erkent dat de studie een eerste grove schatting is van de risico’s voor deze 49 locaties.