Ryanair sluit Eindhoven: uit wraak of noodzaak?

Ryanair sluit zijn basis op Eindhoven Airport. Het personeel moet verhuizen. Piloten proberen dat via de rechter te voorkomen.

Ryanair wil er niet meer over praten. Op dinsdag 6 november gaat de basis van de Ierse budgetmaatschappij op Eindhoven Airport dicht. De werknemers – 49 piloten, 98 stewards en stewardessen – worden overgeplaatst naar een van de 85 standplaatsen elders in Europa. Ook als ze daar niets voor voelen.

Donderdag zaten vertegenwoordigers van Ryanair en pilotenbond VNV in de rechtszaal in Den Bosch. In de zaal zaten ook de meeste van de zestien Nederlandse piloten die de zaak zijn begonnen. Via een kort geding proberen zij Ryanair te verbieden om hen over te plaatsen. Vakbond FNV begint binnenkort een rechtszaak voor het (volledig buitenlandse) cabinepersoneel.

Volgens de piloten is de sluiting van de basis (waar personeel en vliegtuigen zijn gestationeerd) een vergeldingsactie. Op 10 augustus en 28 september staakte het Ryanair-personeel net als in andere Europese landen, in een poging om contracten naar lokaal in plaats van Iers arbeidsrecht af te dwingen. Sinds vorig jaar praat Ryanair met vakbonden, maar van harte gaat het niet.

Een belangrijk bewijsstuk voor de piloten is een brief die zij drie dagen voor de tweede staking ontvingen. Ryanair liet weten dat staken zou leiden tot een reorganisatie. De piloten voelden zich geïntimideerd. Dat dreigement was niet heel serieus, zei de advocaat van Ryanair, dat „moesten ze een beetje met een korreltje zout nemen”. Hoongelach in de zaal.

De opties die Ryanair de piloten biedt als nieuwe werkplek suggereren wraak. Ze kunnen kiezen uit het diepe zuiden van Italië, Bulgarije, Roeme- nië, Marokko en de Azoren. Of een mobiel contract: om de paar maanden ergens anders. Allemaal niet aantrekkelijk als je een gezin hebt. Een „geniaal georganiseerde dictatuur”, noemde een piloot zijn werkgever.

De vliegers moeten niet zeuren, vindt Ryanair. Ze hebben een mobiliteitsclausule getekend in hun contract. Overplaatsingen horen erbij. Alles draait bij Ryanair nu eenmaal om kostenbeheersing en efficiency.

Dus worden er net zo makkelijk bases geopend als gesloten. Volgens Ryanair gaat Eindhoven dicht om bedrijfseconomische redenen. Uitbreiden kan niet, ’s nachts mag er niet worden gevlogen. Ryanair vindt Nederland sowieso niet interessant omdat het er niet kan groeien. Lelystad Airport, als het ooit opengaat, is „te duur voor ons bedrijfsmodel”.

Voor Eindhoven Airport heeft het vertrek van de basis weinig gevolgen. Circa 85 procent van de Ryanairvluchten blijft intact, maar nu uitgevoerd vanuit het buitenland. De uitspraak is op 1 november.